Yargı örgütü ve tebligat

[ozgeeaksoyy]

Hakim ve savcıların terfilerini yapmak, disiplin cezası uygulamak gibi yetkiler Hakimler ve Savcılar Kuruluna aittir.

Türk hukukunda mahkemelerin kuruluşu, görev ve yetkileri KANUN ile düzenlenir. Bu ilkeye de kanuni hakim ilkesi denir.

Tabii hakim ilkesi; yarılanacak olan uyuşmazlığın gerçekleşmesinden ÖNCE kanunla görevi ve yetkisi belirlenmiş hakimi ifade eder.

İlk derece mahkemeleri, bir davayı ilk evrede gören ve karara bağlayan mahkemeleri ifade eder.

Şunlar, Anayasa Mahkemesine iptal davası açma yetkisine sahiptir:

Cumhurbaşkanı
İktidar partisi meclis grubu
Anamuhalefet partisi meclis grubu
TBMM üye tamsayısının beşte biri
Sulh hukuk mahkemesi, adli yargıda yer alan GENEL görevli bir mahkemedir.

Şunlar, adli yargıda görevli TEK hakimli mahkemelerdendir:

Asliye ceza mahkemesi
Asliye hukuk mahkemesi
Sulh hukuk mahkemesi
İş mahkemesi
Kira sözleşmesine dayanan tahliye davalarına bakmakla yetkili mahkeme, sulh hukuk mahkemesidir.

İş mahkemelerini olmadığı yerlerde, bu tür davalara asliye hukuk mahkemesi bakar.

Yargıtay’da 12 ceza dairesi vardır.

Danıştay tetkik hakimi, Danıştay meslek mensubu DEĞİLDİR.

Danıştay’da 9 dava dairesi vardır.

Bölge idare mahkemelerini ısrar kararlarını Danıştay’da incelemekle görevli yer, Danıştay idari dava daireleri kuruludur.

Danıştayda dava daireleri arasında iş bölümünü Danıştay Başkanlık Kurulu belirler.

Uyuşmazlık mahkemesi, Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanı tarafından temsil edilir.

Uyuşmazlık mahkemesinin kurulduğu tarih 1945’tir.

bilgisayar ekranına bakan gözlüklü çalışan

Askeri Yargıtay’ın kaldırılması ise birlikte, Uyuşmazlık Mahkemesinin görev alanı daralmıştır.

Sayıştay ile Danıştay arasındaki uyuşmazlıkların çözümünün nasıl olacağı ANAYASA ile belirlenmiştir.

Uyuşmazlık mahkemesinin toplandığı yer Başkent Ankara’dır.

Hüküm uyuşmazlığı; adli, idari ya da askeri yargı mercilerinin EN AZ ikisi tarafından, taraflardan en az biri AYNI olan ve kararlar arasındaki çelişki yüzünden kararın uygulanmasının olanaksız hale gelmesi durumunda ortaya çıkar.

Askeri disiplin ceza yargısı; askeri düzen içerisindeki emir ve komuta zincirine uyulması ve hiyerarşinin korunması amacını güden askeri yargı türüdür.

Genel sekreterlik, Danıştay’ın karar organlarından birisi DEĞİLDİR.

Soybağına ilişkin uyuşmazlıklarda görevli mahkeme, aile mahkemesidir.

Uyuşmazlık mahkemesi kararları KESİNDİR.

Asliye hukuk mahkemesinin birden fazla dairesi arasındaki ilişki, bir tür “iş dağılımı” ilişkisidir.

Yüksek Seçim Kurulu, bir yüksek mahkeme DEĞİLDİR.

Tam yargı davası; idari eylem ya da işlemlerden ötürü KİŞİSEL HAKLARI doğrudan ihlal edilenlerce açılan bir idari dava türüdür.

Sıkıyönetim mahkemelerinin kuruluşu, “tabi hakim” (doğal yargıç) ilkesine aykırılık oluşturur.

Vergi mahkemesi; genel bütçeye, il özel idarelerine ya da köylere ait vergi, resim ve harç benzeri yükümlülüklere ilişkin davaları görmekle görevlidir.

Bölge adliye mahkemesi, bir ilk derece mahkemesi DEĞİLDİR.

Askeri olmayan makamlarca tesis edilmiş olsa bile, asker kişileri ilgilendiren İDARİ işlem ve eylemlerden doğan uyuşmazlıklar, Askeri Yüksek İdari Mahkemesinde görülür.

Maddi ölçüt; yargısal usullerle, hukuki uyuşmazlıkların kesin olarak çözümlenmesi fonksiyonunu ifade eder.

Hakimler, 65 yaşından önce KENDİLERİ İSTEMEDİKÇE emekli edilemez. (Hakimlik teminatı)

Şunlar, çekişmesiz yargıya örnektir:

Ergin kılınma
Evlenmeye izin verilmesi
Gaipliğe karar verilmesi
Mirasçılık belgesi verilmesi
İsim değiştirilmesi
Yargıtay Büyük Genel Kurulu; içtihat uyuşmazlıklarını giderir ve içtihadı birleştirme kararları verir.

Ceza yargısında, yargılama sırasında kamu adına kanun yollarına başvurma yetkisi, Cumhuriyet Başsavcılığına aittir.

Bölge adliye mahkemesi adalet komisyonunun üye sayısı 3’tür.

İdari yargıda açılan tam yargı davaları, adli yargı hukuk mahkemelerindeki Edim Davalarına benzer.

Danıştay Kanununda öngörülen yönetmelikleri ve iç tüzükleri kabul etme yetkisi, Danıştay Genel Kuruluna aittir.

posta mektubu

Danıştay Başkanlar Kurulu 6 asıl ve 4 yedekten oluşur.

Uyuşmazlık mahkemesi başkanı, Anayasa Mahkemesi tarafından seçilir.

Uyuşmazlık mahkemesinde geçici raportör olabilmek için, hakim ya da savcı olarak en az 4 yıl çalışmış olmak gerekir.

Kara kuvvetleri komutanı, göreviyle ilgili bir suçtan dolayı, yüce divan sıfatıyla Anayasa Mahkemesi tarafından yargılanır.

Hakim ve savcıların İDARİ görevleri bakımından bağlı olduğu kurum, Adalet Bakanlığıdır.

Sayıştay, Anayasada yüksek mahkemeler arasında sayılmaz; ama yargı fonksiyonu yerine getirir. (Hesap yargısı)

İstinaf mahkemesi, ilk derece mahkemesi DEĞİLDİR.

Sulh hukuk mahkemesi, TEK hakimli mahkemelerdendir.

Hakim ve savcıların özlük işleriyle ilgili karar verme yetkisi, Hakimler ve Savcılar Kuruluna aittir.

Bölge adliye mahkemelerinde, dairelerin numaralarını ve iş bölümünü belirleme yetkisi, Bölge Adliye Mahkemesi Başkanlar Kuruluna aittir.

Bölge Adliye Mahkemesi; ADLİ yargı ilk derece mahkemeleri tarafından verilen ve KESİN OLMAYAN kararlara karşı yapılacak İSTİNAF başvurularını inceler.

Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde genel sekreter olabilmek için, en az 4 yıl üye olarak görev yapmış olmak gerekir.

Danıştay; hem yargılama yapan hem de idareye inceleme/danışma organı olarak yardımcı olan bir ilk ve son derece mahkemesidir.

Askeri Yüksek İdare Mahkemesi üyelerinin atama kararlarını cumhurbaşkanı onaylar.

Danıştay başkanının katılmadığı kurullara, Danıştay başkanvekili başkanlık eder.

Askeri hakimlerin atamaları, Milli Savunma Bakanlığı tarafından yapılır.

Askeri mahkemeler kural olarak 3 hakimle kurulur.

Bir suçun, sıkıyönetim ilanına sebep olan suçlardan olup olmadığına Bakanlar Kurulu karar verir.

Yasama fonksiyonu; genel ve soyut norm koyma, değiştirme ve kaldırma faaliyetleridir.

Tabii hakim ilkesi; öncedenlik ve kanunilik unsurları tarafından karakterize edilen bir ilkedir.

Malvarlığına ilişkin davalarda genel görevli mahkeme, asliye hukuk mahkemesidir.

Sulh ceza hakimliği; kanunların ayrıca görevli kıldığı haller dışında, soruşturmalarda hakim tarafından verilecek kararları almak, bunlara karşı yapılan itirazları incelemekle yetkili mercidir.

Vergi mahkemesi, ilk derece idare mahkemesidir.

Danıştay daire kurallarının toplanma sayısı, 1 başkan ve 4 üyedir.

Danıştay hem ilk derece mahkemesidir hem de üst derece mahkemesidir.

Uyuşmazlık mahkemesinde bölüm kararları arasındaki çelişkileri çözümleyen birim, genel kuruldur.

Uyuşmazlık mahkemesindeki geçici raportörlerin görevleri, Uyuşmazlık Mahkemesi başkanı tarafından belirlenir.

Uyuşmazlık mahkemesindeki üyelerin görev süresi 4 yıldır.

Uyuşmazlık mahkemesi anayasal olarak, ilk defa 1961 anayasasıyla düzenlenmiştir.