Sosyoloji ders notu

[Ftmzehra]

SOSYOLOJİ ÜNİTE 1

Sosyoloji 19. Yüzyılda akademik displin olarak ortaya çıkmıştır

Auguste Comte, toplum incelemesini sosyoloji (kavramını) olarak adlandırılan ilk düşünürdür ve pozitivist yaklaşımıyla sosyoloji bilimini kurdu. Toplumu Evrimci ve pozitivist bir çerçevede ele almıştır.
Toplumsal düzeni pozitif bir felsefe ve laik bir din olarak kurmaya çalışmıştır. Aydınlanma felsefesine eleştirel yaklaşmış.
Comtenin; üç hâl yasası
teolojik aşama
Metafizik aşama
Pozitif aşama

Toplumsal statik ve toplumsal değişmeyi inceler
Bilimsel araştırma gerçekleştirmenin aşamalar
1.Araştırma konusunun seçilmesi ve araştırma
Probleminin belirlenmesi
2. Araştırma için uygun araştırma tipi, yöntem ve tekniklerin seçilmesi
3. Araştırma evreninin belirlenmesi ve örneklem seçilimi
4.Ölçüm aracı geliştirme
5.Veri toplama
6.Veri analizi
7.Bulguların yorumlanması ve rapor yazımı

Pozitif bilimler deneysel ve gözlenebilirdir
Matematik bilimler kesinlik mantık ve tutarlılık
Sosyal bilimlerdeki temel yöntemsel yaklaşımlar; pozitivist, yorumlayıcı, eleştirel, feminist ve postmodern yaklaşımlardır
Hepsinin ortak özelliği ampirik(deneysel), sistematik ve teorik( kuramsal) dırlar.
Bilimsel araştırmalarda iki yöntem kullanılır. Nicel araştırma;
gözlem,
anket,
yapılandırılmış görüşme, yaklaşık
Deney,
Yarı-deney,
Survey
Nitel araştırma; farklı olarak
Teori ve hipotez geliştirir
Derinlemesine görüşme,
Odak grup görüşme
Yapılandırılmamış gözlem
Yarı-yapılandırılmış gözlem
Yaşam öyküsü
Örnek olay incelemesi
Doküman incelenmesi

Ödül ve ceza yaptırımı olan kurallar sistemi norm
Toplumsal yapıyı oluşturan parçalar; kültür, toplumsal sınıf, statü, rol, grup ve toplumsal kurumlar

Sosyolojinin gelişimine en çok katkı sağlayanlar;
Marx, Durkheim ve Weber dir.

Saint Simon
Hem sosyolist hem muhafazakar bakış açılarını taşır. Toplumu Evrimci ve pozitivist çerçevede ele alır. Bazı yerlerde ilk sosyolıg ve sosyolist olarak geçerözgün bir sosyoloji geliştirememiştir.

Pozitivizm
En genel tanımıyla sosyal ve fiziksel dünyanın gözlem ve deneyle test edilerek inceleneceğini öne süren bir yaklaşımdır.

Ünite 2

Hebert Spencer
Doğal seleksiyon( güçlü olan hayatta kalır..) ilkesini toplumsal evrime uyarlamış. Darwinin evrim teorisine benzer bir teori geliştirmiş basit homojen toplumlardan karmaşık heterojen toplumlara giden genel bir evrensel yol izler
Sosyal Darwinizm savunmuş

Klasik sosyoloji

Karl Max

Tarihsel materyalizmi savunmuştur.
Üretim üzerine yoğunlaşır
Ekonomik alt yapı ve üst yapı arasında karşılıklı etkileşime dayalı ilişkiler vardır
Kapitalizmin eleştirel çözümlenmesi ile ilgilenmiştir
Marksizimin gelişiminin temelini oluşturmuştur
Kral max paraya sahip ekonomik olarak sıkıntısı yok
Emile Durkheim

Toplumu farklı işlevler üstlenmiş parçalardan oluşan biyolojik bir organizmaya benzetir
Yapısal-işlevselciliğin gelişimine ön ayak olmuştur
Mekanim dayanışma ile organik dayanışma tiplerinden söz eder
Nedensel ve işlevsel olarak iki yöntemden söz eder
Toplumsal olguların bireylerin dışında bir gerçeklikleri olduğunu ve bireyler üzerinde baskıcı ve sınırlandırıcı bir güçle dınatuldıklarınu savunan ve onları sosyolojinin çalışma nesnesi olarak tanımlayan sosyologtur

Max Weber

4 eylem tipinden söz eder
Geleneksel
Duygusal
Değerle ilişkili akılcı
Amaçsal akılcı
Toplumsal tabakalaşma ve kapitalizm konusundada marxtan farklı yaklaşım benimser

Modern sosyoloji
İşlevselcilij
Marksizm ve çatışma teorisi
Sembolik etkileşimcilik

İşlevselcilik
İlk öncüsü durkheim pozitivist sosyal bilim anlayaşına dayalıdır

Radcliffee brown ve bronislaw malinowski tarafından geliştirilmiştir

Marksizm ve çatışma teorisi
Batı marksinizmin ilk ve önemli temsilcisi hegelci marksistler olarak isimlendirilen george lukacs ve antonio gramsci






Frankfurt okuluna bağlı olarak ortaya çıkan eleştirel teori olarak bilinen yaklaşım marksizm içinde yer alanlar;

Max horkheimer
Erich fromm
Hebert marcuse
Adornin
Benjamin
Lowenthal
(Max eriğe adrenaliniyle frankfurtu okulunu kazandığını haber vermiş)







Sembolik Etkileşimcilik george hebert
Herbert blumer c.h. Cooley w.I. Thomas

Kolay sembolik etki olarak tomatesi haberleyelim

Toplumsal yaşamı bir tiyatroya benzeten Erving Goffman dramaturji teorisi

Alfred schutzun sosyolojik fenomenoloji yaklaşımı ve günlük etkileşim

Etnometodoloji yaklaşımı harold garfinkel
Edmund husserl fenomenoloji

Feminizm ve postmodernizm
Feminizm
Kadınlar ve erkekler arasındaki eşitsizliği toplumsal cinsiyet ve patriarki
Postmodernizm
Teknolojiye bilime ilerlemeye inanan geleceğe de güven duyan düşünceleri değerleri ve varsayımlar içeren modernizme karşıt oluşmultur
Toplumsal akılcı düşünme biçimleri ile iyleştilmeyeceğine savunur toplumsal dünyanın birgörünen yüzü ve bir görünmeyen yüzü vardır içindeki gizli yapıyı açığa çıkarmaya çalışırlar nihilizme varan kötümser yaklaşım olduğu eleştirileri almıştır

I.Wallerstein
Dünya sisteminin merkez, yarı çevre ve çevre ülkeler arasında bir iş bölümüne dayandığını iddia eden toplumbilimci

A. Giddens
Küreselleşme sürecini geç modernite olarak adlandıran ve küreselleşmenin kapitalist modernitenin sonucunolduğunu iddia eder

Wilfredo pareto
Toplumu elit olanlar ve elit olmayanlar şeklinde ikiye ayırır