İslam sanatları tarihi 1.yarıyıl ders notu

Cevapla
notcu
Mesajlar: 332
Kayıt: 10 Nis 2018 11:33
İletişim:

11 Ara 2018 13:46

İLAHİYAT ÖNLİSANS İslam Sanat Tarihi Ders Notları 1.Yarıyıl
*bir sanatı yapmak için geçerli bilgi ve hünere sahip olan kimseye sanatkar usta veya artist denir.
*Sanatın sözlük anlamı: el alışkanlığı ile yapılan

-ustalık.

-hünerle yapmak

-eser yaratmak

*plastik sanatlar: resim heykel ve mimarlıktır..

*zanaat, sınaat, sanaat kelimesinden bozulmuş insanların maddi ihtiyaçlarını karşılamak için el emeği ve becerisi ile yapılan ve sanat özelliği olmayan iş anlamında kullanılmıştır..

*sanat kelimesinin ilk dönemlerdeki tanımının içine giren sanat dalları mimarlık heykel ve resimdir..



2.ÜNİTE


*Hz.Muhammedin bütün faaliyetlerinin merkezi olan ve daha sonra genişletilen ve velid zamnında (712) avlu etrafında sütunlar ve düz çatı ile örtülü hale getirilen mescidi nebi ilk camilere örnek olmuştur.


*Emevi devri mimarisi ilk camileri..

-basra camii

-kufe camii

-amr camii

-sidi ukbe camii


*mescidi aksa:

-702 yılında halife Abdülmeliğe aittir Kudüstedir..

-780 yılında değişiklik geçirmiş ve haçlılar saray haline getirmiştir..

-Selahattin Eyyübi tarafından tekrar alınıp camiye çevrilmiştir..


*Şamdaki Emevi camii:

-halife I.velid zamanında 705-715 yılları arasında tamamlanmıştır..

-eskiden bulunan bir roma tapınağı ile bir bizans bazilikasının yerine inşa edilmiştir.


*işlem sanatının ilk anıtsal yapısı Abdülmelik tarafından 691 yılında Kudüs hareminde yaptırılmış olan Kubbetüs Sahradır..


*Emevi devri farklı mimari yapı ürdündeki kusayru amre dir..


*Abbasi devrinde en önemli mimari gelişme yeni samerra şehrinin kurulması olmuştur..


*yeni samerrada dünyanın en büyük camilerinden biri mütevvekiliye camii yaptırılmıştır. yaptıran halife mütevvekkildir..


*islam sanatı içinde bilinen ilk türbe kubbetüs suleybiyyedir..


*Abbasi devrinin en büyük saraylarından biri olan cevsaku l hakani samerrada halife mutasım tarafından türk beyi artık ebu l feth b.hakan için yaptırılmış fakat çok beğendiği için kendi kullanmıştır..


*damganda tarıhane camii ile isfahanın doğusundaki nayin cami iran sahasında Abbasi sanatını temsil eden 2 önemli eserdir..


*batı islam sanatının en önemli ürünlerinden biri endülüsteki I.Abdurrahmanın başlattığı kurtuba camiidir..


*ispanyada beni ahmer devletinin merkezi gırnatadır.. gırnata emirlerinden kalan en önemli yapı 14 y.y kalma elhamra sarayıdır..


*Mısırda ilk bağımsız müslüman türk devlerinin kurucusu tolunoğlu ahmed, kahireden 100 yıl kadar önce el katayi adını verdiği şehri kurmuştur..


*Mısırda 969 dan itibaren fatımilerin egemenliğine girmiştir.. mehdiye ve kahrevandan sonra kerpiç surlarla çevirdikleri kahireyi kurarak merkez yapmışlardır..


*Mısırda kitabesinde zaviye adı geçen el cüyuşi camii önemli bir yapıdır..


*Mısırdaki ilk türbeler seb abenat(yedi kızlar) adı ile tanınan türbelerdir..


*Suriyede medreseler selçuklu ve zengi geleneğine bağlıdır..


*karahanlılar devri mimarisinde kerpiç ve tuğlanın birlikte kullanıldığı buhara yakınındaki hazar camiidir..


*buharadaki yapıların çoğu arslan han tarafından yaptırılmıştır..


*geometrik kufi kitabelerin bulunduğu camii namazgah camiidir..


*erken tarihli islam türbelerinden ilki samerada kubbetü-s suleybiye ve buharada samanoğlu türbesidir..


*gazneliler en parlak dönemini sultan mahmud zamanında yaşamıştır..


*en önemli gazneli camii leşker-i bazar ulucamiidir..


*büyük selçukluların anıtsal cami mimarisindeki ilk örneği melikşah devrinde yaptırılmış isfahan mescid-i cumaadır..


*selçuklu mimarisinin iranda en önemli camilerinden biri zevvare cuma camiiisidir..


*büyük selçuklu mimarsinin şaheseri olan yapı merv deki sultan sencer türbesidir..


*büyük selçuklu kervansaraylarının en tanınmış olanı ribat-ı şeriftir..


*timurlu mimarisinin bütün ihtişamını yansıtan yapılar topluluğu şahı zinde ve semerkatta kusem b. abbasın türbesi etrafında oluşan yapılardır.. içindeki önemli yapı musa paşanın türbesidir..


*timurun gur-i mir adıyla bilinen türbeside önemli türbeler arasındadır..


*timurlar döneminde yaptırılan camiler uluğ bey in semerkant buhara medreseleridir.


*safevi devri mimarsinin en önemli örnekleri şah I.Abbas döneminden kalmadır..


*safevi devri mimarisinde mescidi şah islam mimarisinin en güzel eserlerinden kabul edilmektedir..


*safevi devri mimarisinde maderi şah medresesi ile erbilde şeyh şafi külliyesi önemli eseleri arasındadır..


*safevi devri mimarisinde 1600 tarihli Allahverdi han köprüsü ile puli hacu köprüsü bu devrin önemli su mimarisi eselerindendir..


*hint islam mimarisinde Delhi nin kut minarı şaheserlerden biri sayılır..


*hindistanda türk mimarisinde agrada tac mahal şah cihan tarafından yaptırılmış önemli bir eserdir..


*Mısırda türk memlükleri mimarisinde ilk orjinak eser baybars camiidir ve kahirededir..


*sultan baybars köprü, su makemi Abbasi halifelerinin tübelerini ve iskenderiyedeki kasrü l übeyr gibi önemli eserler yaptırmıştır..


*sultan baybars dönemminde zahiriyye medresesi yıkılmıştır..


*artuklu mimarisinde silvan ulucamii önemli bir yere sahiptir..


*mardin hatuniye medresesi en erken açık avlulu anadolu medresesi olarak önemli yere sahiptir..


*kubbetüs sahrenin islam mimarisi içindeki yeri ve önemi 681 yılında kudüste 2.bir hac yeri olarak yapılması..


*kuzey afrika ve ispanya ile mısırda islam mimarisinin ilk döneminde inşa edilmiş olup sivil mimaride o coğrafyayı etkileyen en önemli yapı kurtuba camiidir..


*karahanlı mimarisinde önceki araştırmaları birleştiren ve ileriki gelişmelere örnek olan cami ZEVVARE CUMA CAMİİ sidir..


*kaya daki tek tek kubbeli selçuklu mescidlerinin hazırlık mekanlarının son cemat yeri öncüleri olmaları özellikleri önemlidir.

3. ÜNİTE

*Osmanlılar mimari çalışmalarında bizanstan selçuklu ve beylik mimarisinden etkilenmiş faydalanmıştır..


*mimar sinanın hayatını ve yaptığı eseleri ?sai çelebi? tezkiretü?l beyan eserinden belirtmiştir..


*sultan ahmet camii mimarı sedefkar mehmet ağanın hayatını cafer ağa kaleme almıştır.eserin adıda risale-i mimarriyye?dir..


*hassa mimarları: devletin ve padişahtan başlayarak sultan ve vezirlerindiğer devlet adamlarının vakıfların inşaat işlerini yürütmekle sorumlu idiler..


*hassa mimarları ocağı XIX.yüzyıl ortalarına kadar devam etmiş ve II.Mahmutun devrinde şehreminlik

Ve mimarbaşılık hizmetleri birleştirilerek EBNİYE-İ HASSA MÜDÜRLÜĞÜ kurulmuştur.. daha sonrada bu kuruluş ticaret ve nafia nezaretine bağlanmştır..


*Osmanlı şehirlerinde ve kasabalarında cami merkez olmak üzere birbirine bağlı yapılar topluluğuna külliye(manzume) denir.. ana yollar üzerlerindekine ise menzil denir..


*içerikte sınırlı yapılar bulunan külliyelere örnek bursada yıldırım yeşil ve muradiye külliyeleridir..


*İstanbulda ilk yapılan külliye fatih külliyesidir mimarı Atik sinandır..


*Fatih külliyesinden 16 yıl sonra II.beyazid amasya edirne ve istanbulda 3 külliye inşa etmiştir.

Edirnedeki Beyazid külliyesindeki tımarhane önemlidir.. sultan II.beyazıdın türbesi istanbuldaki külliyesindedir..


*Osmanlı camiisinin asıl klasik çizgi kararlara ve kıvama varması edirne 3 şerefli camii ile ortaya çıkmıştır..


*asitane tekke zaviye ve dergahların en büyük merkezlerdir? büyük asitane örneği konya mevlevihanesidir..


*ilk osmanlı hastanesi bursa yıldırım darüşşifası istanbuldaki ilk hastane fatih külliyesinde idi? II.beyazidin edirnedeki darüşşifası daha çok akıl hastaları için kullanılmıştır..


*imaret:aş pişirilip dağıtılan yerlerdir.. tabhane ise misafir hanedir..


*hassa mimarları ocağında mimarbaşından sonra gelen en büyük rütbe SU NAZIRLIĞIDIR..


*istanbulda külliyenin en gelişmiş örneği kanuni sultan süleymanın süleymaniye külliyesidir..


*Osmanlı mimarisinde mimari dönemli 4 e ayrılır..


-bursa ve edirne dönemi

-klasik dönem (*sinan öncesi klasik dönem, * m.sinan dönemi, * sinan sonrası klasik dönem)

-milli mimari dönemi- neo klasik

*Osmanlı mimarisinin cami tipolojisinde klasik çağa damgasını vuran tip BURSA VE EDİRNE DÖNEMİNDE ortaya çıkmıştır..

*Osmanlı mimarisinde ulucamii tipi daha çok BURSA VE EDİRNE DÖNEMİNDE görülür..

*Büyük programlı külliyelerin yapıldığı merkezi kubbe ve mekan ilişkisinin çözüme ulaşıldığı dönem SİNAN ÖNCESİ KLASİK DÖNEMDİR..

*Osmanlı devletinin her dönemde kanuni sultan süleyman ile zirvede olduğu dönem SİNAN DÖNEMİ İDİ

*Osmanlı mimarisinde büyük külliyeler sinan öncesi klasik dönemde görülmektedir..

*Osmanlı mimarisinde en büyük eserler mimar sinan döneminde görülür..

*BAROK DÖNEMİ akımı artık klasik osmanlı mimarisinin prensibinin bırakılarak yeni bir biçime dönüşüldüğünün en güçlü ifadelerinden biridir..

*türk ampir dönemi daha sade görünüşlü cephelerin ortaya çıkardığı dönemdir..

*Osmanlı mimarisinin özelliği SADELİĞİDİR.
Cevapla
  • Benzer Konular
    Cevaplar
    Görüntü
    Son mesaj
  • Bilgi
  • Kimler çevrimiçi

    Bu forumu görüntüleyen kullanıcılar: Hiç bir kayıtlı kullanıcı yok ve 5 misafir