Toplu iş hukuku 2.ünite özeti

[notcu]

TOPLU İŞ HUKUKU 2. ÜNİTE

Sendikaların kuruluşlarına hakim olan ilkeler
3’e ayrılır. Bunlar;
A. İş koluna göre sendikalaşma ilkesi
B. Serbest kuruluş ilkesi
C. Sendika çokluğu ilkesi

a. İşkoluna göre sendikalaşma ilkesi; sendikaların işkolu esasına göre örgütlenmesi kanunda ilke olarak benimsenmiştir. Sendikalar sadece kuruldukları işkolunda faaliyette bulunabilirler. Yalnız bu ilkeye kamu işverenleri dahil değildir.
b. Serbest kuruluş ilkesi; sendikalar kanundaki kuruluş, usul ve esaslarına uymak kaydıyla önceden izin alınmaksızın kurulabilir. Sendikaların tüzel kişilik kazanması için hiçbir makamın izninin alınmasına ve denetlenmesine ihtiyacı yoktur.
c. Sendika çokluğu ilkesi; belirli bir iş kolunda birden fazla sendikanın kurulabileceği ilkedir.
Sendikada kurucu olabilmenin şartları;
• İşçi sendikaları açısından işçi, işveren sendikaları açısından da işveren niteliğine sahip olmak
• İşçilerin veya işverenlerin çalışma ilişkilerinde ortak ekonomik ve sosyal hak çıkarlarını korumak ve geliştirmek için en az 7 işçi veya işverenin bir araya gelmesi gerekir.
• İşveren sendikası kurucusu tüzel kişi ise tüzel kişiyi temsil eden gerçek kişide fiil ehliyetine sahip olmaması
• Belirli suçlardan hüküm giymemiş olması
• Fiilen çalışma halinde olması gerekir
• Konfederasyon kurucuları için gerekli koşullara ilişkin bir hüküm yoktu ancak konfederasyon kurucusu sendikanın temsilcisi olan gerçek kişide de sendikayı temsil eden gerçek kişilerde aranan şartlar aranır.
• Konfederasyon, değişik iş kollarından en az 5 sendikanın bir araya gelmesiyle oluşturulur.



Sendikalar ve toplu iş sözleşmesi kanununda sendikaların kurabilecekleri işkolları;
• Avcılık, balıkçılık, tarım ve ormancılık
• Gıda sanayi
• Madencilik ve taş ocakları
• Petrol, kimya, lastik, plastik ve ilaç
• Dokuma, hazır giyim ve deri
• Ağaç ve kağıt
• İletişim
• Basın, yayın ve gazetecilik
• Banka ve sigorta
• Ticaret, büro, eğitim ve güzel sanatlar
• Çimento, toprak ve cam
• Metal
• İnşaat
• Enerji
• Taşımacılık
• Gemi yapımı ve deniz taşımacılığı, ardiye ve antrepoculuk
• Sağlık ve sosyal hizmetler
• Konaklama ve eğlence yerleri
• Savunma ve güvenlik
• Genel işler

Sendika ve konfederasyon tüzüklerinde bulunması gereken zorunlu unsurlar;
• Adı, merkezi ve adresi
• Amacı
• Sendikanın faaliyet göstereceği işkolu
• Sendika kurucularının adı ve soyadı, kimlik ve meslek bilgileri, yerleşim yerleri
• Üst kuruluşları kuran sendikaların işkolları ile ad ve adresleri
• Üye olma, üyelikten çıkma ve çıkarılmanın koşulları
• Genel kurulun oluşumu, toplanma zamanı, görev ve yetkileri, üye ve delegelerinin oy kullanmaları çalışma usul ve esasları ile toplantı ve karar yeter sayıları
• Şube veya bölge şubelerinin nasıl kurulacağı, kapatılacağı, görev ve yetkileri
• Üyelerce ödenecek aidat ve sendika yöneticilerinin ücretleri ile ilgili esaslar
• Demirbaşın satış ve terkinde uygulanacak usul ve esaslar
• İç denetim usulleri
• Tüzüğün değiştirilme usulleri
• Sona erme halinde malların tasviye şekli
• Organların oluşumuna kadar kuruluşun işlerini yürütmeye ve kuruluşu temsile yetkili yönetim kurulu üyelerinin ad ve soyadları

Sendika kuruluşunda izlenecek yöntemler;
• Tüzüğün hazırlanması
• Tüzük hazırlanırken sendika ve üst kuruluşlarının tüzükleri yönetim ve işleyişleri cumhuriyetin temel niteliklerine ve demokrasi esaslarına aykırı olmamalı
• Kurucuların kuruluş merkezinin bulunduğu ilin valiliğine dilekçelerini ve ekli olarak da kuruluş tüzüğünü vermeleri gerekir.
• Tüzüğün yazılı olması gerekir.


KURULUŞLARIN ORGANLARI
A. Genel kurul;

• Yüklendiği yetkiler ve sendika içi demokrasinin gerçekleşmesi için sahip olduğu önem itibariyle kuruluşların en üst karar ve denetim organıdır
• Delegelerle oluşacak genel kurullara kuruluş ve şubelerin yönetim, denetleme ve disiplin kurulu üyeleri doğal delege olarak katılırlar
• İlk genel kurul toplantısı, olağan genel kurul toplantısı ve olağanüstü genel kurul toplantısı olmak üzere üç tür genel kurul toplantısı vardır.
• Genel kurula çağrı yönetim kurulu tarafından yapılır
• Delegelerin ve üyelerin genel kurula katılma ve oy kullanma hakkı vardır
• Genel kurulun toplantı yeter sayısı üye veya delege tam sayısının salt çoğunluğudur.
• Genel kurul toplantısı ve kararları yargı denetimine tabidir.


B. Yönetim kurulu;
Kuruluşun temsil organıdır.



C. Disiplin kurulu;

Kuruluşların üyeleri üzerinde otoriteyi sağladığı organdır.
D. Denetleme kurulu;

Kuruluşların kanun ve kuruluşunun tüzüğü hükümlerine göre denetlemekte görevli ve yetkilidirler.

Sendikaların yönetimi ve işyerinde temsili;
• Kuruluş ve şubelerin yöneticileri yönetim kuruludur.
• Disiplin ve denetleme kurulu üyelerinin yönetici sıfatları bulunmamaktadır.


NOT: İşyeri sendika temsilcisi sayısı, işyerinde çalışan işçi sayısına göre belirlenir. ÖRNEĞİN;

İŞÇİ SAYISI İŞYERİ SENDİKA TEMSİLCİSİ SAYISI (MAKSİMUM)
0 - 50 1
51 - 100 2
101 - 500 3
501 - 1000 4
1001 - 2000 6
2000+ 8