Uluslararası İktisat 1.Ünite özeti

Cevapla
sınavci
Mesajlar: 98
Kayıt: 30 Kas 2017 12:02
İletişim:

11 Ara 2017 15:33

1. Ünite: ERKEN DIŞ TİCARET TEORİLERİ

 Uluslararası İktisat= Ülkeler arasındaki ekonomik, ticari ve mali ilişkileri, bunların sonucunda ortaya çıkan karşılıklı bağımlılığı, ortaya çıkan sorunları ve bu sorunların çözümlerini anlatır.

 Merkantilizm ve Dış Ticaret

1. Amerika’dan altın ve gümüş madenlerinin bulunmasından sonra 16. ve 18. yüzyıllar arasında ortaya atılan, asıl zenginliğinin değerli madenlerden oluştuğunu ileri süren ve korumacı bir dış ticaret polikasını savunan bir iktisadi öğretidir.
2. Merkantilizm, tüccarların zihniyeti demektir.
3. Merkantilistlere göre ekonomi faaliyetlerinin en önemli amacı, altın ve değerli maden birikimi artırmaktır.
4. Merkantilistler, ödemeler bilançosu fikrini geliştirmiştir ve daima fazla vermesi gerektiğini savunmuşlardır.
5. Merkantilistlere göre tarım ve sanayi zenginliği arttırıcı iş kolları değildir.
6. Merkantilistlere göre, altın girişlerini attırmak için devlet mamul mal ihracatını teşvik etmelidir.
7. Merkantilistlere göre, altın çıkışlarını azaltmak için devlet mamul mal ithalatını kısıtlamalıdır.
8. İlk ödemeler bilançosu kayıtları, Merkantilistler tarafından tutulmuştur.
9. Merkantilistler ödemeler bilançosunun fazla vermesi gerektiğini savunmuşlardır.
10. David Hume, Altın Para Sistemi'nde ödemeler bilançosunun fazla verdirilmesinin mümkün olmayacağını savunarak merkantilistlere karşı çıkmıştır.
11. Merkantilistlere göre, dünya serveti altın ve diğer değerli madenlerden oluşur, sabittir ve artırılamaz.
12. Merkantilistlere göre, ticaret yapan iki ülke arasında çıkar çatışması vardır. Mal ihraç edip altın alan ülke karlı, mal ithal edip altın veren ülke ise zararlıdır.

 Fizyokrasi ve Dış Ticaret

1. Fizyokratlar, Fransa' da 1760-1770 yılları arasında bir okul olarak kendisi göstermiştir.
2. Çok kısa sürmüştür. Merkantilistlere bir tepki olarak kendini göstermiştir.
3. Fizyokratların görüşleri tıp doktoru Quesnay’ın hazırladığı açıklanmaktadır.
4. Fizyokrat sadece tarım sektörü ile ilgilenmiştir.
5. Fizyokratlara göre, dış ticaret sadece fayda sağlanır, değer sağlanmaz.
6. Fizyokratlara göre, dış ticaret olmaması gereken bir olaydır. Eğer ekonomi dengede ise üretilen mallar ülke içinde tüketilir. İthalat ve ihracata gerek kalmaz.
7. Fizyokratlar, çok fazla klisenin ve dinin etkisi altında kalmışlardır.
8. Arz ve talep dengesizliğinden dolayı zorunlu olarak dış ticaret yapılabileceği, bu durumda da devletin dış ticarete müdahale etmemsi gerektiği görüşünü benimsemişlerdir.
9. Dış ticaret bilaçosunun sürekli fazla vermesi imkansızdır.

 Klasik Dış Ticaret Teorilerinin Varsayımları

1. Dünyada yalnızca iki ülke ve iki mal vardır. Mallar kendi içinde standart ve homojendir. Her iki ülke , her iki malı üretebilmektedir. Her iki ülkede üretilen mallar birbirinin aynıdır.
2. Uluslararası ticarette para kullanılmaz Bir malın fiyatı diğer bir mal cinsinden ifade edilir.
3. Tam rekabet şartları geçerlidir.
4. Ekonomiye ve dış ticeret devlet müdehalesi yoktur. Yani dış ticarette gümrük tarifeleri, kotalar vb. Kısıtlamalar mevcut değildir. Tamamen serbest ticaret yapılmaktadır.
5. Üretimde kullanılan tek üretim faktörü emektir ve emek homojendir.
6. Emek, ülke içinde tam hareketli, ülkeler arasında ise tam hareketsizdir.
7. Ekonomi tam istihdam durumundadır. Uluslararası ticarette nakliye, sigorta, yükleme ve boşaltma gibi ulaştırma giderleri sıfırdır.
8. Üretimde sabit maliyet şartları geçerlidir.
9. Teknolojide ve factör miktarında değişiklik olmamaktadır.

 Mutlak Üstünlükler Teorileri

1. Adam Smith tarafından 1776 yılında ortaya atılmıştır.
2. Bir ülke bir malı diğer ülkeye gore mutlak olarak daha ucuza üretiyorsa o malın üretiminde uzmanlaşmalı ve ihraç etmeli, nispeten pahalıya ürettiği malı ise diğer ülkeden ithal etmelidir. Böylece dış ticaret yapan her iki ülke de bu durumdan karlı çıkar.
3. Bu teori, bir ülkenin her iki malda da üstün olması durumunda dış ticereti açıklayamamıştır.
4. A.Smith görüşleri= 1776 Ulusların zenginliği kitabı
5. A.Smith, Mutlak Üstünlükler Teorisi ile uluslararası iş bölümü ve uzmanlaşmanın yararlarını vurgulamaktadır.
6. ASmith’e göre, dünya kaynakları sabittir ancak dünya serveti sabit değildir. Dünya kaynakları, uluslararası iş bölümü ve uzmanlaşma ile daha verimli kullanılırsa daha fazla mal üretilir ve daha fazla servet yaratılabilir
*A.Smith’e göre, dış ticaret yapan iki ülke arasında çıkar çatışması yoktur. Ticaret yapan her iki ülke aynı anda karlı çıkar.


 Ricardo’nun Karşılaştırmalı Üstünlükler Teorisi

1. 1817 David Ricardo tarafından çıkarılmış.
2. Ricardo, uluslararası ticarette bir ülkenin her iki malın üretimde de mutlak olarak üstün olduğu durumda da dış ticaretin iki ülke için de karlı olacağını ileri sürmüştür. Önemli olan üstünlüklerin derecesidir.
3. Karşılaştırmalı Üstünlükler Teorisi’nin geçerli olabilmesi için ülkelerin içi üretim maliyetlerinin diğer bir ifadeyle yurt içi fiyatlarının birbirinden farklı olması zorunludur.


Karşılaştırmalı Üstünlükler Teorisinin Eleştirileri
*Emek-değer teorisine dayanır.
*Iş Gücü hareketliliği konusundaki görüşleri yanlıştır.
*Emeği homojen Kabul etmiştir.
*Ülkeler arası iş gücü verimliliği farklılıklarının nedenleri açıklanamamıştır.
*Analizler sabit maliyetler varsayımına dayanır.
*Analizler tam uzmanlaşma varsayımına dayanır.
*Statik Analiz yöntemi kullanılmıştır, dinamik olaylar açıklanamamıştır.
*Analizler sadece arz dikkate alınarak yapılmıştır, talep analize katılmamıştır.


Karşılaştırmalı üstünlükler teorisinin emek değer teorisine dayanması gerçek maliyetlerin bulunmamasına neden olur.

İş gücü, gerçek hayatta ülke içinde tam hareketli olmadığı gibi, uluslararasında da tam hareketsiz değildir, verimlilik farklılıkları vardır.


 Fırsat Maliyeti Analizleri

1. Ricardo’nun karşılaştırmalı üstünlükler teorisinin en çok eleştirilen yanlarından biri emek değer teorisine dayanmasıdır.
2. Neoklasikçiler tarafından 1936 Gottfried Haberler
3. Fırsat maliyetleri yaklaşımı ile verimlilik kavramı yerine maliyet kavramı getirilmiştir. Aslında verimlilik ve maliyet birbirlerinin tersi kavramlarıdır.
4. Haberler, fırsat maliyeti kavramını malların değerini ölçmede kullanarak Karşılaştırmalı Üstünlükler Teorisini açıklamada emek-değer teorisini tamamen devre dışı bırakmıştır.
5. Bu yaklaşımda, maliyetlerin ticaret yapan ülkelerin milli paralarıyla ölçmesidir. Böylece milli paralarla da analiz yapılır.
6. Fırsat maliyetleri teorisine göre, bir birim malın maliyeti onu üretmekle üretiminden vazgeçilen diğer mallar olarak kabul edilir. Böylece emek-değer teorisi devre dışı bırakılmıştır.
7. Fırsat maliyetleri analizi artan, azalan ve sabit fırsat maliyeti şartları altında yapılanmaktadır.
8. Her iki ülkede malların maliyetleri, söz konusu ülkelerin parası cinsinden bulunursa gerçek maliyetlere ulaşılmış olur. Emek-değer teorisi devre dışı bırakılabilir.


 Üretim Maliyetleri ve Dış Ticaret

 Toplumsal Farklılıklar Eğrisi= Toplumun çoğunluğu hangi malı daha çok istiyorsa o toplumun zevk ve tercihlerini o mala yönelik olduğu söylenir. Çoğunluk kuralı uygulanır. Uluslar arası ticarette bir bireyin tercihleri değil, bir toplumun tercihleri önemlidir.
 Sabit Fırsat Maliyetleri ve Dış Ticaret Dengesi= Sabit fırsat maliyetleri, bir malın üretimi arttıkça birim başına maliyetlerin değişmemesidir.
Sabit fırsat maliyetlerinin geçerli olduğu durmalarda, dış ticaret yapıldığında üretim tam uzmanlaşma ile sonuçlanır.
Üreticiler ne kadar arz edeceklerine, tüketiciler ise ne kadar talep edeceklerine uluslar arası fiyatlara bakarak karar verirler.
Kapalı ekonomi şartlarında üretim ve tüketim dengesi aynı noktadadır.
Açık ekonomi şartlarında ise üretim ve tüketim denge noktaları birbirlerinden ayrılır. Toplam dış ticaret kazançları üretim ve tüketim dengelerindeki değişmelerden kaynaklanır.
 Artan Fırsat Maliyetleri ve Dış Ticaret Dengesi= Artan fırsat maliyeti şartlarında, bir ülke karşılaştırmalı üstünlüğünün olduğu malın üretimini artırdıkça yani o malda uzmanlaştıkça, fırsat maliyetleri sürekli artacaktır. Tam istihdam şartlarında, bir malın üretimini artırabilmek için diğer malın üretimini azaltmak, kaynakları boşa çıkarmak ve boşa çıkan kaynakları üretimi artırılacak mal sektörüne transfer etmek gerekir. O nedenle, uzmanlaşılan malın üretimi birer birim artırılırken, her defasında diğer maldan vazgeçilmesi gerekirken miktarlar giderek artacaktır. Yani üretimi artırılan malın fırsat maliyetleri de sürekli artacaktır.
Artan fırsat maliyeti şartlarında üretim, eksik uzmanlaşma ile sonuçlanır. Yani karşılaştırmalı üstün olunan maldan fazla miktarda üretilirken diğer maldan da az miktarlarda bile olsa üretilmeye devam edilmektedir.
 Dış ticaret sonrası bir ülkenin karşılaştırmalı üstün olduğu malan fazla miktarda, diğer maldan az miktarda da olsa üretmesine eksik uzmanlaşma denir.
Artan fırsat maliyeti şartlarında uzmanlaşma şartlarında uzmanlaşma yurt içi maliyetler ile dış ticaret hadlerinin eşitlendiği noktada durur.
 Azalan Fırsat Maliyetleri ve Dış Ticaret Dengesi= Azalan fırsat maliyeti şartları altında dış ticaret yapıldığında üretim tam uzmanlaşma ile sonuçlanır.
Azalan fırsat maliyeti şartları, üretimde pozitif ölçek ekonomilerinin olduğu durumlarda ortaya çıkar.


Ölçek ekonomileri kendi içinde içsel ve dışsal olmak üzere ikiye ayrılır:
• İçsel ölçek ekonomileri - üretim arttıkça. Yani işletme ölceği büyüdükçe, iş bölümü ve uzmanlaşmanın sonucunda verimlerin artmasıdır.
• Dışsal ölçek ekonomileri - işletme dışından kaynakların. Üretim yapılan endüstri büyüdükçe, hem endüstri içindeki firmalar yol, kanalizasyon, liman gibi bir kısım yatırımları ortaklaşa yapabilir hem de bu gibi hizmetler devlet tarafından sağlanabilir.

Azalan fırsat maliyeti şartlarında, dönüşüm eğrisi orijine göre dış bükeydir.

 Karşılıklı Talep Kanunu Ve Teklif Eğrileri

 Karşılıklı Talep Kanunu= Karşılıklı Talep Kanunu John Stuart Mill tarafından ortaya atılmıştır. Karşılıklı Talep Kanunu’na göre, dış ticaret hadlerini belirleyen, ülkelerin birbirlerinin mallarına olan karşılıklı talepleridir.
Bir ülke kendi malından vereceği belirli bir miktarda karşılık, diğer ülkenin malından belirli bir miktar talep eder.
İki ülkenin vermek istediği miktarlarda almak istediği miktarlar birbirine eşit olsursa dış ticaret hacmi ve dış ticaret haddi belirlenmiş olcaktır.
 Teklif Eğrileri= F.Y. Edgeworth ve A.Marshal tarafından geliştirilmiştir. Bir ülkenin ithal ettiği mal miktarları birer birim artırılırken, ithal ettiği her birime karşılık kendi malından teklif edeceği mal miktarlarını gösterir.
Dış ticaret hacmi arttıkça ithal malının değeri düşecek, ihraç malının değeri ise artacaktır. Bu yüzden de bir ülke değeri gittikçe düşen ithal malına karşılık, değeri artan kendi ihraç malından daha az teklif edecektir.
Teklif eğrisi bir arz eğrisidir. Çünkü çeşitli ithal malı miktarları karşılığında ülkenin kendi malından arz edeceği miktarı gösterir.
Teklif eğrisi bir talep eğrisidir. Çünkü çeşitli ihraç malı miktarları karşısında talep edilecek ithal malı miktarlarını gösterir.

o Bu nedenle bir teklif eğrisi hem talep hem de arz eğrisi hem talep hem de arz eğrisi özelliklerine sahiptir.

Yatay Eksendeki Malı İhraç Eden Ülkenin Teklif Eğrisi= Bir birim ithal malı karşılığında teklif edilen ihraç malı miktarlarının giderek azalmasının nedeni azalan marjinal fayda ilkesine dayanmaktadır.
Dikey Eksendeki Malı İhraç Eden Ülkenin Teklif Eğrisi= Bir birim ithal malı (fındık) malı karşılığında teklif edilen ihraç malı (ayakkabı) miktarlarının giderek azalmasının nedeni azalan marjinal fayda ilkesine dayanmaktadır.
Teklif Eğrileri ile Dış Ticaret Dengesinin Gösterilmesi= Teklif Eğrileri yardımıyla denge noktası bulunabilmiştir. Dış ticaret dengesi, iki ülkenin iç maliyet doğruları arasında teklif eğrilerinin kesiştiği noktada oluşmaktadır.

Teklif Eğrilerindeki Kaymalar: Bir teklif eğrisi hem arz hem de talef eğrisi özelliklerine sahip olduğu icin, bir ülkede arz ve talebi değiştiren faktörler teklif eğsinin de yer değiştirmesine neden olur.
Teklif eğrilerinde kaymalar olduğunda yeni denge noktası oluşur ve dış ticaret haddi olmak üzere iki etki ortaya çıkar.
Bir ülkenin ihraç malının fiyatlarının düşmesi o ülkenin aleyhine, artması ise lehine refah etkileri doğuracaktır.
Dış ticaret hacminin artması her iki ülkede de refahı artırmakta, dış ticaret hacminin azlaması ise refahı azaltmaktadır.

Dış ticaret hacmi ne kadar fazla olursa ülkelerin karları da o kadar fazla olacaktır.
Bir ülkenin dış ticaret haddinin iyileşmesi ve dış ticaret hacminin artması olumlu, dış ticaret haddinin kötüleşmesi ve dış ticaret haddinin kötüleşmesi ve dış ticaret haddinin kötüleşmesi ve dış ticaret hacminin daralması olumsuz refah etkileri doğurur.
Cevapla
  • Benzer Konular
    Cevaplar
    Görüntü
    Son mesaj
  • Bilgi
  • Kimler çevrimiçi

    Bu forumu görüntüleyen kullanıcılar: Hiç bir kayıtlı kullanıcı yok ve 15 misafir