Fizyoloji

[Aaa]

Ders 1: Temel Sağlık ve Hastalık Bilgisi
Ünite 2: Üreme, Anne ve Çocuk Sağlığı
Üreme Sağlığı konusu 1994 yılında Kahire’ de Uluslararası Nüfus ve Kalkınma Konferansında ortaya çıkmıştır. İlkeleri
ise kadının güçlendirilmesi, şiddetin engellenmesi ve doğumda hak sahibi olunması amaçlanmıştır.
Aile planlamasında iki doğum arası 2-3 yıl olması gereklidir. 4 çocuk ve sonrası anne için risklidir. 15-49 arasında olur.
Gebelikten Korunma
Kadına 28 günde bir adet kanaması (menstrual Siklus) olur. Kanama sonucu oluşan ağrıya ise dismenore denir.
Kanamadan 14 gün sonra yumurta oluşumu olur. Gebeliğin oluşumu için spermlerin 14. Günden 3 gün önce ve 3 gün
sonra oluşan süre zarfında yumurta ile birleşmesi gerekli. Gebeliğin önlenmesine Kontrasepsiyon ve yöntemlerine ise
Kontraseptif yöntemler denir.
Geleneksel Yöntemler
Geri çekme, Takvim yöntemi, Vaginal duş, Emzirme(ilk 6 boyunca anne emzirdiği için yumurta oluşmaz.)
Modern Yöntemler
Doğum Kontrol Hapı(OKS): Bunlarda Östrojen ve progesteron içeren haplara Kombine OKS. 21 hap ve 28 hap içeren
iki türlü hap vardır. 21 tane içeren içeriğinde hormon vardır. 28 tane içeren ise 21 hormon ve 7 tanesi ise demir içerir.
Her gün aynı saatte kullanılır.
Mini Haplar: Sadece progesteron içeren haplardır. Östrojen içermediği için doğumdan 6 hafta sonra kullanılabilir.
Gebeliği Önleyici İğneler: Her ay ve 3 ayda bir kalçadan-kol kas içine yapılan iki iğneden ibarettir. Her ay yapılan
iğneler kombine oks’ lere benzer. 3 ayda bir yapılan ise mini haplara benzerdir. Bırakıldığında doğurganlık 6-9 ay
sonra başlar.
Deri altı kapsülleri(İmplant): kolun iç kısmına deri altına eklenir. 3-5 yıl etkilidir.
Rahim İçi Araç(Ria,Spiral): T şeklinde bir madde rahme eklenir. 10 yıl etkisi vardır.
Diyafram: Cinsel ilişki sırasında takılır(kapak), sonrasında çıkarılır.
Kadın Kondomu ve Prezervatif(Erkek kondomu): CYBH(Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar)için en uygun yöntemdir.
Spermisit: İlişkiden 10 dk. önce hap-fitil vajinaya yerleştirilir. Bu spermleri öldürür.
Tüplerin bağlanması(Tüp ligasyonu): Kesin çözümdür ve geri dönüşü imkânsız gibidir.
Vazektomi: Erkeklerde sperm kanallarının bağlanmasıdır. Geri dönüşü imkânsız gibidir.
Acil Kontrasepsiyon(Ertesi gün hapı): oks’ lerden daha fazla hormon içerdiği için yan etkileri fazladır. Önerilmez.
Cinsel yolla bulaşan hastalıklar ice-berg olarak tanımlanır. Ergen yaştaki kızlar, kadınlar ve sünnetsiz erkekler risk
grubundadır.
İnsan Papilloma Virüs(HPV) Enfeksiyonu: 11-12 yaş erkek ve kızlarda 3 doz yapılır. Üreme organında siğil oluşur.
Genital Herpes: Genital ülserin en sık nedeni bu virüsün tedavisi yoktur.
HIV/AIDS: Kazanılmış bağışıklık eksikliği sendromu 7-10 yıl arasında kendini gösterir. Emzirme ile geçebilir.
Ölüm belgesini sağlık kurumları ve belediye hekimleri düzenler. Doğumda ilk 30 dakika süt verilmeli. K vitamini aşısı
ve 15. Gün D vitamini verilmeye başlanır. İşitme taraması ilk 12 saat içinde yapılır. İlk 6 ay sadece süt ve 2 yaşına
kadar takviyeli verilir. Anne sütündeki değerli proteinlere(WHEY) denir.
Kas İçi(İntramuskuler:IM), Deri İçi(İntradermal:ID), Deri altı(subcutan:SC). Rapel: Pekiştirme aşısıdır.
Hepatit B Aşısı(doğum-1-6), Oral Polio Aşısı(OPV-Çocuk felci):6 ve 18(rapel)