Türkçe ÖABT Yazma Eğitimi

Cevapla
beyazgül
Mesajlar: 1
Kayıt: 17 Tem 2019 00:12
İletişim:

17 Tem 2019 00:41

YAZMA EĞİTİMİ
Not Alma
Amaç: Öğrencilerin okunan veya dinlenilenlerin önemli
noktalarını seçebilmesini, bilgi ve düşüncelerini
sınıflandırabilmesini ve sistemli çalışma becerisini
kazanmalarını sağlayarak zaman kaybını önlemektir.
Uygulama: Not almanın öncelikli işlevinin hatırlatmak
olduğu, ayrıntılara girilmemesi gerektiği, dinlenilen veya
okunulanın olduğu gibi değil de özgün ifadelerle
yazılması gerektiği konusunda bilgi verilir. Herhangi bir
konuya yönelik bir metin okutulur veya dinletilir.
Öğrencilerden okurken veya dinlerken/izlerken önemli
noktaları not almaları istenir.
Özet Çıkarma
Amaç: Öğrencilerin anladıklarını kısa ve öz bir şekilde
anlatma becerilerini geliştirmek, onlara bilinçli ve düzenli
çalışma alışkanlığı kazandırmaktır.
Uygulama: Sınıf ortamında okunan veya
dinlenen/izlenen bir konu öncelikle öğretmen tarafından
özetlenir. Özet çıkarılırken dikkat edilmesi gereken
hususlar konusunda (eserin iyice anlaşılmış olması, süslü
ifadelere, tekrarlara yer vermemesi, ana fikri kapsayacak
şekilde bütünlük içermesi, kişisel görüş ve düşüncelere
yer verilmemesi, öğrencilerin kendi ifadelerinden
oluşması) öğrenciler bilgilendirilir. Öğretmenin
rehberliğinde sınıf ortamında yapılan birkaç özet
çalışması sonrasında öğrencilere çeşitli metinler verilerek
özet çıkarmaları istenir.
Boşluk Doldurma
Amaç: Öğrencilerin okuduklarını,
dinlediklerini/izlediklerini anlamaları ve anladıklarını,
konunun/metnin bağlamına uygun olarak anlatma
becerilerini geliştirmektir.
Uygulama: Öğrencilerin okuduklarına,
dinlediklerine/izlediklerine yönelik olarak hazırlanan
metinler, cümleler hâlinde boşluklar bırakılarak
öğrencilere dağıtılır. Öğrenciler boşlukları metnin
bağlamına uygun ifadelerle doldurur.
Kelime v Kavram Havuzundan Seçerek Yazma
Amaç: Öğrencilerin öğrendikleri kelime, kavram, atasözü
ve deyimleri anlatımlarında kullanmalarını sağlayarak
kalıcı kılmak ve böylece söz varlıklarını
zenginleştirmektir.
Uygulama: Öğretmen tarafından kelime, kavram,
atasözü ve deyimlerden oluşan bir havuz oluşturulur.
Bunlar kâğıda ya da tahtaya yazılarak öğrencilere verilir.
Öğrenciler belirledikleri yazma konusuna veya
yazacaklarının ana fikrine bağlı olarak bu kelime, kavram
atasözü ve deyimlerden uygun olanlarını seçerek
yazılarında kullanırlar.
Serbest Yazma
Amaç: Öğrencilerin herhangi bir konudaki duygu,
düşünce ve hayallerini yazmalarını sağlayarak ifade
güçlerini ve yazılı anlatım yeteneklerini geliştirmektir.
Uygulama: Öğrenciler bir konu seçerler ve seçtikleri
konu hakkındaki duygu, düşünce ve hayallerini tür (şiir,
hikâye, tiyatro, masal vb.) sınırlaması olmadan yazarlar.
Serbest yazma çalışmalarının sınıfta uygulanma
zorunluluğu yoktur. Öğrenciler okul dışında yazdıklarını
da öğretmen ve arkadaşlarıyla paylaşabilirler.
Kontrollü Yazma
Amaç: Kelimelerin, cümle yapıları ve ifade kalıplarının
Türkçenin kurallarına uygun şekilde yazılmasıdır.
Uygulama: Kelime, cümle ve paragraf düzeyinde yapılan
kontrollü yazma çalışmaları, öğrencilerin seviyeleri
dikkate alınarak cümle ve paragraf düzeyinde ele
alınmıştır. Dil bilgisi çalışmalarını da pekiştirmeye yönelik
olan bu yöntem farklı şekillerde uygulanabilir.
1. Öğrencilere örnek bir metin verilir. Öğrenciler metinde
geçen anahtar kelimeleri de kullanarak yeni bir metin
oluştururlar.
2. Bir paragrafı oluşturan cümlelerin yerleri değiştirilir.
Öğrenciler, duygu ve düşüncenin akışına göre cümleleri
mantıklı bir sıraya koyarak paragrafı yeniden
oluştururlar.
3. Belirli bir konuda öğretmen veya öğrenciler tarafından
hazırlanan sorulara verilen cevaplar bütünlük içinde ele
alınarak birkaç paragraflık metin oluşturulur.
Öğrenciler, metni hemen yazabilecekleri gibi konu
hakkında araştırma yapıp yeterli bilgi sahibi olduktan
sonra da yazabilirler.
Güdümlü Yazma
Amaç: Öğrencilerin bir konu hakkındaki bilgilerini,
duygularını ve düşüncelerini etkili bir şekilde anlatma
becerilerini geliştirmektir.
Uygulama: Öğretmen tarafından belli bir konu hakkında
öğrenciler bilgilendirilir.
Konu çeşitli yönleriyle sınıf ortamında tartışılıp
değerlendirilir. Öğrenciler konu hakkında edindikleri
bilgiler ışığında duygu ve düşüncelerini yazılı olarak ifade
ederler.
Yaratıcı Yazma
Amaç: Öğrencilerin yazma yeteneklerini ve
yaratıcılıklarını geliştirmektir.
Uygulama: Bu yöntemde konuyu ve yazılı anlatım türünü
öğretmen verebileceği gibi öğrenciler de istedikleri
konuyu seçerek yazma çalışması yapabilirler. Daha çok
hikâye, şiir ve roman türlerinde kullanılan yaratıcı yazma
çalışmalarında, belirlenen konu boş, beyaz bir kâğıdın
ortasına yazılır. Çağrışım yoluyla bilinçaltında olan
konuyla ilgili her şey, o konu etrafındaki boş kısımlara
yazılır. Bilinçaltından çıkan kelimeler alt alta sıralanır ve
kelimeler arasında bağlantı kurulur. Herhangi bir noktaya
gelindiğinde konunun hangi yönde ele alınacağına karar
verilir. Öğrenciler yaşadıklarından, düşündüklerinden ve
hayal ettiklerinden hareketle yazarlar.

54
Metin Tamamlama
Amaç: Öğrencilerin okuduklarından hareketle duygu,
düşünce ve hayal dünyalarını zenginleştirmek, onları
etkin duruma getirerek yorum yapma ve fikir yürütme
becerilerini geliştirmektir.
Uygulama: Öğrencilere olay veya düşünce ağırlıklı
herhangi bir metnin bölümlerinden birkaçı verilir.
Öğrencilerden, okuduklarından hareketle duygu,
düşünce veya olayların gelişimine yönelik fikirlerini
yazmaları istenir. Metin tamamlamada esas, duygu,
düşünce ve olayların metnin genel anlamına ve mantıksal
bütünlüğüne bağlı kalınarak tamamlanmasıdır.
Tahminde Bulunma
Amaç: Öğrencilerin okuduklarından hareketle duygu,
düşünce ve hayal dünyalarını zenginleştirmek, onları
etkin duruma getirerek yorum yapma ve fikir yürütme
becerilerini geliştirmektir.
Uygulama: Metin tamamlamaya yakın olan bu yöntem,
metnin yalnızca gelişimine ve sonucuna değil, metnin
öncesine yönelik tahminleri de içerir. Bu yöntemle
öğrenciler, yalnızca okuduklarının değil, dinlediklerinin
ve izlediklerinin öncesi, başlangıcı, gelişimi ve sonucuna
yönelik tahminlerde bulunarak yazma çalışmaları
yaparlar.
Bir Metni Kendi Kelimeleriyle Yeniden Oluşturma
Amaç: Öğrencilerin kendilerine özgü ifade şekillerini ve
üslûplarını geliştirmektir.
Uygulama: Öğrencilere düşünceye veya olaya dayalı bir
metin verilerek okutulur/dinletilir. Metindeki düşünce ve
olayları kavrayan öğrenciler “Ben olsaydım nasıl
yazardım?” düşüncesinden hareketle metni kendi
ifadeleriyle yeniden kurgularlar.
Bir Metinden Hareketle Yeni Bir Metin Oluşturma
Amaç: Öğrencilerin hangi türde yazmaya yatkın
olduklarını belirleyerek yaratıcılıklarını o yönde
geliştirmektir.
Uygulama: Öğrencilere herhangi bir türde (hikâye, şiir,
gazete haberi, fıkra, deneme
vb.) bir metin verilerek okutulur/dinletilir. Öğrenciler
okudukları metinden hareketle, metinde ele alınan
duygu, düşünce, hayal veya olayları geliştirerek ve
yaratıcılıklarını kullanarak farklı bir türde metin
oluştururlar.
Duygulardan Hareketle Yazma
Amaç: Öğrencilerin algılama güçlerini ve dikkatlerini
geliştirmektir.
Uygulama: Duyuların birini veya birkaçını harekete
geçirecek etkinlikler yapılır.
Örneğin, öğrencilere müzik dinletilerek kendilerinde
uyandırdığı duygu ve düşünceleri yazmaları istenir. Sınıfa
getirilen veya öğrencilerden birinin çizmiş olduğu resim
hakkında konuşulur. Daha sonra öğrencilerden resimle
ilgili duygu, düşünce, hayal veya izlenimlerini yazmaları
istenir.
Grup Olarak Yazma
Amaç: Öğrencilerin çevreleriyle iletişim kurmalarını, iş
birliği yapmalarını ve birbirleriyle etkileşimde bulunarak
grup bilinci kazanmalarını sağlamak, böylece kişisel
gelişimlerine yardımcı olmaktır.
Uygulama: Sınıf küçük gruplara ayrılarak her gruba farklı
yazma konuları verilir. Grup üyeleri konunun belli bir
yönünü ele alarak yazar. Gruplar konu hakkında
yazdıklarını mantıksal düzen, dil ve anlatım yönünden
birleştirerek tek bir metin hâline getirirler.
Eleştirel Yazma
Amaç: Öğrencilerin olay ve durumlara tarafsız bakma,
yorum yapma, fikir ve çözüm üretme becerilerini
geliştirmektir.
Uygulama: Herhangi bir olay, durum ve düşünce, sınıfın
gündemine alınarak tartışılır.
Öğrenciler, konu hakkındaki düşüncelerini olumlu
olumsuz yönleriyle ve tarafsız bir yaklaşımla anlatırlar.
Not: Yöntemlere yönelik uygulamalar örnek
niteliğindedir, farklı uygulamalar da yapılabilir.
OKUMA ALIŞKANLIĞININ KAZANDIRILMASI
Okuma; kelimeleri, cümleleri veya bir yazıyı bütün
unsurlarıyla görme, algılama, kavrama ve anlamlandırma
etkinliğidir. Okuma etkinlikleriyle öğrencilere,
okuduğunu daha hızlı ve doğru anlama, çok yönlü ve
yaratıcı düşünme, farklı duygu ve düşüncelere saygılı
olma, yapıcı eleştirilerde bulunma gibi beceriler
kazandırılabilir.
Öğrenme sürecinde okumanın payı büyüktür. Bütün
derslerin okumayı gerektirdiği göz önünde tutulacak
olursa, okuma alışkanlığı ve sevgisi kazanmış bir
öğrencinin diğer derslerde de başarılı olacağı açıktır.
Öğrencilerin okuma alışkanlığı kazanmasında zekâ
seviyesi, fiziksel ve psikolojik durumu, toplumsal çevresi,
kişisel deneyimi önemli rol oynar.
Bu nedenle okuma çalışmalarında öğrencilerin sosyal,
ekonomik, kültürel, zihinsel ve duygusal durumları göz
önünde bulundurulmalıdır.
Her öğrenciye okuma alışkanlığı kazandırılabilir. Bunun
için öğretmenin, öğrenciyi, ilgisini çekebilecek türde
kitaplar okumaya yönlendirmesi gerekir. Öğretmen, kitap
okumaktan hoşlanmayan öğrencileri kısa, resimli ve
onların ilgisini çekebilecek kitaplar okumaya teşvik
ederken okuma alışkanlığı kazanmış öğrencileri de edebî
değer taşıyan eserleri okumaya yönlendirmelidir. Yeri
geldiğinde yapılan küçük yardımlar ve özendirmeler,
düzenlenen yarışmalarda verilen ödüllerle öğrencilerin
okuma zevki ve alışkanlığı kazanmaları sağlanmalıdır.
Öğrencilerin okuma alışkanlıklarının geliştirilmesinde
sınıf kitaplıkları da oldukça önemlidir. Zengin ve düzenli
bir sınıf kitaplığı öğrencilerde okuma isteği
uyandıracaktır.
Öğretmen, okuma alışkanlığı kazandırmada velilerle iş
birliği yaparak öğrencilere evde de okuyabilecekleri
kitaplar önermelidir. Bu amaçla da velileri, çocuklarına
örnek olacak şekilde kitap okumaları, evde kitap okuma
saatleri düzenlemeleri, çocuklarıyla okudukları kitapları
değerlendirmeleri, çocuğa ait bir kitaplık oluşturmaları;
onları ödüllendirmeleri ve onlara özel günlerde kitap
hediye etmeleri konusunda bilgilendirmelidir.

55
Yapılan bu çalışmanın verimli olabilmesi için evde
okunan kitapların mutlaka sınıfta değerlendirilmesi
gerekir. Evde okunan kitapların sınıf ortamında
tartışılması öğretmene, öğrencilerin sınıf dışında okuyup
okumadıklarını belirleme imkânı verir.
Öğretmen yalnızca, öğrencilerin okudukları kitapları
değerlendirmekle kalmamalı, öğrencilere bir kitabı
değerlendirmede dikkat edecekleri noktaları; eserlerin
planı, düşünce yapısı ve olumlu/olumsuz yönlerini
belirlemeleri konularında yol göstermelidir. Bunun
yanında öğretmen, öğrencilerle birlikte bir kitap
değerlendirerek öğrencilerin okuyacakları eserleri kendi
başlarına nasıl yorumlayacaklarını ve bu eserlerden nasıl
yararlanacaklarını göstermelidir. Öğretmen, öğrenciler
tarafından doldurulacak okuma gelişim dosyasını dönem
sonlarında değerlendirir (öğrencilerin okuma alışkanlığı,
okunan kitapların türü, okuma süresi vb.).
Okuma gelişim dosyasında;
 Öğrencinin kimlik bilgisi,
 Öğrencinin seviyesini gösteren bilgi formu,
 Öğretmen değerlendirme formları,
 Öğrenci değerlendirme formları,
 Okunan her kitabı tanıtıcı bilgi,
 Okunan her kitapla ilgili duygu ve düşünceler yer
almalıdır.
6, 7 ve 8. sınıf öğrencilerinin okudukları kitapları algılama
ve değerlendirme seviyeleri ilk beş yıla göre daha üst
düzeydedir.
Eğitim öğretim yılının ilk ayı öğrencilerin okuma
seviyelerini ve okumakta zorluk çeken öğrencileri
belirlemede önemli bir dönemdir. Bu nedenle öğretmen,
1-5. sınıflara ait bilgileri içeren “okuma dosyasını
inceleyerek öğrencilerin sevdikleri türleri, yazarları ve
okuma seviyelerini tespit eder.
Öğrencilerin seviyelerini belirlemede sınıf içi etkinlik ve
tartışmalar da önemlidir. Bu tartışmalar ve etkinlikler
süresince okuma alışkanlığı kazanmış öğrenciler ve her
öğrencinin anlama seviyesi belirlenir. Ayrıca öğretmen,
öğrencilerin okudukları metni diğer metinlerle ve kişisel
deneyimleriyle ilişkilendirme becerilerini tespit eder.
Bu amaçla her on beş günde bir;
 Okudukları kitapları tanıtmaları için dört ya da beş
öğrenciye söz verilir.
Öğrenciler neden bu kitabı seçtiklerini, kitabın özetini ve
kitap hakkındaki genel düşüncelerini sınıfla paylaşırlar.
Beğendikleri bir bölümü sesli okurlar. Bu tartışmalar
sırasında öğretmen her öğrenci için beş altı cümlelik
notlar alır.
 Kalabalık sınıflarda öğrenciler gruplara ayrılır ve iki
hafta aralıkla bir veya iki grup seçilir. Gruplar okudukları
bir kitabı sınıfta tanıtır. Bu sırada grup üyelerinin her biri
söz alırken öğretmen de yapılan sunumla ilgili notlar alır.
 Grup üyelerinin her biri farklı bir kitap okur ve grup
içinde okudukları kitabı tanıtır. Grup üyeleri,
değerlendirme formunu doldurarak yapılan sunumu
değerlendirir.
Sözlü anlatımda güçlük çeken öğrencilerin kitapla ilgili
duygu ve düşüncelerini değerlendirmede, yazdıkları göz
önünde bulundurulmalıdır. Öğrencilerin doldurdukları
değerlendirme formları, grup tartışmaları ve öğretmenin
rehberliği öğrencilerin kendilerini değerlendirmelerine ve
ileriye yönelik hedeflerini belirlemelerine yardımcı olur.
Öğrencilere her iki dönem başında uygulanan anketler
dönem sonlarında ailelere gönderilir.
Öğrencilerin okuma seviyelerini tespit etmek amacıyla,
onlardan kendilerini okuyucu olarak nasıl gördüklerini
anlatan bir yazı yazmaları istenir. Bu öğrenme seyrine
bakılarak ailelere yıl boyunca bilgi verilir. Öğrenciler bu
şekilde her yıl kendileri için okuyacakları temel kitapların
listesini yaparak okuma planı oluştururlar.
Öğrencinin yıl içinde okuduğu kitapların isimlerinin yer
aldığı liste tutulur. Okuma dosyası 8. sınıfın sonunda
öğrencilere verilir.
Cevapla
  • Benzer Konular
    Cevaplar
    Görüntü
    Son mesaj
  • Bilgi
  • Kimler çevrimiçi

    Bu forumu görüntüleyen kullanıcılar: Hiç bir kayıtlı kullanıcı yok ve 3 misafir