1. sayfa (Toplam 1 sayfa)

DHBT Mülakat Soru ve Cevapları

Gönderilme zamanı: 27 Ara 2018 14:04
gönderen alpcan
KENDİMİZİ SINAYALIM !!!

(Not: Soruların cevapları facebook grubundaki yorumlardan alınmıştır. Her yorumda kaynak gösterilerek cevap verilmediği için bu konu da sorumluluk kabul etmiyorum. Başarılar dilerim...)
Soru 1) Kur’an’ın Arapça ve Türkçe tanımı, Kur’an’a başlarken besmelenin hükmü (İst)

Soru 2) Diyanet dersleri, Diyanet dergileri, Diyanet yazarları (Bursa)

Soru 3) Mehdi ve Mesih ile ilgili bilgi?

Soru 4) İhlas suresini vasl ile oku. (İstanbul)

Soru 5) Bir kişinin bankada 80 bin lirası var ama aynı zamanda bu kişi kiracıdır. Zekat vermesi gerekir mi? (İstanbul)

Soru 6) İhramın kelime anlamı? Cevap haram kılmak

Soru 7) Hanefi olan Selefi olabilir mi?

Soru 8) Yeni Müslüman olanın kelime-i şehadet ile beraber tevhitte getirmesi gerekir mi? (Ankara)

Soru 9) Tramp’a zekat verilir mi? Niçin verilmezi?

Soru 10) Yolculukta namazları kıbleye dönsek olur mu? (Elazığ)

Soru 11) Birisi namazda abdesti bozuldu, abdest almaya gitti konuştu ne olur? Konuşursa namaz bozulur. Konuşmazsa abdestini alır namazı lahik olarak tamamlar.

Soru 12) Abese ve kıyameden başlattılar. Kıyame ne anlatıyor dediler. (Kıyamet ahvalleri. )

Soru 13) Tilavet secdesi nedir? Kur’an’da 14 yerde vs..... 10 defa okusan ne yaparsın? Namazda nasıl yaparsın? Alak suresinden sonra zilzalide okumak istersen ne yaparsın? (Ankara)

Soru 14) Evlenecek kızın çeyizine zekat düşer mi? (İstanbul)

Soru 15) DİB 17 başkanının isimleri nedir? (İstanbul)
1. Mehmet Rıfat Börekçi
2. Şerafettin Yaltkaya
3. Ahmet Hamdi Akseki
4. Eyüp Sabri Hayırlıoğlu
5. Ömer Nasuhi Bilmen
6. Hasan Hüsnü Erdem
7. Mehmet Tevfik Gerçeker
8. İbrahim Bedrettin Elmalı
9. Ali Rıza Haskes
10. Lütfi Doğan
11. Dr. Lütfi Doğan
12. Süleyman Ateş
13. Tayyar Altıkulaç
14. Mustafa Said Yazıcıoğlu
15. Mehmet Nuri Yılmaz
16. Mehmet Görmez
17. Ali Erbaş
Soru 16) Hanımlar özel günlerinde tutamadığı oruçlarını kaza ederken kefaret gerektiren bir durum olsa kefaret gerekir mi? Kaza mı tutar, ne yapar? (Ankara)
Soru 17) Bir kadın kocasından izinsiz kaza orucu tutabilir mi?
Soru 18) Ahdi Cedid deyince ne anlıyorsun? Eski ahid nedir? Beytül Makdis nedir? Şkur’an’da kaç tane beyt geçer? (Ankara)
Soru 19) “Cennet anaların ayağının altındadır” Arapçası söylenip Türkçesi istendi. (Trabzon)
Soru 20) Husuf ve Kusuf namazları nelerdir? Ay ve Güneş tutulması anında kılınan namazlar. (Ankara)

Soru 21) Namaz, Zekat, Oruç, Hac ne zaman farz kılındı?
Soru 22) Adak kurbanının etinden kimler yiyemez?
Soru 23) Zekat kimlere verilmez?
Soru 24) Haccın fazları nelerdir?
Soru 25) Oruç tutmamayı mübah kılan haller nelerdir?
Soru 26) Müttefekün aleyh ne demektir?
Soru 27) Kaç tane Kur’an okuyuş çeşiti vardır ve bunlar nelerdir?
Soru 28) Hac da arafata yetişemeyip vakfesini yapamayan kişi ne yapmalıdır?
Soru 29) Ayetel Kürsi, Bakaranın kaçıncı ayetidir?
Soru 30) Velmesakini mefail kalıbı esre kabul etmez ne demektir?
Soru 31) Meshin özellikleri, mesh müddeti, ayakkabıdan mesh olur mu? (Samsun)
Soru 32) Muhazatun nisa nedir? Erkeklerin hepsinin mi namazı bozulur? (Urfa)
Cevap) kadınların namazdaki saf düzenidir. Kadının sağındaki, solunda ve arkasındaki 3 erkeğin namazı bozulur.
Soru 33) Sünnet namazların kazası var mıdır? (Kayseri)
Soru 34) Erkek ne kadar iddet bekler? (Tekirdağ)
Cevap) erkek iki yerde iddet bekler? 1, boşadığı eşinin kız kardeşini, halasını, teyzesini alacaksa. 2, eş almak istediğinde 4 eşinden birini boşamak zorunda, bu durumda da iddet bekler.
Soru 35) Tahallul nedir? (İstanbul) Hacda ihram yasaklarının kalkmasıdır. 1. Tahallül akabe cemresine atılan taşla, 2. Tahallül ziyaret tavafıyla kalkar. İlk tahallülde cinsel ilişki hariç tümü kalkarken ikincisinde tamamı kalkar.
Soru 36) Nikah akit midir? İlan şart mıdır? (Konya) nikah ahittir. Duada (Allahümmecal hezel akte) geçer ve ilandır. Nikahın sıhhat şartı bir ilan iki şahittir.
Soru 37) Nisap miktarları? (Ankara)
Soru 38) Bila gunne ve dudak ihfası soruldu. Haram çeşitlleri ve Maturidi mezhebi ile ilgili bilgi istedir. İlk DİB Başkanının adını sordular. zekat ayeti ve mealinin istediler. Yolda kalmışlar kimlerdir açıklar mısınız dediler. Bir sohbet yapacaksan bir hadisle başla oku dediler. (istanbul)
Soru 39) Cennet ve cehennem şuan yaratıldı mı? Sırat köprüsünü sordular. (istanbul)
Soru 40) Nur suresini okutup ne anlatıyor dediler. Radaa ne demek, süt annelik için şart nedir? 3 yaşında çocuk birini emse süt çocuğu olur mu? Anne sütü sağsa sonra içine un katsa ve onu bir çocuğa yedirse süt çocuk olur mu? (İstanbul)
Soru 40) Meddi lazım kaça ayrılır? Harfi musakkaleye örnek verin. (istanbul)
Soru 41) Fevat nedir?
Soru 42) Berzah alemi nedir? Ezan vve yemek duasını ezbere istediler (İstanbul)

Soru 43) Kaplama ve takma dişle gusül olur mu? Geçiçi nikahın haram olduğu kişiler? Arapça hadis biliyor musun? Türkçe bir hadis söylediler arapçasını biliyor musun dediler. (istanbul)
Soru 44) Necaseti galiza, necaseti hafife nedir? (istanbul)
Soru 45) İbn Cezeri kimdir? Reisul kurra ne demektir? DİB başkan yardımcıları kaç tanedir? Cenaze namazını anlatır mısınız? (istanbul)
Soru 46) Namazda fatihadan sonra amin demenin hükmü nedir? Minareleri ezansız bırakma şiirini biliyor musun? En çok kim okuyor? Sakarya şiirini biliyor musun? (istanbul)
Soru 47) Tadili erkan ve harflerin sıfatları? (Ankara)
Soru 48) İhsar ve fevat nedir? (Ankara)
Soru 49) Zekat verilecek maldaki şartlar, hayvanların, altın ve gümüşün nisap miktarı, camiye zekat olur mu? (Ankara)
Soru 50) Gazalinin ameli ve itikadi mezhebi nedir? İmamı Azam’ın ilk eseri? (İzmir)
Soru 51) Taşıyıcı annelik caiz midir? Mehdi gelecek mi? Var mı geldi mi? Peygamberimizin müezzinleri? Kabir azabı var mıdır? Tekfir nedir? (İzmir)
Soru 52) Kadın kocasının izni olmadan evden çıkabilir mi? Anne ve babası hasta ve bakıma muhtaç olsa kocasından izinsiz çıkabilir mi? (İzmir)
Soru 53) Mikat nedir? İhramsız geçene ne gerekir? İhramsız geçipte tekrar gelip ihrama girene ne gerekir? (Antalya)
Soru 54) Hatti Osmani nedir? (Antalya)
Soru 55) Bidat nedir? Kur’an’ın harekelenmesi? Kulak damlası oruç bozar mı? Kur’an’ı kitap haline getiren kimdir? (Antalya)
Soru 56) İstihlaf, istifta, caiz nedir? Ameli kesir, tam mülkiyet, İslamın özellikleri, son Peygamberin özellikleri, mesbuk, meddi lin sordular. (Antalya)
Soru 57) Ben eşimle namaz kılıyorum. Aynı safta durduk. Ben farz kılıyorum o sünnet. Namazımız olur mu?
Soru 58) Çocukların anne baba üzerinde hakları nelerdir? (Diyarbakır)
Soru 59) Kaç çeşit izhar vardır? 4 çeşit.
Soru 60) Usulü hamse nedir? (bolu)
Soru 61) Setri avretin ölçüsü) (urfa)
Soru 62) Namazın dışındaki şartları nelerdir? (Urfa)
Soru 63) Elerin malları ortak mıdır? (İstanbul)
Soru 64) Namazın rükünları ve şartları arasında ne fark vardır? (Ankara)
Soru 65) Sabah namazını erken kılmak veya gece bırakmak? (Tekidağ)
Soru 66) Bitcoin hakkında ne düşünüyorsun? (Bolu)
Soru 67) özürlü bir kadın camiye girebilir mi? Kur’an okuyabilir mi? Namaz kılıp oruç tutabilir mi? (Urfa)

Soru 68) İstidrac ve mucize nedir? (istanbul)
Soru 69) Namazın son oturuşunu yapmadın ne olur? (İstanbul)
Soru 70) Ezan okumanın hükmü? Ne zaman okunmaya başlandı? (ezan müekked sünnettir. 622)
Soru 71) Zevaid tekbirleri? (Urfa) (Bayram namazlarında söylenen ilave tekbirlerdir)
Soru 72) Kur’an’da kelimenin altındaki med ve kasr yazısını nasıl açıklarsın? Med harfi olduğu halde neden kasr yazılmıştır? (Bursa)
Soru 73) Cenaze namazını abdeste zamanım yok onu abdestsiz kılabilir miyim? (Urfa)
Soru 74) Bir adam bayıldı ya da koma da diyelim, aynı gün içinde geri kendilene geldi namazlarını nasıl kılar? Bir de bu bayılma koma durumu bir günden fazla sürerse yine namazı nasıl olur? (Urfa)
Soru 75) İlmihal nedir? (İstanbul) bir müslümanın yükümlü olduğu dini bilgileri bilmesi gereken ilme hal ilmi denir.
Soru 76) İlmihal yazarları? (Bursa)
Soru 77) Hutbe ve basamak duaları? (Elazığ)
Soru 78) Sünnet namazların kazası var mıdır? (Kayseri)
Soru 79) Eşlerin malları ortak mıdır? (İstanbul)
Soru 80) Ben eşimle aynı safta durduk ben farz kılıyorum o sünnet, namazımız olur mu? (Tekirdağ)
Soru 81) Abdest ayeti, abdest kelimesi hangi dil? (istanbul) – Maide suresi 6. Ayet, farsça
Soru 82) Kameri ayları sırasıyla say? Bolu.
1. Muharrem
2. Safer
3. Rebiülevvel
4. Rebiülahir
5. Cemâziyelevvel
6. Cemâziyelahir
7. Recep
8. Şaban
9. Ramazan
10. Şevvâl
11. Zilkade
12. Zilhicce

Soru 83) Süt emzirme, süt anneliği nasıl olur? Kişi emzirmek için eşinden izin alır mı? (Bursa)
Soru 84) Kur’an Peygamber Efendimiz zamanında mı yazıldı? (Denizli)
Soru 85) Hedy nedir? Umre de kurban kesilir mi? (Urfa)
Soru 86) Cuma hutbesi ikinci bölüm oku? (Trabzon)
Soru 87) Öğlenin farzında ikinci rekatta oturmayı unuttun ayağa kalktın ne yaparsın? Sehiv kurtarır mı? (Konya)
Soru 88) Hurye Martı kimdir? (Ankara) Diyanet İşleri Başkan Yardımcısıdır.
Soru 89) Müzik dinlemek dedi, sonra öğrencin müzik dinlese ne dersin? (Haseki)
Soru 90) Rada nedir? Kaç yaşına kadar kaç emzirme? (İstanbul)
Yorum: Hanefi ve Malikilere göre az yada çok bir defa emme ile süt hısımlığı oluşur. Şafii ve Hanbeliye göre beş defa emmesi gerekir. Şafide iki yaşına kadar, Hanefiye göre 30 aydan, Malikiye göre 26 aydan sonra emen süt hısımlığı olmaz. Fakat genelde kabul gören iki yaşına kadardır.
Soru 91) Revm tanımı? (Ankara)
Soru 92) Harflerin sıfatları? (Bursa)
Soru 93) Ecel sabitse sadaka ömrü nasıl uzatıyor? (izmir)
Soru 94) Kaza ve kaderde insanın rolü nedir? (Samsun)
Birinci yorum: Kader, ezelden yaratılmıştır insanın rolü yoktur. Kaza kısmında da değişmeyecek şeyler vardır. Onun dışında seçim insana aittir. İyiyi ya da kötülü seçmek.
İkinci yorum: Kader külli ve cüz’i olarak iki kısma ayrılır. Külli kaderde insanın bir hükmü yoktur. Misal başına nerde bir kaza geleceği, ne kadar rızık verileceği, nerde ne zaman öleceği gibi. Cüz’i kader ise tamamen insanın elindedir. Misal evden çıktın camiye gitmekte senin elinde, meyhaneye gitmekte. Bu da cüz’i kaderdir ve tamamen insanın elindedir. Ceza ve mükafatta cüz’i kadere uygulanır.
Soru 95) Sünnetin dinimizdeki yeri nedir? İslam kaynakları nelerdir? (İstanbul)
Soru 96) Hudeybiyenin maddelerini say? (Konya)
Soru 97) İmametin şartları nelerdir?
1. Müslüman olmak
2. Akıl baliğ olmak
3. İmam erkek olmalıdır.
4. İmamın, namaz sahih olacak kadar Kur’an’dan ezberi olması lazımdır.
5. İmamın özürlü olmaması lazımdır.
Soru 98) Hacet namazı nedir? Kaç rekat kılınır? (Konya)

Soru 99) Seferi kazaya kalmış namazı mukimken kaç rekat kılacak? (Diyarbakır)
Soru 100) 3 tel saç ile mesh olur mu? (İstanbul)
Yorumlar. Hanefide olmaz Şafiye göre olur. Dört tel saçı varsa olur.
Soru 101) Nafile namazların üçüncü ve dördüncü rekatında zammi sure okumak nedir? Unutursak ne olur? (Konya)
Yorum. Vaciptir, sehiv secdesi gerekir.
Soru 102) Namazın mekruhlarından göz teması nelerdir? (Diyarbakır)
Yorum: iki kişinin namazı fasittir. Avcının ve hamalın. Avcı gözüyle sağ solu süzerken, hamal abdestine daralmış kimsedir.
Mübah olan bakış: bu, boynunun çevirmeden göz ucu ile sağa sola bakıştır.
Mekruh olan bakış: bu, boynunu çevirerek bakmaktır.
Namazı iptal eden bakış: Bu, göğsünü kıbleden çevirerek bakmaktır.
Soru 103) Vahiy çeşitleri? (Haseki)
Soru 104) Namazın çeşitleri ve nafile namaza bir örnek bul? (Bursa)
Soru 105) 4 büyük melek ve ilk vahiy süreci ve eşratüs saat anlat? (İstanbul) Eşretüs saat kıyamet alametleri demektir.
Soru 106) Mucize çeşitleri? Hissi mucizeye örnek verir misin? (Ankara)
Soru 107) Cenazeye gittin ölümü ayet ve hadisle nasıl açıklarsın?
Yorum: “İnna lillahi ve inna ileyhi raciu”. Âli İmran suresi 3 sayfa ellezine yegulüne Rabbena innena amenna aşır olarak okunur.
Soru 108) Çocuğuna yatarken hangi duayı okursun? (Trabzon)
Soru 109) Mehrin azami ve asgari miktarı? (Ankara)
Cevap: Hanefiye göre mehrin ez miktarı on dirhem gümüş veya bunun karşılığıdır. Hz. Peygamber devrinde bu kadar para yaklaşık iki kurbanlık koyun bedelidir. Hırsızlıkta had cezasının uygulanmasını gerektiren en az miktar bir dinar altın para olup, mehirde buna kıyas yapılmıştır. Çünkü bir dinar altın para, on dirhem gümüş paraya gücünde eşit durumda idi.
Soru 110) Rükuda uzunca duranın namazı ne olur? (Ankara) farzın geciktirilmesinden dolayı sehiv secdesi gerekir.
Soru 111) Necaseti galizenin miktarı ama dirhem olarak, hades kaç çeşittir? Namazda necaset nedir? Necasetten taharet ile hadesten taharetin farkı nedir? (Bolu)
Soru 112) Kadınlarda kaç çeşit kefen vardır? Bir kadın kabre indirilirken mahremi yoksa kim indirir? (Ankara) kadınların kefeni beş parçadır. İzar, lifafe, kamis, başörtüsü, göğüs örtüsüdür.
Soru 113) 4-6 yaş arasına hicreti iki cümleyle nasıl anlatırsın?
Soru 114) 4-6 yaş çocuklara zekat, kurban, İslamı nasıl anlatırsın? (İstanbul)

Soru 115) Zevaid tekbirleri? (Urfa)
Soru 116) Aşereyi mübeşşire kimlerdir? Peygamberimizin eşlerinin isimleri?
1. Hz. Ebu Bekir
2. Hz. Ömer
3. Hz. Osman
4. Hz. Ali
5. Abdurrahman b. Avf
6. Ebu Ubeyde b. Cerrah
7. Sad b. Ebi Vakkas
8. Said b. Zeyd
9. Talha b. Ubeydullah
10. Zübeyr b. Avvam
Soru 117) Abdestin farzları, sünnetleri ve mekruhları? (İstanbul)
Soru 118) İnsanlar iman bakımından kaça ayrılır?
1. Makbul iman
2. Merdud iman
3. Mevkuf iman
4. Makbul iman
5. Masum iman (Peygamberin imanı)
Başka yorum: tahkiki iman, icmaili iman, taklidi iman ve tafsili iman olmak üzere 4’e ayrılır.
Başka yorum: Mümin, münafık, kafir.
Soru 119) Çocuklar seni dinlemiyor ne yaparsın? (İstanbul)
Soru 120) Hutbenin rükunlarını say, hutbe 5 sıra oku? (Trabzon)
Soru 121) Şafi mezhebine göre abdestin farzları, sehiv secdesi nedir? Nasıl yapılır? Yemin çeşitleri? (İzmir)
Soru 122) Kadın adet halinde ayet okuyabilir mi? Yola çıkarken okuyabilir mi? Hafız Kur’an çalışırken adetli nasıl olur? (Urfa)
Soru 123) Karı kocaya zekat verir mi? Zekat kimlere verilir kimlere verilmez?
Yorum: Diyanet ilmihaline göre kadın kocasına, kocası da karısına zekat veremez.
Yorum 2: karı kocaya koca karısına zekat veremez. İmam Yusuf ve İmam Muhammede göre zengin kadın fakir kocasına zekat verebilir.
Soru 124) Namazın son oturuşunu yapmadın namaz ne olur? (İstanbul)

Soru 125) Gurre nedir? (Kayseri) Gurre, anne karnındaki ceninin bilerek düşürülmesine ödenen cezadır. Gurret’ül cenin. Cezası 5 deve veya 200 gramdır Hanefide.
Soru 126) Faite nedir? (Diyarbakır) vaktinde kılınamayan namaza denir.
Soru 127) İlk öğretmen kimdir? Peygamberimizin ilk görevlendirdiği tebliğci Musab b. Umeyr’dir.
Soru 128) Ahzap nedir? Hendek savaşı tarihi? (İstanbul) Ahsap grup demektir. Hendek savaşı Hicri 5, miladi 627’dir.
Soru 129) İmamı Azam Ebu Hanifenin ölüm yılı? (Kayseri) hicri 80-150 miladi 702-782
Soru 130) İlk vahyi açıkla? (İstanbul) Alak ilk 5 ayet
Soru 131) 5 su çeşidi nelerdir? Güneşin beklediği vs. suların hükümleri? (Ankara)
Soru 132) Abdest ayetini okuyup açıklar mısınız?
Maide 6/ “Ey iman edenler namaz kılmaya kalktığınız zaman yüzlerinizi, dirseklere kadar ellerinizi yıkayın. Başlarınızı meshedin, ayaklarınızı da topuk kemiklerine kadar (yıkayın) eğer cünüp olursanız temizlenin. Şayet hasta ve yolculuk halinde veya içinizden biri ayak yolundan gelirse yahut kadınlarla cinsel ilişkide bulunursa, bu hallerde su bulamadığınız takdirde temiz bir toprağa yönelin. (teyemmüm edin) yüzünüzü ve ellerinizi onunla meshedin. Allah size herhangi bir güçlük çıkarmak istemez, fakat O sizi tertemiz kılmak ve üzerinizdeki nimetini tamamlamak ister ki şükredesiniz.
Soru 133) Kütübü sitte?
Soru 134) Hüküm koyan kimdir?
Soru 135) Fatihanın içeriğinden çocuklara nasıl bahsedersin?
Soru 136) Tecvitin tanımı? Harflerin hakkını ve müstehakını vererek aslına götürmektir. Yani harflerin mahreç ve sıfatlarına uygun güzel bir şekilde okumaktır.
Soru 137) Usul ve füru kimlerdir?
Soru 138) Büyük Günah? İftiranın cezası? (samsun) haddi kazf 80 sopa ve ebediyyen şahitliğinin kabul edilmemesi.
Soru 139) Faiz haram ve şuan devlet faizle işliyor ne düşünüyorsun? (Samsun)
Soru 140) Ha-i Sekte? (Urfa) bazı kelimelerin son harekesini muhafaza etmek için, kelimenin sonuna ziyade olunan sahin he harfidir.
Soru 141) İlim konusunda öğrencilere sohbet et? (Samsun)
Yorumlar: ilim azizdir, sahibini aziz kılar. İlim Çin’de dahi olsa onu talep ediniz. Yediden yetmişe ilim talep ediniz. İlim öğrenmek her müslüman kadın ve erkeğe farzdır. “kim ilim tahsil etmek için bir yola girerse Allah o kişiye cennetin yolunu kolaylaştırır.” (Müslim)
Soru 142) Allahillezi diye başlayan bir kelime niye esredir? (Ankara)
Yorumlar: Allah lafzı esre ile elleziye vasl edilmiş. Bir diğer yorum muzafun ileyh olduğu için.
Soru 143) Cumhura göre kız çocuğunun buluğ yaşı? (Diyarbakır)

Soru 144) Elif-i maksure ve elif-i memdude nedir? (Ankara)
Yorum: yazıda olduğu halde kendisinden başlamadığı zaman okunmayan elife elif-i maksure kendisinden başlansada başlanmasada yani her zaman okunan elife de elif-i memdude denir.
Soru 145) Öğle namazına 10 dakika kala mescide gitten ne yaparsın? Tahiyyetul mescid nedir? (İstanbul) kerehat vakti olduğu için namaz kılınmaz.
Soru 146) Şeytan taşlamanın arapçası nedir? (Ankara) (remyi cimardır)
Soru 147) Bütün mezhepleri birleştirip işine gelen mezhebin görüşünü almaya ne denir? (Kayseri) telfik denir.
Soru 148) İslam’ın çocuğa verdiği değeri sohbet gibi anlat? (Bolu) Peygamber Efendimizin çocuğa verdiği değer anlatılabilir.
Soru 149) Eyyamı biyz nedir? Azimet ve ruhsat? Fidye nedir? (Konya)
Soru 150) Müslüman ile Mümin arasındaki farklar? (İstanbul)
Yorum: Müslüman teslim olan Mümin iman kalbine yerleşen şeksiz şüphesiz iman eden demektir.
Soru 151) Namazda özürlüydün özrün birden bitti ne olur? (Ankara)
Soru 152) Adetliyken ziyaret tavafını yapan kadının kesmesi gereken kurban? (Ankara) Bedene gerekir.
Soru 153) Tertil üzere ayeti var, hadr ile okuyunca bu ayete ters düşmez mi?
Yorum: Tedvir tahkik hadr bunlar okuyuşta hız kademeleridir. Tertil ise tane tane daha ağır bir okuyuştur. Başka bir yorum: hadr da zaten tertil okumaktır. Tertil harflerin hakkını vererek okumak had da hakıkını verir harflerin.
Soru 154) Hılful fudul? (İstanbul)
Soru 155) Peygamberimiz kafirlerinde mi peygamberidir. Peygambere inanmayan cennete girer mi? Ayette kafirleri görünce öldürün diyor öldürmeli miyiz?
Soru 156) Mizanı çocuğa nasıl anlatırsınız? (İstanbul)
Soru 157) Kan vermek ve iğne orucu bozar mı? Kulak yıkama orucu bozar mı? (İstanbul)
Yorum: kan vermek orucu bozmak. İğne vitamin değeri taşımıyorsa orucu bozmaz. Göz ve kulak damlası orucu bozmaz. Kulak yıkatmak orucu bozmaz.
Soru 158) Haram çeşitleri? (İstanbul)
Soru 159) Cenaze yıkamayı anlat, kefen çeşitleri? (Kayseri)
Soru 160) Maturidi mezhebi hakkında bilgi verir misiniz? (İstanbul)
Soru 161) Teyemmümü bozan haller? (Kayseri)
Yorum: abdesti bozan herşey ve su bulmak. Vakit çıkınca Şafii, Hanbeli ve Malikiye göre teyemmüm bozulur, Hanefiye göre vakit çıksa da bozulmaz.
Soru 162) Mesh müddeti ne zaman başlar? (İstanbul) Abdest bozulunca başlar
Soru 163) Peygamberimizin sıfatları nelerdir?

Soru 164) Besmeleden tekasür suresine vasl yap. Tekasür ne demekti? (Bursa)
Yorumlar: Tekasür çoklukla övünmek demektir. Bismillahirrahmanirrahim’i elhakümüttekasür diye okunur.
Soru 165) Cemaatle namaz kılmanın hükmü? Cemaatle ve yalzı namaz namaz kılmak arasındaki fark nedir? (Ankara) müekked sünnettir. Cemaatle namaz 27 derece üstündür.
Soru 166) Bacakları sakat olan bir adam namazda iyileşti ne olur? Namaza nasıl devam eder?
Yorumlar: Ayakta devam eder. Ferdi kıldıysa iade eder, cemaatle kılıyorsa iade etmez.
Soru 167) Fetih suresinde ne anlatıyor? (Ankara)
- Fetih ve iyi amellerin günahları yok etmesi,
- Göklerin ve yerin orduları,
- Müslümanların Peygamberin yanında yer almaları,
- Hudeybiye anlaşması,
- Münafıklar ve savaş dönemlerindeki tavırları,
- Cihad ile ilgili bazı kurallar,
- Sünnetullah,
- Müslümanların Tevrat ve İncil’deki tasvirleri.
Soru 168) Abdestin vacipleri? Vacipleri yoktur.
Soru 169) Kadın kadına imamlık yapabilir mi?
Yorumlar: mekruh olmakla birlikte (Tahrimin mekruh) yapılabilir. Aynı safta kılarlar. Şafilerde kadından imam olur.
Soru 170) Mutezilenin özellikleri? Husun ve Kubuh? (Tekirdağ)
Soru 171) Hadis, mucem müdelles?
Soru 172) Kadınlardan Peygamber olur mu? (Tekirdağ) Maturidiye göre olmaz. Eşariye göre olur.
Soru 173) Sabah namazını erken kılmak veya gece bırakmak? (Tekirdağ)
Yorumlar: Tağlis ikinci fecr, isfar hava aydınlanınca. Tağlis Şafiye göre daha efdal, isfar hanefiye göre daha efdaldir.
174) Müdrik, mesbuk, lahik açıklar mısınız? (Tekirdağ)
175) Tevbe kaça ayrılır, hangisi geçerlidir? (Elazığ)
176) Zelletül Kari nedir? Namazı bozar mı? (Elazığ) namazda yapılan okuyuş hatalarıdır. Mana değişmiyorsa bozmaz.
177) Tecvit katı hemze, okurken lam harfinde hangi sıfatları var? (Bursa)
178) Tekvin sıfatını açıklar mısınız? (İstanbul) Tekvin yaratmak demektir.

179) Ankebut suresine neden örümcek dendiğini açıklar mısınız? (Ankara)
Yorumlar: ankebut suresi 42. Ayet “ittehazet beyte” ne dayanıksız evdir örümceğin evi. Dünya da Allah’tan başkasını dost edinenlerin hali, örümceğin yuvasına benzetilir.
180) 60 yaşında bir adam size geldi, bugüne kadar hiç namaz kılmadım, ne yapmalıyım dedi, ne dersin? (Kayseri) yorumlar: önce tevbe eder sonra kaza eder.
181) Rivayet tefsiri nedir? (Bursa)
182) Hatim duası, bebek duası ve mevlidi, başlama duası? (Bursa)
Yorumlar: başlama duası, Rabbi yessir...... bebek duası bebeğin sağ kulağına ezan sol kulağına kamet getirmedir. (tahmini)
183) Riyazüs Salihini açıkla? (Bursa)
Yorumlar: Salihlerin bahçesi demektir. Nevevinin eseri 1001 hadisten derlediği.
184) Besmele çekip duraklarda hiç durmadan okumaya ne denir? (Trabzon)
Yorumlar: istiaze besmele ve sure sonuna kadar vaslederek. (vaslı kül)
185) Ana hatlarıyla veda hutbesini anlatır mısınız? (Samsun)
186) Çocuğu olmayan birine hangi ayetle teselli verirsin?
Yorumlar; şura suresi 49-50 olabilir. Allah istediğine kız isteğine erkek evlat verir, istediğini de kısır yapar.
187) Meddi tabinin hükmü? Namazda bir çekmezsen ne olur? (İstanbul)
Yorumlar: hükmü vaciptir. Meddi tabiyi terketmek lahnı celidir. Bir Müslümanın Kur’an-ı lahnı celiden kurtaracak kadar tecvidi uygulaması farzı ayndır. Lahnı celi yapan çoğu zaman namazı bozulmuş olur. (diyanet)
188) Kutsal geceleri çocuğa nasıl anlatırsın? Kadir gecesinde ne oldu?
189) Mezhep imamlarının yaşları? (Bursa) Hanefi 68, Maliki 83, Şafii 53, Hanbeli 75
190) Güzel ahlakla ilgili bir ayet ve hadis eşliğinde vaaz verir misiniz? (Bolu)
Yorumlar: “O’nun ahlakı Kur’an’dı”. “Bir mü’min güzel ahlakı sayesinde gündüzleri oruç tutup geceleri namaz kılan mü’minlerin derecesine ulaşır”.
191) Vahiy katipleri? (Diyarbakır)
Hz. Ebu Bekir, Hz. Ömer, Hz Osman, Hz. Ali, Hz. Zübeyr, Hz. Âmir b. Füheyre, Hz. Amr b. Âs, Hz. Abdullah ibn Erkam, Hz. Sabit b. Kays, Hz. Hanzala b. Rebi, Hz. Muğire b. Şube, Hz. Abdullah b. Revaha, Hz. Halid b. Velid, Hz. Halid b. Said, Hz. Alâ b. Hadrami, Hz, Huzeyfe b. Yeman, Hz. Muaviye b. Ebu Süfyan, Hz. Zeyd b. Sabit.
192) Ra’nın kalın olduğu yerleri öğrencilerine nasıl anlatırsın? (Konya)
193) Sünnet kuvvetli bir delil değildir deseler ne dersiniz?
194) Mekruh çeşitleri? (Konya)

195) Şafii mezhebine göre abdestin farzları? Sehiv secdesi nedir, nasıl yapılır? Yemin çeşitleri nelerdir? (İzmir)
196) Temlik nedir? Zekat memurlarına zekat verilir mi? (Diyarbakır)
197) Kabir azabı ile ilgili ayet var mı, okuyabilir misiniz? (Erzurum) (Mümin suresi var, ennaru yurazuune aleyhaa denmiş)
198) Ramazan orucunu ne bozar? Günümüzde insanlar sıcaktan oruç tutmuyorlar bunlara kefaret gerekir mi? (İstanbul)
Yorumlar: mazeretsiz Ramazan orucunu tutmayan günahkar olur tevbe etmesi gerekir. Ne kadar tutmadıysa o sayıda kaza etmesi gerekir. Kefaret gerekmez. Kefaret başlanmış bir orucu kasten bozulmuş ise gerekir.
199) Abdestten şüphelenen kişi ne yapar? (İstanbul)
200) Kıyamet alametlerini sayar mısınız? (Erzurum)
201) Kur’an’ın nüzulü? Tevkifi ne demektir? (Denizli)
202) Kur’an’ın tarihçesi, kim topladı, nelere yazıldı? (İstanbul)
203) Kur’an’ın muhtevası? (İstanbul)
204) Gıybet ile iftiranın farkı nedir? (İstanbul)
205) Farz, vacip, sünnet? (istanbul)
206) Hafız yetiştiriyorsun, yapmak istemiyor ne dersiniz, nasıl motive edersiniz? (İstanbul)
Yorum: “Hafızlık bir tâc imi Nur-i Hudâdan, giy onu kurtul her beladan” der, Kur’an’ı beyninde taşıyan insanlara cehennem ateşinin değmeyeceğini anlatırım.
207) Tebük savaşı ve Bedir savaşı hakkında bilgi verir misiniz? (İstanbul)
208) Beka ne demek? Onunla ilgili ayet biliyor musunuz? (İstanbul)
209) Ateiste Allahı nasıl anlatırsın? (Trabzon)
210) Hadis ve Tefsir kaynakları? (İstanbul)
211) Fatihayı açıklar mısınız, kelime-i tevhidi açıklar mısınız, kelime-i şehadeti açıklar mısınız? (İstanbul)
212) Sehiv secdesi ve Tilavet secdesi nedir? (İstanbul)
213) Rıdvan biatı ve Hudeybiye’yi anlatır mısınız?
214) Cennet kelimesi manası? (Urfa) (cennet bahçe, cehennem derin kuyu demektir)
215) Mutlak ve Mukayyed sular? (Urfa)
Mutlak; tadı rengi bozulmamış olan sular. Mukayyed; katkı maddesi bulunan doğal halini taşımayan sular. Abdest gusül alınmaz temizlikte kullanılmaz.
216) Mimi sakinin halleri? Mim be ye uğrarsa ne olur? (dudak ihfası/ihfayı şefevi)
217) Bayanlara mahsus hallerde namaz ve oruç nasıl olur, kaza gerekir mi? (Urfa)
218) Vaaza başlama duası? (Urfa)

219) Yan yana dizilmiş bir erkek safında arada bir kadın olursa kadın ve erkekleirn durumu nedir? (Urfa)
Yorumlar: kadının sağından 1, solundan 1, arkasındaki 1 kişi olmak üzere 3 erkeğin namazı bozulur. Kadının namazı bozulmaz.
220) Diyelim ki vaaz vereceksiniz bir ortamda. Nasıl başlarsınız, nasıl hazırlık yaparsınız? (Urfa)
Yorumlar: Besmele, hamdele ve salvele ile başlanır. Konuyla ilgili ayet, hadisler ve güzel sözler söylenir. Hayattan canlı örnekler verilerek konu genişletilir. Konuşmanın sonuna doğru konu toparlanır ve dua ile sona erdirilir.
221) Kadınlar Cuma namazı kılsa öğle namazı yerine geçer mi? (Urfa) (genel yorum geçer)
222) Ribel fadl, ribel nesie nedir? (Ankara) (Ribel fadl fazlalık faizi, ribel nesie veresiye faizidir.)
223) Kunutun hükmü? Unutan ne yapar? Bilmeyen ne yapar? Bilerek terkeden ne yapar? (Urfa)
Yorum: Kunut tekbiri vaciptir. Duası ise sünnettir. Unutarak terk eden sehiv secdesi yapar. Bilerek terk eden namazı iade eder. Duayı bilmeyen dua niyetiyle başka bir dua okur.
224) Hacda cemi tehir ve cemi takdim nedir, hükümleri nedir? (Urfa)
Yorum: Arefe günü akşam namazını kılmadan hacılar Müzdelifeye hareket ederler. Akşam ve yatsı namazları Müzdelifede cem edilerek cemir tehir yatsı namazı vaktinde kılınır.
Arefe günü Arafatta öğle ve ikindi namazlarını öğle vaktinde birleştirerek kılmak (cemi takdim) sünnettir.
225) Hadesten taharet, özürlünün durumu? (urfa)
226) Tadili erkan nedir? Teheccütün farzları nelerdir? (Diyarbakır)
227) Meddi ivaz ve meddi bedel nedir? (Diyarbakır)
228) Oruçla ilgili Arapça hadis söyleyip devamını getirmemi ve tercüme etmemi istediler. Oruca niyet vakitleri, oruç çeşitleri, oruca ne zamana kadar niyet edilir? (Ankara)
229) Nisa 102 ayetinin meali? (Ankara)
Diyanet İşleri (4/NİSÂ-102: (Ey Muhammed!) Cephede sen de onların (mü’minlerin) arasında bulunup da onlara namaz kıldırdığın vakit, içlerinden bir kısmı seninle beraber namaza dursun. Silâhlarını da yanlarına alsınlar. Bunlar secdeye vardıklarında (bir rekât kıldıklarında) arkanıza (düşman karşısına) geçsinler. Sonra o namaz kılmamış olan diğer kısım gelsin, seninle beraber kılsınlar ve ihtiyatlı bulunsunlar, silâhlarını yanlarına alsınlar. İnkâr edenler arzu ederler ki, silâhlarınızdan ve eşyanızdan bir gafil olsanız da size ani bir baskın yapsalar. Yağmurdan zahmet çekerseniz, ya da hasta olursanız, silâhlarınızı bırakmanızda size bir beis yoktur. Bununla birlikte ihtiyatlı olun (tedbirinizi alın). Şüphesiz Allah, inkârcılara alçaltıcı bir azap hazırlamıştır.)
230) İlk Müslümanlar? (Diyarbakır) (Hz. Ebu Bekir, Hz. Hatice, Hz. Ali, Hz. Zeyd b. Harise)
231) namaz kılınmayan mekruh vakitler ve cem yapılan yerler? (Diyarbakır)



232) İdgamı mütecaniseynin tanımı, örnek, nakıs idgam? (Diyarbakır)
Yorumlar: idgamı mütecaniseyn mahreçleri bir sıfatları ayrı olan harflerden sakin olanı harekeli olana idgam etmektir. Misal abedtüm/abettüm. kalın harf ince harfe dönüşüyorsa yada sıfat bakımından kuvvetli olan zayıf olana idgam ediliyorsa nakıs idgam olur.
233) Namazda ne kadar kıraat okumak gerekir? (Diyarbakır)
Yorumlar: En az Kevser suresi uzunluğunda.
234) Kur’an okuyuş tarzları? (Diyarbakır) (Tahkik, Tedvir, Hadr)
235) İmam Şafii’n gerçek ismi, Kitabı, konusu, öğrencisi? (Diyarbakır)
Yorumlar: Gerçek ismi Muhammed b. idris. Kitapları er-Risale, el-Ümm’dür. Öğrencisi ise Ahmed b. Hanbel’dir.
236) Özürlü kime denir? (Diyarbakır)
237) Zekat mallarının şartları? (Diyarbakır) (nisap, yıllanma, nema, havaici asli vs.)
238) Ellezi de hangi tecvit kuralları vardır? (Ankara) Yorumlar: teşdid bila gunne, meddi tabi.
239) Adiyat, karia, tekasür meali? (Ankara)
Adiyat: 1,2,3,4,5,6. Soluk soluğa süratle koşan, (koşarken ayaklarını) vurarak ateş çıkaran, sabah erkenden baskın yapan, orada tozu dumana katan ve düşman topluluğunun ortasına dalan atlara andolsun ki, insan gerçekten Rabbine karşı pek nankördür. 7. Hiç şüphesiz buna kendisi de şahittir. 8. Hiç şüphesiz o, mal sevgisi sebebiyle çok katıdır. 9,10,11. Acaba o bilmiyor mu ki, kabirlerde bulunanlar çıkarıldığı ve kalplerdeki ortaya konulduğu zaman, işte o gün onların Rabbi kendilerinin her hâlinden mutlaka haberdardır.
Karia: 1. Kapı çalan! 2. Nedir o kapı çalan? 3. O kapı çalanın ne olduğunu bilir misin? 4. İnsanların, ateşin etrafını sarmış pervaneler gibi olur, 5. Dağların da atılmış renkli yüne dönüştüğü gündür (o Kâria!) 6. O gün kimin tartılan ameli ağır gelirse. 7. İşte o, hoşnut edici bir yaşayış içinde olur. 8. Ameli yeğni olana gelince. 9. İşte onun anası (yeri, yurdu) Hâviye’dir. 10. Nedir o (Hâviye) bilir misin? 11. Kızgın ateş!

Tekasür: 1. Çokluk kuruntusu sizi o derece oyaladı ki, 2. Nihayet kabirleri ziyaret ettiniz. 3. Hayır! Yakında bileceksiniz! 4. Elbette yakında bileceksiniz!5. Gerçek öyle değil! Kesin bilgi ile bilmiş olsaydınız,6. Mutlaka cehennem ateşini görürdünüz.7. Sonra ahirette onu çıplak gözle göreceksiniz.8. Nihayet o gün (dünyada yararlandığınız) nimetlerden elbette ve elbette hesaba çekileceksiniz.

240) Hucurat zan ayetinin meali? (Ankara)

Ey iman edenler! Zannın çoğundan sakının; çünkü bazı zanlar günahtır. Gizlilikleri araştırmayın, birbirinizin gıybetini yapmayın; herhangi biriniz, ölmüş kardeşinin etini yemekten hoşlanır mı? Bak bundan tiksindiniz! Allah’a itaatsizlikten de sakının. Allah tövbeleri çokça kabul etmektedir, rahmeti sonsuzdur. (Hucurat 12)

241) Müellefei kulüb nedir? Ne zaman sona erdi? (Ankara)
Yorum: kalpleri İslama ısındırılmak istenen kişilerdir. Hz. Ebu Bekir zamanında Hz. Ömer’in ictihadı ile sona ermiştir.


242) Namazda son oturuşta selam vermeyi unuttuk ne yapmalıyız? Sağ sol selam vermenin hükmü nedir? (Ankara)
Yorumlar: Sağ vacip sol sünnettir. Esselam demek vacip geri kalan kısmı sünnettir.

243) İdgamı Şemsiyye çeşitleri? Muneka anlamı? Secavendler?
244) Festacabe lehu Rabbuhu ayet meali? (Ankara)
245) İstiska nedir? (Ankara) (yağmur duasıdır)
246) Mutezile neden ehli sünnet değildir? (Ankara)
248) Gazvetül usre, Mute savaşı (gazve mi seriyye mi) (Ankara)
Yorum: Tebük seferi zorluklar gazvesi, Mute savaşı seriyyedir.
249) İhramın rükunları? İki ihramla yapılan hac? (Ankara)
Yorum: rükunları niyet telbiyedir. İki ihramlı hac temettüdür.
250) Hicri takvim bilgi? (Ankara)
Yorum: Miladi 622 hicri takvim başlangıcı kabul edildi. Kabulu 639 yılında Hz. Ömer zamanında Hz. Ali’nin tavsiyesi üzerine olmuştur.
251) Aile üzerine vaaz verir misiniz? (Ankara)
252) Nasih-mensuh? (Ankara)
253) “Bazı gözler onu göremez, o gün gören yüzler parlayacak” bunu nasıl yorumlarsınız?
254) İmam Yusuf ve Muhammedin kunut duaları hakkındaki görüşü nedir? (Konya)
255) Evlenecek kızın çeyiz parasına zekat düşer mi?
256) Kadın adetten ne zaman kesilir? (İstanbul)
257) Hac konusunu öğrencilerine anlat. Hac kimlere farzdır. Farzları ve çeşitleri nelerdir? (İstanbul)
258) Deniz mahsüllerinin zekattaki ismi? (İstanbul)
Yorum: Deniz ürünlerinde zekat sadece Ebu Yusuf’a göre vardır.
259) Işid’in mezhebi nedir? (İstanbul)
260) Büyük günah işleyenin durumu? (İstanbul)
261 Eğer kursa yeni bir hoca gelirse ona ne tavsiye edersin? Yetişkin ve çocuklarda eğitim nasıl olur? (İstanbul)
262) Yemini Lağv için ne kadar kefaret ödersin? (İstanbul) kefareti yoktur.
263) Tekrarlanan sorular; havaici asliye, selefilik nedir, Peygamberi görene ne denir, bedene nedir, hadis çeşitleri, zekat hangi mallardan verilir, çocuklara meddi arızı anlat, misleyn bila gunne farkı, abdest ayetini oku açıkla? (İstanbul)
264) İrsal ve Kavme nedir anlatır mısınız? (Konya)
Yorum: kavme, rükudan doğrulunca bütün kemikler yerine oturacak şekilde beklemektir.
265) Mütevatir hadis? (Konya)
266) Peygamberimizin cenazesini kim yıkadı? Berzah nedir? (Bolu) Hz. Ali yıkamıştır. Berzah kabir alemidir.
267) Yolculukta namazları kıbleye dönmeden kılsak olur mu? (Elazığ)
Yorum: binek üzerinde hayvanın yönü kıbleye çevrilir, diğer araçlarda da kıbleye doğru dönülür. İmkan yok ise o şekilde kılınır. Gemide de kıbleye dönülür. Gemi yön değiştikçe hareket edilir. Göğüs kıbleden ayrılmaz. Ayakta kılma imkanı yoksa oturarak kılınabilir.
268) “La yemessehu illel mutehherun” ayetinden ne anlıyorsun yorumlar mısın? (Elazığ)
Yorumlar: vakia suresidir. “ona ancak temizlenenler dokunabilir.” (her türlü temizlik)
269) Neceşin ticaretteki anlamı nedir? (İstanbul)
Yorumlar: müşteri kızıştırmak, bir malı satın almaya niyeti olmadğıı halde alacakmış gibi malın fiyatını yükseltmedir.
270) İmanın rüknü nedir? (İstanbul) (yorum: dil ile ikrar kalp ile tasdik)


271) Arkadaşına borç verdin o borcun zekatı olur mu? (İstanbul)
Yorumlar: olur ister verir isterse para eline geçince geçmiş seneleride beraber verir. Diğer bir yorum: Eğer borçlu borcunu ödemesi kati ise zekat verilir. Eğer alamayacağı kesinse vermez.
272) Liilafiden geçiş nasıl yapılır? (İstanbul)
273) Sahabe ile Peygamber (s.a.v) arasındaki icma ile ilgili bir örnek verir misiniz? (Erzurum)
274) Sıfat nedir? Lazım sıfat ne demektir? (Erzurum)
Yorum: Harften ayrılmayan sıfatlar, harflerin okunuş şekilleri.
275) Biri gelip size tarikata girmek istiyorum derse onu nasıl yönlendirirsin. (Bursa)
276) Mekki ve Medeni ayetler konuya göre mi konuma göre mi ayrıldı? (Bursa)
Yorum: konum değil zamana göre ayrıldı. 622 hicretten öncekiler Mekki, hicretten sonrakiler Medenidir.
277) Kur’an’da kelimenin altındaki med ve kasr yazısını nasıl açıklarsın? Med harfi olduğu halde neden kasr yazılmıştır? (Bursa)
278) Mezhep ile din arasındaki fark nedir? (Bursa)
279) İslamda Kadın konulu bir sohbet anlat deseler nasıl anlatırsınız? (Bursa)
Yorum: öncelikle Peygamberimizin hayatında kadınlara verdiği önemden ve kadının İslamdaki yerinden bahsederim.
280) Kaza ve Kader nedir? (Bursa)
Yorum: kader olayın yazılması, kaza yapılan olayın vakti gelince olması.
281) Muhalefetün lil havadisi hudus deliline göre açıklar mısınız? (Bursa)
Yorum: Allah’ın sonradan vücud bulan varlıklara benzememesi demektir. Hudusta sonradan olanlar demektir.
282) Benzer sorular; kefen, yolcu namazı, hatim duası, yemek ve cenaze duası, tul ve kasr kaç vecih, hükmü nedir, fer-i medleri açıklar mısınız... Rahmanı kesin bil.. (Bursa)
283) Vasiyet çeşitleri? (Ankara)

Vacip vasiyetler: Bir Müslümanın hayatında iken ödemesi gereken ama ödeyemediği borçlarını veya başkasına ait hakları -bu borçlar Allah hakkına taalluk edebileceği gibi kul hakkı da olabilir- ödenmesi veya sahiplerine verilmesi için vasiyet etmesi vaciptir. Dolayısıyla elinde birisine ait emanet mal bulunan, birisine borcu olup, borcun varlığına dair şiir vesîka bulunmayan kişinin bu emanetlerin sahiplerine verilmesini, borçların ödenmesini vasiyet etmesi gerekir. Aynı şekilde, hac, zekat, oruç gibi ibadetler kendisine farz olduğu halde eda edemeyenler, üzerinde keffaret borcu olanlar hac ve zekâtın edasını, orucun fidyesinin verilmesini, kefaretlerin ödenmesini vasiyet etmek zorundadırlar (İbn Kudâme, a.g.e., VI, 444; İbn Abidîn, Reddu'l-Muhtar, VI, 648, haylî, a.g.e., VIII, 12).

Müstehap vasiyetler: Hali vakti yerinde olan kişinin, varis olmayan akrabalarına, yoksullara ve hayır kurumlarına vasiyette bulunması müstehaptır.
Mübah vasiyetler: Akrabalardan veya yabancılardan zengin olanlar için vasiyette bulunmak mübahtır.
Mekruh vasiyetler: Fakir varisi olanların, mallarını vasiyet etmeleri ittifakla mekruhtur. Ayrıca Hanefilere göre, kim olursa olsun fisku fücur ehline vasiyette bulunmak da tahrimen mekruhtur.

Haram olan vasiyetler: Haram bir işin yapılması için vasiyette bulunulması ittifakla haramdır. Mesela, bir Müslümanın kilise yapılması, şarap fabrikası inşası gibi haram olan bir şeyi vasiyet etmesi haramdır. Bu tür vasiyetlere uyulmaz. Ayrıca meşru cihetlere bile olsa malın üçte birinden fazlasının vasiyet edilmesi de caiz değildir. Şayet vasiyet edilmişse, varislerin, malın üçte birisinden fazla olan kısmında bu vasiyete uymaları mecbur değildir. Ancak, isterlerse uyabilirler. Hambelilerdeki sahih görüşe göre bu tür bir vasiyet mekruhtur (İbn Kudâme, a.g.e., VI, 445; Zuhaylî, a.g.e., VIII, 12, 13).


Soru 284) Kutuplarda namaz nasıl eda edilir? (Denizli)
285) Mescidi Nebevi Peyberimiz zamanında mı inşa edildi. Ashabı suffa nedir? (Denizli)
286) maun ve tekasür ne demektir? (Ankara)
Yorum: maun, hayra engel olan yani maun hayır demek. Tekasür çoklukla övünmedir.
287) Yaşlı Kur’an öğrenemeyen bir teyze gelirse Kur’an’ı nasıl öğretirsin? (Ankara)
Yorum: harfleri şifreleyerek kodlayarak
288) Namazın kısaltılması ilmihaldeki adı nedir? (Bursa) (Kasrı salat)
289) Şiddet harflerini say? Neden şiddet harfi kullanılır? (Bursa)
Şiddet: Lugatta, kuvvet ve kudret manalarına gelir. Tecvid ilminde ise: “Şiddet harfleri sükûn ile okunduğu zaman ses ve nefesin asla akmaması” demektir. Çünkü şiddet harfleri mahreçlerinden çıkarken mahreçlerine kuvvetle dayanırlar. ( اَجِدْ قَطٌّ بَكَتْ ) lafzında toplanan harfler, şiddet harfleridir.
287) İntikal tekbirleri nedir? (Ankara)
Yorum: İntikal geçiş tekbirleri demektir. Beş vakit, Cuma ve bayram, nafile namazlarda alınan tekbirlerdir. Genel namaz içindeki tekbirlerdir.
288) Tehaddi nedir? (Bursa)
Yorum: Allahu Teala’nın Kur’an’ın bir benzerini getiremeyeceklerine dair meydan okumasıdır.
289) Hurufu Mukattalar hakkında genel bir görüş vardır, ne dersiniz? (Samsun)
Yorum: manasını yalnızca Allah’ın bildiği, bizim bilemeyeceğimiz harflerdir. İkincisi, Allah Teala bu harfeleri dikkatleri celb etme için kullanmıştır.
290) Nafilenin diğer terim manası? (Ankara) (Genel olarak tatavvu denmiş yorumlarda)
291) Astım hastası bir kimse oruç tutarken nefes alamayıp hava çekse orucu bozulur mu? (Samsun)
Diyanetin fetvası bozulmayacağı yönündedir.
292) Zekatını verdin geri alabilir misin? (Mesela yanlışlıkla zengin birine verdin) (Ankara)
Zekat veren kişi araştırmada kusurlu olduğu için geri alamaz tekrar zekat verir.
293) Umumul belva nedir? Zaruret ve kaçınılması mümkün olmayan bir durumdur.
294) Muhallef ve Muhaddar nedir? (Ankara)
Yorumlar: Muhallef, ölüden arta kalan tereke demektir.
295) Afrin olayından konuya girip, kaç tür şehit olduğu soruldu. (Konya)
296) Nafile namazın üçüncü ve dördüncü rekatında zammı sure okumanın hükmü nedir? Unutursak ne olur? (Konya)
Yorumlar: vaciptir. Sehiv secdesi gerekir.
297) kavme, celse, irsal, tahrim? (Konya)
Yorumlar: Tahrime, iftidah tekbiri. Kavme, rükudan sonra kıyam. Celse, iki secde arasında oturmak. İrsal, rükudan doğrulunca elleri salmak.
298) Ebu Talib müslüman olmadığı halde neden Peygamber Efendimize yardım etti? Hüzün yılı? (Konya)
299) Faizin haram kılındığı ayetler? (Konya)
Yorum: “ehallahul bey’a be harramer riba” meali, alışveriş helal faiz haramdır.
300) “Sizin en hayırlınız Kur’an’ı öğrenen......” hadisinin arapçası? (Konya)
Yorum: “hayrukum men teallemel Kur’âne ve allemehu”
301) “Müminler kardeştir” ayeti nerede geçiyor? (Konya)
Yorum: hucurat suresinde geçer. “innemel mü’minine ihvetün”
302) Maun suresinin tefsiri? (Konya) feveylüllil musallinde imam rukuya gitse olur mu? (Urfa) olur üç ayet okumuştur.
Rahmân ve Rahîm olan Allah’ın adıyla.
1- Din gününü (İslam’ı, ahirette ceza ve mükâfatı) yalanlayanı gördün mü?
2- İşte o, yetimi itip kakar.
3- Yoksulu doyurmayı teşvik etmez (önayak olmaz).
4- Şu namaz kılanların vay haline!
5- Onlar namazlarından gafildirler (önem vermezler).
6- Onlar gösteriş (için ibadet) yaparlar.
7- Ve onlar en küçük bir yardımı (zekâtı) da engellerler.
303) Öğlenin farzında ikinci rekatta oturmayı unuttun ayağa kalktın ne yaparsın, sehiv kurtarır mı? (Konya)
304) Peygamberimizin erkek çocuklarının ismi, İbrahim nerede doğdu, nerde ve kaç yaşında vefat etti? (Konya)
305) Beyyine suresinden fil suresine kadar sureleri sayar mısınız? (konya)
306) Kur’an’da kıssalardan hüküm çıkarılır mı? (Konya)
307) Abdestsiz hangi ibadetler yapılmaz? (Bolu)
308) Makamı İbrahime el sürerler, taşlara el sürerler, bunlar bidat değil midir? Evet peki Kâbede Hacerul Esvede de el sürmek böyle midir? (Urfa)
Yorum: Haceri-i Esved, Cennet yakutlarındandır. Kıyamette iki gözü ve bir dili olduğu halde getirilir. Tazim ve sıdk istilam edenin lehinde şahitlik eder. Riya ve alay ile istilam edenin de aleyhine şahitlik eder. (Tirmizi)
309) Zekat bahsinde ridde olayını anlatır mısınız? (Bolu)
310) Namazda kadının setri avreti nedir? Şafide de aynı mıdır? Kadının çocuğuna karşı setri avreti nedir? (Urfa)
311) Vakit yok abdest alamadım ama Cuma kaçmak üzere. Teyemmümle kılsam olur mu? Hayır. Peki cenaze namazını bu şekilde kılabilir miyim? (Urfa)
312) Biri gelse babam zengin evlenmeyi düşünmüyorum dese onu evlenmeye nasıl ikna edersin? (Bolu)
313) Diyalize girenlerin orucu gider mi? (Konya)
314) Cenaze namazında kadın ilk safta durabilir mi? (Konya)
315) Sana bir öğrenci gelse sorsa sen hangi hac türünü anlatırsın?
316) Şafakı ahmer, şafakı ebyaz nedir? (Urfa) (kırmızı ve beyaz şafak)
317) cerh ve tadil nedir? (Urfa) sahabe cerh ve tadil edilir mi? (İstanbul)
318) Ağlamak abdesti bozar mı? (Urfa)
Yorumlar: bozmaz. Namazda dünyevi bir şey için ağlanırsa hem namaz hem abdest bozulur. Fakat kişi Allah için ağlıyorsa namaz bozulmaz.
319) Afrikadaki adamın suçu nedir? Hıristiyan ev Yahudinin suçu nedir? (Trabzon)
320) Cebire nedir? (Bolu)
Yorumlar: şafilerde sargıdır. Kırık çıkıkların üstünü kapamaya denir. Bir nevi sargı gibi birşeydir.
321) Hasta için Türkçe dua yapar mısınız? (Trabzon)
322) Felak ve nas surelerine ne isim verilir? (Bolu) (Muavizeteyn)
323) Özürlünün durumu, kuşluk kılacaksa ne yapmalıdır? (Bolu)
Yorum: Hanefilere göre abdesti sabah namazının vakti çıktıktan sonra bozulur. Tekrar abdest alır, aldığı abdestle kuşluk ve öğle namazını da eda edebilir. Diğer mezheplerde her namaz için ayrı abdest gerekir.
324) İhfa kalın mıdır? (İstanbul)
(yorumların çoğunluğu ince olduğu yönünde)
325) Sin harfinin sıfatını anlatır mısınız? (Bursa)
Yorum: safir, hems, rihvet, istifalar, ismat.
326) İstila harfleri nedir? Çocuklara nasıl anlatırsınız? (İstanbul) istila harfleri kalın olan harflerdir.
327) Diyanet İşleri Başkanımızın misyonu nedir? (Bursa)
Başkanlığı temsil eder. Din hizmetlerinin etkin ve verimli kılınabilmesi için gerekli tedbirleri alır. Bu amaçla kaynakların etkin kullanımını sağlar. Hizmetlerin düzenlenmesi, yürütülmesi, koordinasyonu ve denetlenmesi görevlerini yerine getirir. Strateji hedef ve performans kriterlerini belirleyip uygulanmasını temin eder. Din hizmetleri ile ilgili ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapar. Başkan başkanlığının görev alanına giren konularda meydana gelen gelişmelere ve ihtiyaçlara göre birimlere görev verir.
328) Toprak mahsullerinin Arapça ismi, Osmanlı da öşür vardı, İslamda da var mı? (İstanbul)
Yorum: Toprak mahsullerinin zekatı öşürdür. Öşür Arapça bir kelimedir. İslamda öşür vardır.

329) Revm ve İşmam arasındaki fark, imale nedir? (Bursa)
330) Araf nedir, arafta kimler olur? (İstanbul)
Yorum: Cennet ve Cehennem arasında bir yerdir. Sevap ve günahları eşit olanlar, kendine ilahi vahiy ulaşmamış olanlar, bir de buluğdan önce ölen müşrik çocukları bir süre burada bekler. Allah’ın izniyle Cennete girerler.
331) İtikadi mezhepler? Amel imandan bir cüz müdür? (İstanbul)
Ehli sünnete göre amel imandan bir cüz değildir. Harici ve Mutezileye göre amel imandan bir cüzdür.
332) Fidye ve fitre? (İstanbul)
Yorum: fidye oruç tutamayan ve iyileşme umudu olmayan kimselerin oruç yerine fakire verdikleri paradır. Fitre ise Ramazan bayramına ulaşan müminlerin verdiği şükür sadakasıdır.
333) Muhkem ve müteşabih nedir? (İstanbul)
334) fevat, mükellefin görevleri, feri harfler? (İstanbul)
Fevat, Arafat vakfesini kaçırmak.
Feri harfler; hemzei müsehhele, elifi mümale, nunu muhfat, sadi müsebbe, lami muğalleza.
335) Bahçenizden bir şey alırsam bu rızık mıdır? (İzmir)
Ehli sünnete göre izinsiz olan mal haram olmakla birlikte rızıktır. Mutezile, Allah kullarına haramı rızık olarak vermez der.
336) Erkeğin önünden kadın geçse namazı bozulur mu? (Ankara) (yorumların çoğunluğu bozulmayacağı yönünde)
337) Biri hz. Aişe’ye küfretse dinden çıkar mı? (İzmir)
Yorum: dinden çıkmaz fakat günahkar olur. Dinden çıkması için bazı hükümleri inkar etmesi gerekir.
338) Şia kafir midir? (İzmir) küfürle itham edilmez ehli bidattırlar.
339) Yeni Müslüman olan birinin kelimei şehadetle birlikte kelimei tevhidde getirmesi gerekir mi? (Ankara)
Yorumlar: gerekmez.
340) Cinleri görebilir miyiz? (İzmir)
Yorum: Cinler latif varlıklardır. Latif yoğunluğu olmayan gözle görülemeyendir.
341) Mümeyyiz çocuğun kameti geçerli midir? (Kayseri)
Yorumlar: geçerlidir. Müezzinlikte akıl baliğ şartı aranmaz. Sadece cemaatle namazın şuurunu bilmesi gerekir.
342) İhya’nın yazarı kimdir? (Ankara) İmam Gazalidir.
343) Teyemmümde niyet neden farzdır? (Ankara)
Yorum: niyet teyemmümde farzdır, çünkü toprak iledir. Hadesi de asaleten gidermez, sadece suya bedeldir. Abdestin yerini alan yeni bir temizlik türü olduğu için niyetsiz olarak geçerli olmaz.
344) Abdeste sıraya uymanın hükmü nedir? Unutursak ne olur? (Ankara) Hanefide sünnettir. Abdest bozulmaz.
345) Hidane nedir? (Ankara)
Hidane: küçük çocukların gerektiği şekilde büyütülüp yetiştirilmesi, korunup gözetilmesi, eğitilmesi amacıyla belli kişilere tanınan hak ve yetkidir.
346) Zühd nedir? Hakka yönelmek için dünyadan ilgiyi kesmektir.
347) Müdarebe nedir? (Ankara)
Emek – sermaye iş ortaklığıdır. Örneğin Hz. Hatice validemizin mallarını Rasulullah’ın işletmesiyle kurdukları ortaklıktır.
348) Kütübü Tis’a’yı sayar mısınız? (Ankara)



349) Kabir azabı var mıdır? Delili nedir? (Ankara)
Yorumlar: delil hadisi şeriftir. Buhari de bir hadiste iki kişinin azap gördüğünü Rasulullah yanındakilere sahabelere söylüyor. Bunlardan birisi bevlden sakınmayan, diğeri söz taşıyandır diyor.
350) Yağmur duasının hükmü? (Ankara) sünnettir.
351) Mütevatir hadisi inkar edenin hükmü nedir? (Ankara)
352) Zevil erham nedir?
Yorum: ashabı feraiz ve asabe dışında kalan teyze, hala dayı gibi yakın akrabalardır.
353) Umre yapacak kişi ihramsız girerse cezası nedir? (Ankara) yorum: koyun kurban etmesi gerekir.
354) Kıbleyi araştırmadan kılanın denk gelse dahi durumu nedir? (Diyarbakır)
Yorumlar: Denk gelse sıkıntı yok ama gelmediyse namazın iadesi gerekir.
Diğer yorum: araştırmadığı halde namaza durursa eğer tereddütle durduysa, namaz kılarken döndüğü yerin kıble olduğunu anladıysa namazı bozulur. Çünkü tereddüt üzere namaz olmaz.
355) Mucize ve keramet inkar edilirse ne olur? (Diyarbakır)
356) Ağız dolusu kusmak orucu bozar mı? (Diyarbakır)
Yorum: bir hastalıktan dolayı ağız dolusu olarak kendiliğinden gelen kusuntu kendi kendine içeri giderse ittifakla orucu bozulmaz. Fakat, kişinin kendi isteği ile içeri çekilirse oruç bozulur ve kaza edilmesi gerekir. Sonuç olarak bilerek olursa oruç bozulur kaza gerekir. Kazara olursa bozulmaz.
357) Afrinde operasyon var, bu gibi durumlarda mazeretsiz gitmeyen kişinin durumu nedir? (İstanbul)
358) Kerahate giren namazların durumu? (Diyarbakır)
Yorum: kerahatle beraber caizdir.
359) Şafi ve Hanbeliye göre namazın rükunları nelerdir? (Diyarbakır)
360) Mübah vasiyeti açıklar mısınız?
361) evsatı mufassal ve tıvalı mufassal nedir? (Diyarbakır)
Tıval uzun, evsat orta sureler.
362) Çocuklara dini eğitim nasıl verilir? (Diyarbakır)
363) Muhalefetül lil havadis, Allah yarattığı varlıklara benzemiyorsa neden Kur’an’da Allah’ın eli, Allah’ın oturması, Allah’ın meleklerle inmesi gibi benzetmelerle insana benzetiliyor, bu çelişkili değil midir, değilse çelişkili olmadığına beni ikna eder misiniz? (Pendik)
Yorumlar: Buralarda mecaz yapılmıştır. Biz ayeti olduğu gibi kabul eder, mahiyetini bilemeyiz. Ancak Allah (cc) bilir.
Diğer yorum. Bunlar mütaşabihattandır.
364) Peygamberimizin önem verdiği mescidler, Mescidi Aksa nerededir, diğer adı nedir? (Pendik)
Beytül makdistir, Kudüstedir.
365) Mezheplere göre Ruyetullah? (Bursa)
Yorum: ehli sünnete göre cennette Ruyetullah gerçekleşecektir.
366) Ashabı Kehf’ten bahseder misiniz? (Bursa)
Yorum: Ashabı Kehf, putperest bir toplumda yaşayan bir avuç insanın Allaha anlatması ve imparatorun haklarında ceza vermesi bir avuç insanın ve bir köpeğin mağaraya sığınıp orada 309 sene uyuduktan sonra uyanmaları....
367) Peygamber farz hüküm koyabilir mi? (Konya)
368) İtimat nedir? (Samsun/Tekirdağ) Tekbirden sonra el bağlamaktır.
369) İsaet nedir? (Konya)
İsaet: yanlış ve kötü davranış. Hanefilerin tanımına göre tenzihen mekruhun üstünde tahrimen mekruhun altında yer alır.


370) Vücuh ve nezair? (Pendik)
371) Muhkem ve müteşabihe örn.... Allah’ın eli muhkemmi müteşabih mi, ehli sünnet müteşabihi nasıl yorumlar?
Yorum: Yedullahi fevga eydiihim. Bu müteşabihtir. Ehli sünnet bunu Allah’ın gücü şeklinde tevil eder.
372) İmanın sözlük anlamı ve terim anlamı? (Kayseri)
373) Şirk koşan Allah’a inanıyor mu? Delilin nedir? Bu konuda ayet var mıdır? (Samsun)
374) Hendek savaşı öğrencilerine anlattığınız gibi anlatır mısınız? (Konya)
375) Ben ateist bir bayanla evlenebilir miyim? (Kayseri)
376) Hutame nedir? (Kayseri)
377) Nazar ayeti, nazar boncuğu duvara asılır mı? (Bursa)
378) Karzı hasen nedir? (Konya)
379) Tecessüs nedir? (Bursa)
Yorum: İnsanların gizli kusurlarını araştırmaktır.
380) Cuma Hutbesinin sıhhat şartları? (Diyarbakır)
381) Cenaze duası? (Trabzon)
382) İsra ve Mirac? (Trabzon)
383) Akşam ezanı okuyacaksanız ne zaman vakit girer ve çıkar? (Manisa)
384) Tehlil nedir? (İstanbul)
Yorum: “La İlahe İllallah” (Allah’tan başka ilah yoktur) sözünü söylemektir. Bu kelime “Tevhid kelimesi” olarak da adlandırılmaktadır. İslam’ın temel rüknü, esasıdır. Hakimiyetin, üstünlüğün, yaratıcılığın ve ilahlığın ancak Allah’a ait olduğunu bildirmektir.
385) Namazda bilerek ses çıkarırsan namazın ne olur? (Urfa)
Yorumlar: Tenahnuh denir denir ve bozulur.
386) Namazda imam yanlış yaptığında nasıl düzeltirsin? (Urfa)
Yorumlar: Sübhanallah diyerek.
387) Cenaze duası, çocuklar için olanı okur musunuz? (Diyarbakır)
388) Ezan farz mıdır, vacip midir, ezan okunmazsa ne olur? (Erzurum)
Yorum: Müekked sünnettir. Okunmazsa sünneti terk etmiş olur. Vaktinden önce okunursa iadesi gerekir.
389) Nikah ve cenaze duası? (Trabzon)
390) Sabah namazını güneş doğunca kılarsak eda mı olur kaza mı? (Pendik) cevap: kazadır.
391) Sahabi ve sahabe arasındaki fark nedir? (Pendik)
Yorum: sahabi tekildir, sahabe çoğuldur.
392) Nesike nedir? (Ankara)
Yorumlar: Akika kurbanıdır.
393) İmanın kabul olmama şartları nelerdir? (Ankara)
394) Peygamber Efendimizin ailesine zekat verilir mi? (Tekirdağ) Cevap: verilmez.
395) Nafile namazlarda kıraatin hükmü? (Urfa) cevap: farzdır.
396) Allah’ın azap sıfatı niye vardır? (Tekirdağ)
397) Berzah, haşr, ba’s nedir? Ba’sı bir soruya bağlayacağım, bi’set nedir? (Ankara)
398) Adventizm nedir, düalist ne demektir? (İstanbul)
399) İmamı Azam ile İmam Muhammed’in birleşmesine ne ad verilir, Ebu Yusuf ile İmam Muhammed’in birleşmesine ne denir? Yaş olarak büyükten küçüğe sıralar mısınız? (Konya)
400) Taşıyıcı annelik caiz midir? Cevap: değildir.
401) Namazın niyeti kalp ile mi dil ile mi olmalı?
402) Peygamberimizin müezzinleri?
403) Itrî nedir? Yorumlar: Tekbirin bestekarıdır.
404) Hacıyı otele katma duasını okur musunuz? (ilginç bir soru)
405) Istıshabın Arapça tarifi? (Samsun)


406) Ve zerûl bey’a ne demektir?
Cuma namazı esnasında alışverişi bırakmaktır.
407) Hanefi ve diğer mezheplere göre sünnetin rivayet açısından türleri?
408) Cenaze tekbirinin biri eksik olursa ne olur?
409) Tevbe ayetini oku?
“Ey iman edenler! Allah’a içtenlikte tevbe edin. Umulur ki, Rabbiniz sizin kötülüklerinizi örter, Peygamberi ev onunla birlikte iman edenleri utandırmayacağı günde Allah sizi, içlerinden ırmaklar akan cenettlere skar. Onların nurları önlerinden ve sağlarından aydınlatır gider. “Ey Rabbimiz” nurumuzu bizim için tamamla, bizi bağışla; çünkü senin her şeye hakkıyla gücün yeter” derler.”
410) Kafirun suresi niye indi, mahiyeti?
Cevap: kafirler Hz. Peygamberden bir sene kendi ilahlarına tapmasını, bir sene de kendilerinin onun ilahına tapmalarını istemişler. Hz. Peygamberde “Kendisine bir şeyi ortak koşmaktan Allah’a sığınırım!” demiş; bu kez Kureyşliler, “bizim ilahlarımızdan bazılarını istilam et (öp, el sür), biz de seni tasdik edip ilahına ibadet edelim.” Demişler. Bunun üzerine kafirun suresi inmiştir.
411) Rahman’ın meailini açıkla?
412) Fıkıhçı sahabileri say?
413) Selefiliğin günümüzdeki uzantısı?
414) Müezzinler için Itrî nedir, saba makamı ezan, öğle kameti?
415) Mevlid kandilinde aşır oku dediler, ne okursun?
416) Afaki kime denir?
417) Fatiha suresinin mealini açıklar mısınız? (Van)
418) Rükûyu unuttun secdeye gittin ne yaparsın? Namazın durumu ne olur?
419) Hz. Lokman’ın oğluna ilk öğüdü neydi?
Yorumlar: Allah’a şirk koşma!.
420) İftitah tekbirinin diğer adı? Hiç selam vermeden namazdan kalkıp gitsen namaz bozulur mu? Namazın rükunları?
421) Gıybeti ayet ve hadisle açıklar mısınız?
422) Vatanı sükna nedir?
423) Bedir savaşı tarihi ve hangi taraf kazandı?
424) Abdestin sünneti ve guslün farzı?
425) Hadis, sünnet, icma, kıyas nedir? Secdenin hükmü?