TARİH KRONOLOJİ
24 Tem 1908 II.Meşrutiyet’in ilanı
13 Nis 1909 31 Mart olayı
25 Mar 1911 Trablusgarp Savaşı
26 Mar 1912 Balkan Savaşlarının başlaması
12 Ara 1912 Londra Konferansı
27 Mar 1912 Londra Antlaşması
28 Tem 1914 I.Dünya Savaşı’nın başlaması (1914-1918)
2-5 Kasım 1914 Osmanlı Devleti’nin I. Dünya Savaşı’na katılması
1 Ara 1914 Rusları Anadolu’ya saldırması
29 Mar 1905 Rusların Erzurum, Muş, Bitlis, Trabzon, Erzincan şehirlerini ele geçirmesi
18 Mar 1915 İngiliz ve Fransız donanmalarının Çanakkale boğazını geçmeye çalışmaları ve Çanakkale Zaferi
1 Nis 1916 Mustafa Kemal’in rütbesinin generalliğe yükseltilmesi
31 Mar 1905 Rus Çarlığı’nın yıkılması ve Bolşeviklerin Rusya’ya egemen olması
1 Nis 1905 ABD’nin Avrupa’ya ordu göndermesi
9 Şub 1918 Rusya ile Osmanlı Devleti ve Bağlaşıklar arasında Brest Litowsk Antlaşması’nın imzalanması
4 Eki 1918 Almanya , Avusturya-Macaristan İmparatorluğu’nun ateşkes istemesi
30 Eki 1918 Mondros Ateşkes Antlaşması
13 Kas 1918 İtilaf Devletleri donanmalarının İstanbul’a gelişi
11 Kas 1918 İngiltere’nin Musul’u işgali
21 Ara 1918 Osmanlı Mebussan Meclisi’nin padişah tarafından kapatılması
18 Oca 1919 Paris Barış Konferansı
15 May 1919 Yunanlıların İzmir’i işgali
19 May 1919 Mustafa Kemal’in Samsun’a çıkışı
21-22 Haziran 1919 Amasya Genelgesi yayımlanması
8-9 Tem. 1919 M. Kemal Paşa’nın askerlikten çekilmesi
23 Tem-7 Ağustos 1919 Erzurum Kongresi açılışı
26-31 Tem.1919 Balıkesir Kongresi
16-25 Ağu.1919 Alaşehir Kongresi
4-11 Eylül 1919 Sivas Kongresi açılışı
27 Eylül-4 Ekim 1919 Bozkır Ayaklanması
1 Ekim-30 Kasım 1919 Anzavur Ayaklanması
20 Ekim-4 Kasım 1919 Bozkır Ayaklanması
20-22 Ekim 1919 Amasya Görüşmesi
26 Ekim-24 Aralık1919 Şeyh Eşref Ayaklanması
27 Ara 1919 Mustafa Kemal’in Temsil Heyeti Üyeleri’yle Ankara’ya gelişi
12 Oca 1920 Son Osmanlı Mebussan Meclisi’nin İstanbul’da toplanması
28 Oca 1920 Misak-ı Milli’nin Osmanlı Mebussan Meclisi’nde kabulü
11 Şub 1920 Fransızların Maraş’tan çıkarılması
16 Şubat – 16 Nisan 1920 Anzavur Ayaklanması
Mart 1920 Sevr Antlaşmasına hazırlık Londra konferansı
16 Mar 1920 İstanbul’un itilaf devletlerince resmen işgali
1 Nis 1920 Antep’in Fransızlar tarafından kuşatılması
10 Nis 1920 Fransızların Urfa’dan çıkarılması
16 – 26 Nisan 1920 San-Remo Konferansı (Sevr Antlaşmasına hazırlık)
12 Nisan-31 Mayıs 1920 Bolu-Düzce Ayaklanması
23 Nis 1920 Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin açılışı
24 Nis 1920 M. Kemal meclis başkanı seçilir (Temsil Heyetinin yetkileri meclise verilir)
4 May 1920 Hükümet kurulur
15 Mayıs-27 Ağust. 1920 Yozgat Ayaklanması
21Mayıs – 12 Hazir 1920 Zile Ayaklanması
8 – 26 Haziran 1920 Milli Aşireti Ayaklanması
22 Haz 1920 Yunanlıların Batı Cephesinde Uşak ve Bursa yönlerinde saldırıya geçmesi
30 Haz 1920 Balıkesir’in işgali
8 Tem 1920 Bursa’nın işgali
25 Tem 1920 Edirne’nin işgali
8 Ağustos-23 Eylül 1920 Bolu-Düzce Ayaklanması
10 Ağu 1920 Sevr Barış Antlaşması’nın imzalanması
5 Eylül-30 Aralık 1920 Yozgat Ayaklanması
11 Eyl 1920 İstiklal Mahkemeleri’nin kuruluşu
2 Ekim -22 Kasım 1920 Konya Ayaklanması
14 Eki 1920 Başarısız olan Gediz Taarruzu (Düzenli orduya gereklilik)
8 Kas 1920 Düzenli orduya geçiş kararı alındı
1 – 31 Aralık 1920 Demirci Mehmet Efe Ayaklanması
2 Ara 1920 Gümrü Antlaşması’nın imzalanması
5 Ara 1920 Bilecik Görüşmesi M.Kemal’in İst.Hük. bakanlarından İzzet ve Salih Paşalarla görüşmesi
6 Aralık1920 – Rum Pontus Ayaklanması
27 Aralık1920 – Çerkes Ethem Ayaklanması
6-10 Ocak 1921 Birinci İnönü Savaşı ve Zaferi
20 Oca 1921 Teşkilat-ı Esasiye Kanunu’nun kabulü ( Yeni Türk Devleti’nin ilk anayasası)
9 Şub 1921 Antep’in düşman eline geçmesi
21 Şub 1921 Londra Konferansı’nın toplanması
1 Mar 1921 Afgan Devleti temsilcileriyle TBMM temsilcileri arasında Moskova’da dostluk antlaşmasının
6 Mart – 17 Haziran 1921 Koçgiri Ayaklanması
12 Mar 1921 İstiklal Marşı’nın kabulü
16 Mar 1921 Moskova Antlaşması
23 Mart – 1 Nisan 1921 İkinci İnönü Savaşı ve Zaferi
5 Tem 1921 İtalyanların Anadolu’dan askerlerini çekmesi
10-24 Tem.1921 Kütahya-Eskişehir Muharebeleri (başarısız savunma muharebesi)
5 Ağu 1921 M. Kemal’in TBMM tarafından başkomutanlığa getirilmesi
7-8 Ağustos 1921 Tekalif-i Milli Emirleri
23 Ağu 1921 Sakarya Meydan Muharebesi’nin başlaması
4-5 Eylül 1921 Yunan taarruzu önlenir
12 Eyl 1921 Türk taarruzu ile düşman Yunan ordusu dağıtılır
13 Eyl 1921 Sakarya Zaferi
19 Eyl 1921 M. Kemal Paşa’ya Gazilik unvanı ve Mareşallik rütbesi verilmesi
13 Eki 1921 Kars Antlaşması (Azerbaycan, Gürcistan, Ermenistan Rusya ve Türkiye)(Moskova Antlaşmasının
20 Eki 1921 Ankara Antlaşması (Fransızlarla)
1 Mar 1922 TBMM’de ekonomik program belirlendi
26 Ağu 1922 Büyük Taarruz’un başlaması
30 Ağu 1922 Başkumandan Meydan Muharebesi Zaferi
1 Eyl 1922 M. Kemal’in “Ordular! İlk hedefiniz Akdeniz’dir, ileri!” emrini vermesi
9 Eyl 1922 Türk ordusunun İzmir’e girişi
3-11 Ekim 1922 Mudanya Ateşkes Antlaşması
27 Eki 1922 Lozan’a İstanbul Hükümeti’nin de çağrılması
1 Kas 1922 Saltanatın kaldırılması
2 Kas 1922 İsmet Paşa Lozan Konferansı için heyet başkanlığına seçilir
17 Kas 1922 Sultan Vahidettin’in İngiltere’ye sığınması
18 Kas 1922 Abdülmecit Efendi’nin TBMM tarafından halife seçilmesi
20 Kas 1922 Lozan Konferansı’nın başlaması
4 Şub 1923 Lozan görüşmelerinin kesilmesi
17 Şub 1923 İzmir İktisat Kongresi’nin açılması –Misak-ı İktisadi Kararları-
1 Nis 1923 TBMM seçimlerinin yenilenmesi
23 Nis 1923 Lozan görüşmelerinin ikinci döneminin başlangıcı
24 Tem 1923 Lozan Barış Antlaşması’nın imzalanması
9 Ağu 1923 Halk Fırkası’nın kurulması
11 Ağu 1923 II. TBMM’nin göreve başlaması
23 Ağu 1923 II.TBMM Lozan Barış Antlaşmasını onaylamıştır
1 Eki 1923 Türk ordusunun İstanbul’a girmesi
2 Eki 1923 İşgal Kuvvetleri’nin İstanbul’dan ayrılışı
13 Eki 1923 Ankara’nın başkent oluşu
25 Eki 1923 Hükümet bunalımının ortaya çıkması
29 Eki 1923 Cumhuriyet’in ilanı ve Gazi M. Kemal’in Cumhurbaşkanı seçilmesi
– Halifeliğin kaldırılması – Tevhid-i Tedrisat Kanunu’nun kabulü
3 Mar 1924 – Şeriye ve Evkaf Vekaletleri’nin kaldırılması (Diyanet İşl.Başk. Kurulması)
– Erkan-ı Harbiye-i Umumiye Vekaletinin kaldırılması
8 Nis 1924 Şeriye mahkemeleri kapatıldı
24 Nis 1924 1924 Anayasası yürürlüğe girdi
17 Kas 1924 Terakki Perver Cumhuriyet Fırkası’nın kurulması
19 Ara 1924 Ordunun siyasetten ayrılması, asker vekillerin milletvekili olamayacağı
7 Nis 1905 İş Bankası kuruldu (İlk özel Türk bankası)
7 Nis 1905 Sanayi Bankası kuruldu
13 Şub 1925 Şeyh Sait ayaklanması’nın başlaması
17 Şub 1925 Aşar vergisinin kaldırılması
8 Nis 1905 Ticaret ve Sanayi Odaları kuruldu
4 Mar 1925 Takrir-i Sükun Kanunu’nun çıkarılması (iki yıllığına 1925-1929 )
5 Haz 1925 Terakki Perver Cumhuriyet Fırkası’nın kapatılması
8 Nis 1905 Yabancı Okullar Sorunu’nun çözümü, 1925-1926 öğretim yılı
5 Kas 1925 Ankara Hukuk Mektebi açılması
25 Kas 1925 Şapka giyilmesi hakkında kanunun TBMM’de kabulü (Kılık-Kıyafet Değişikliği)
30 Kas 1925 Tekke, zaviye ve türbelerin kapatılması
17 Ara 1925 Türkiye ile Bolşevik Rusya arasında dostluk ve saldırmazlık antlaşması yapıldı
26 Ara 1925 Milletlerarası Saat ve Takvim hakkında kanunun kabulü
Lecarno Paktı , Avrupa’da barışı korumak I.Dünya Savaşı sonrası
(Almanya, Belçika, Fransa, İngiltere, İtalya)
1 Oca 1926 Miladi Takvimin kullanımına başlanılması
17 Şub 1926 Türk Medeni Kanunu’nun kabulü (mecelle kaldırıldı)
1 Mar 1926 Yeni Ceza Kanunu’nun kabulü (Türk Ceza Kanunu)
22 Nis 1926 Borçlar Kanunu’nun kabulü
22 Nis 1926 Türkiye-İran dostluk antlaşması
29 May 1926 Türk Ticaret Kanunu kabulü
5 Haz 1926 Irak ve Musul sorunlarının çözümlenmesi (Ankara Antlaşması)
16 Haz 1926 İzmir’de M. Kemal Paşa’ya suikast hazırlanması
18 Haz 1926 Hukuk Muhakemeleri Usulü Kanunu kabulü
1 Tem 1926 Kabotaj Kanunu’nun kabulü
9 Nis 1905 Teşvik-i Sanayi Kanunu çıkarılması
1 Tem 1926 Türk Ceza Kanunu’nun yürürlüğe girmesi
9 Nis 1905 Maarif Teşkilatı hakkında kanunun çıkarılması
9 Nis 1905 Karma eğitime geçilmesi
4 Eki 1926 Türk Medeni Kanunu’nun yürürlüğe girmesi
1 Eki 1927 II.TBMM’nin görev bitimi
15-20 Ekim 1927 M. Kemal’in Büyük Nutku’nu okuması
28 Eki 1927 İlk nüfus sayımının yapılması
10 Nis 1928 Anayasa laikleşti. “Devletin dini İslam’dır.” Hükmü Anayasa’dan çıkarıldı.
20 May 1928 Uluslararası rakamlar yasallaştı
25 May 1928 Türkiye ile Afganistan arasında dostluk ve güven antlaşması yapıldı
30 May 1928 İtalya ile Türkiye arasında tarafsızlık ve uzlaşma antlaşması yapıldı
8 Nis 1905
27 Ağu 1928 Kellog-Brand Paktı (Savaşı yasaklama Milletler Cemiyeti öncesi oluşum)(Türkiye 1929’da üye
1 Kas 1928 Türk harflerinin kabulü
24 Kas 1928 Millet Mektepleri’nin açılışı
24 Kas 1928 Cumhurbaşkanı M. Kemal ,“Millet Mektepleri Başöğretmenliğini kabul etti.”
1 Oca 1929 Tarım Kredi Kooperatifleri kuruldu
12 Nis 1929 Dünya Ekonomik Bunalımı
12 Nis 1929 Toprak Reformu Kanunu çıkarıldı; ancak uygulanamadı
4 Nis 1929 Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu kabulü – İcra ve iflas kanunu kabulü
13 May 1929 Deniz Ticareti Kanunu kabulü
12 Nis 1929 Gümrük vergileri yükseltildi, sanayiyi korumak için
13 Nis 1929 Merkez Bankası’nın kurulması
3 Nis 1930 Kadınlara belediye seçimlerine katılma hakkının verilmesi
10 Haz 1930 Nüfus Mübadelesi (Yunalılarla)
12 Ağu 1930 Serbest Cumhuriyet Fırkası’nın kurulması
17 Kas 1930 Serbest Cumhuriyet Fırkası’nın kapatılması
23 Ara 1930 Menemen olayı ve Kubilay’ın şehit edilmesi
1 Nis 1931 Ölçüler Kanunu’nun kabul edilmesi (Ölçülerde metre ve kilo sistemine geçilme)
12 Nis 1931 Türk Tarih Kurumu’nun açılması (Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti)
19 Şub 1932 Halkevlerinin açılışı
12 Tem 1932 Tük Dil Kurumu’nun açılması (Türk Dili Tetkik Cemiyeti)
18 Tem 1932 Türkiye’nin Milletler Cemiyeti’ne üye olması (Cemiyet-i Akvam)
22 Nis 1933 Fransa’yla Borçlar sorunu çözülmüştür
16 Nis 1933 Kadınlara muhtarlık seçimlerine katılma hakkı verilmesi
16 Nis 1933 Darülfünun kaldırıldı. MEB’ bağlı İstanbul Üniversitesi kuruldu
16 Nis 1933 I.Beş Yıllık Kalkınma Planı Hazırlandı
17 Nis 1934 I.Beş Yıllık Kalkınma Planı uygulamaya konuldu (1934-1939)
9 Şub 1934 Balkan Antantı’nın imzalanması
21 Haz 1934 Soyadı Kanunu’nun kabulü
17 Nis 1934 Din adamlarının dini görevleri dışında dini kıyafetlerle dolaşmalarının yasaklanışı
Kasım 1934 Ayrıcalık belirten unvanların yasaklanması hakkında kanununun çıkarılması
24 Kas 1934 M. Kemal Paşa’ya “Atatürk” soyadı verilmesi hakkındaki kanunun kabulü
5 Ara 1934 Kadınlara milletvekili seçme ve seçilme hakkı tanındı
18 Nis 1935 Hafta Tatilinin Değiştirilmesi
18 Nis 1935 Etibank Ve Maden Arama Tetkik Kurumu kuruluşu
20 Tem 1936 Montrö Boğazlar Sözleşmesi’nin imzalanması
5 Şub 1937 Atatürk ilkeleri Anayasa’ya alındı. Anayasa’nın ikinci maddesine eklendi.
5 Şub 1937 Anayasaya Türk Devleti’nin laik olduğu ilkesinin konulması
8 Tem 1937 Sadabat Paktı’nın imzalanması
2 Eyl 1938 Bağımsız Hatay Devleti’nin kurulması
10 Kas 1938 M. Kemal Atatürk’ün ölümü
11 Kas 1938 İsmet İnönü’nün Cumhurbaşkanı seçilmesi
30 Haz 1939 Hatay’ın anavatana katılması
1 Eyl 1939 II.Dünya Savaşı’nın başlaması (1939-1945)
17 Nis 1940 Köy Enstitülerinin açılışı
25 Nis 1940 Varlık Vergisi Kanunu çıkarılmıştır
Nisan 1944 Toprak Mahsulleri Vergisi Kanunu çıkarılmıştır (Aşar vergisi benzeri)
4-11 Şubat 1945 Yatla Konferansı(Rusya’nın Montrö Boğazlar Sözleşmesini ortaya atması)
25 Şub 1945 Türkiye’nin Almanya ve Japonya’ya savaş ilan etmesi (sembolik olarak)
25 Nis 1945 Birleşmiş Milletler’ in kuruluşu
9 May 1945 Almanların teslim olması (Japonya ve İtalya da 1945’de şartsız teslim olur.)
15 May 1945 Türkiye’nin Birleşmiş Milletler’ e üye olması
7 Oca 1946 Demokrat Parti kurulur
10 Ara 1946 İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’nin yayımlanması
30 Nis 1947 Türkiye IMF ve Dünya Bankası’na üye olmuştur
4 Tem 1948 ABD ile ekonomik işbirliği antlaşması imzalanmış ve ABD Marshall Planı çerçevesinde 1949-1951
Demokrat Parti seçimleri kazanır. 1923’ten sonra çok partili döneme geçiş
DP %53, CHP %40)
3 May 1950 Makine Kimya Endüstri Kurumu kuruluşu
4 Kas 1950 Türkiye’nin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi üye olması (1954’te yürürlükte)
4 May 1951 Denizcilik Bankası kuruluşu
4 May 1951 Türkiye Kore’ye asker göndererek savaşa katılır
7 May 1954 1954 seçimlerini DP kazanır (DP %57, CHP %35)
14 May 1950
18 Şub 1952 Türkiye’nin NATO’ya üye olması
7 May 1954 Köy Enstitülerinin kapatılması
7 May 1954 Devlet Malzeme Ofisi kuruluşu
1955 – 1990 Soğuk Savaş Dönemi
7 May 1954 Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı kuruluşu
8 May 1955 Türkiye Selüloz ve Kağıt Fabrikaları kuruluşu
Atatürk’ün Selanik’teki evine bomba atılması haberleri ile galeyana gelen
bir grup İstanbullu Rumların ev ve işyerlerine saldırdı (6-7 Eylül olayları)