Osmanlı Dağılma Dönemi
• Osmanlıda Fransız İhtilalinden etkilenerek çıkan ilk milliyetçilik isyanıdır.(1804)
• padişahın yetkileri ilk defa ayanlarla imzalanan Sened-i İttifakla sınırlandırılmıştır. (1808II.Mahmut)
• Osmanlı devleti ilk denge siyasetini Fransa’nın Mısırı işgali sırasında uyguladı .(1798)
• Ruyada ilk defa donanmasını Fransa’nın Mısırı işgali sırasında boğazlardan geçirmiştir.
• Azınlıklara ilk imtiyazlar Bükreş Antlaşması (1812)ile Sırplara verilmiştir.
• Osmanlılarda bağımsızlığını kazanan ilk azınlık Yunanlılardır.(Edirne Antlaşması 1829)
• boğazlar ilk defa Hünkar iskelesi (1843)antlaşması ile sorun olmuştur.
• boğazlar ilk kez Londra Antlaşması (1841) uluslar arası bir statüye sahip olmuştur.
• Padişahın yanında ilk defa otorite olarak ayanlar kabul edilmiştir .
• İngilizlere ilk kapitülasyonlar III. Murat devrinde(1578) verildi. Balta Limanı Antlaşması (1838) ile yaygınlaşmıştır.
• Kapitülasyonların kaldırılması ilk defa Paris Antlaşmasında görülmüştür.
• İlk resmi gazete takvim-i Vekayi adıyla II.Mahmut tarafından çıkarıldı.(1831)
• nüfuz sayımı ilk defa 2.MAHMUD ZAMANINDA YAPILMIŞTIR .(1813-ASKERİ AMAÇLI)
• Tımar sistemi ilk defa II.Mahmut zamanında kaldırılmıştır.
Müsadere (mallara el koyma) usulü ilk kez II.Mahmut tarafından kaldırılmıştır.
• Polis örgütünün temelleri ilk defa II.Mahmut zamanında atılmıştır.
• Orta öğretim kurumları ilk defa II. Mahmut zamanında kurulmuştur.
• İlk öğretim ilk defa II. Mahmut zamanında zorunlu hale getirilmiştir
• İlk posta örgütü II. Mahmut zamanında kurulmuştur
• İltizam sistemi ilk defa ıslaha fermanı ile kaldırılmıştır
• ilk defa tercüme odası ve yabancı dil okulu II. Mahmut zamanında açılmıştır
• Devlet memuru yetiştiren okullar ilk defa II. Mahmut zamanında kurulmuştur
• Yurt dışında ilk defa II. Mahmut zamanında öğrenci gönderilmiştir
• kılık kıyafette ilk değişiklik II. Mahmut tarafından yapılmıştır
• padişah kendi üzerinde bir gücün varlığını ilk defa Tanzimat fermanı ile tanımıştır (1839)
• Osmanlılarda ilk kağıt para kaime adıyla Abdülmecit tarafından bastırılmıştır (1844)
• ilk demir yolu hattı Tanzimat döneminde yapılmıştır (1866)
• telgraf ilk defa Tanzimat döneminde kullanılmaya başlamıştır (1854)
• ilk telgraf okulu Tanzimat döneminde açılmıştır
• laik kanunlar ilk defa Tanzimat ile orta çıkmıştır
• ilk demir yolu hattı Tanzimat döneminde kurulmuştur (İzmir- aydın hattı)
• askerlik ilk defa ıslahat fermanı ile bir bedele bağlanmıştır (1856)
• Osmanlı toprak bütünlüğü ilk defa kırım savaşında (1854) sonra imzalanan Paris antlaşması (1856) ile Avrupalı devletlerin garantisi altına alınmıştır
• kız öğrenciler ilk kez Tanzimat döneminde okullara alınmıştır
• Osmanlı devleti ilk dış borcu kırım savaşı (1856) sırasında İngilizlerden almıştır (Abdülmecit dönemi)
• öğretmen okulları ve mülkiyet mektebi ilk defa Tanzimat döneminde açılmıştır.
• Osmanlı devleti ilk defa Paris antlaşması (1856)ile Avrupa devleti kabul etmiştir.
• İlk Osmanlı Anayasası Mithat Paşa bakanlığında bir komisyon tarafından hazırlanmış ve II.Abdülhamit tarafından ilan edilmiştir.(kanun-i esasi-1876)
• İlk defacize belirlenmesi işi Tanzimat döneminde patrikhaneye verilmiştir.
• Osmanlılılarda halk ilk defa I.Meşrutiyetle yönetime katılmıştır.
• Rejimi değiştirmeye yönelik ilk isyan hareketi 31 mart olayıdır.
• Osmanlılarda Mecelle hukuku ilk defa I. Meşrutiyet ile uygulanmaya başlanmıştır.
• Balkan Savaşları ilk defa Karadağ’ın Osmanlıya saldırmasıyla başlamıştır.
• Ermeni sorunu ilk defa Berlin Antlaşması ile siyasi olarak ortaya çıkmıştır.
• Türk tarihinde parti diktasıyla yönetim ilk defa İttihat Terakki ile olmuştur
• Milliyetçiliği ilk defa İttihat ve Terakki bir ideoloji olarak kabul etmiştir
• Divan örgütü kaldırılarak yerine bugünkü anlamda bakanlıklar ilk defa II. Mahmut zamanında kurulmuştur.
• İlk defa II. Mahmut zamanında Tımarlarına maaş bağlamıştır.
• Osmanlı ülkesinde anayasacılık faaliyetleri ilk defa Tanzimat Fermanı ile başlamıştır
• Hukuk ve idare alanında ilk ıslahatlar II.Mahmut dönemindedir.
• Kişisel haklar ilk defa Tanzimat Fermanı ile güvence altına alınmıştır.
• Kişisel hak ve özgürlükler ilk defa I.Meşrutiyette anayasasında (kanun-u Esasi) yer almış ve açıklanmıştır.
• Osmanlı halkı ilk defa I. Meşrutiyet seçme ve seçilme hakkını kullanmıştır.
• Türk tarihinde ilk defa siyasi partiler I. Meşrutiyet döneminde kuruldu.
• ilk kurulan siyasi parti ittihat ve terakki partisidir. Daha sonra Ahrar Fırkası ve Hürriyet ve itilaf partisi kurulmuştur.
• Avrupa tarzı ilk müzik okulu Mızıka-i Hümayun II. Mahmut devrinde kuruldu.
• Edirne Antlaşmasıyla Osmanlı ülkesinde milliyetçilik hareketleri ilk kez başarıya ulaşmış ve Yunanistan’dan bağımsız olmuştur .
• Fransa’nın Cezayir ele geçirmesiyle Osmanlılar K. Afrika’da ilk kez toprak kaybettiler.
• Osmanlı Devleti Boğazlar üzerindeki egemenlik hakları son kez Hünkar İskelesi Antlaşmasıyla kullanılmıştır.
• Her alanda en geniş anlamda ıslahatlar XIX.yüzyılda yapılmıştır.