DURAKLAMA DÖNEMİ SİYASİ OLAYLARI:

• 1590-FERHAT PAŞA ANT(OSM-İRAN):Osmanlıyı doğuda en geniş sınırlarına ulaştıran anlatma
• 1606-ZİTVATOROK( OSM-AVUSTURYA)🙁 PADİŞAH-KRAL)Orta avrupanın siyasi üstünlüğü elimizden çıktı
• 1639-KASRI ŞİRİN ANT(OSM-İRAN):Günümüz Türkiye-İran sınırını belirledi
• 1645:Venediğin elindeki Girit Adası kuşatıldı
• 1669:Girit 24 sene sonra fethedildi.
• 1672-BUCAŞ ANT(OSM-LEHİSTAN):4.Murat zamanında Osmanlının topraklarına yeni toprak kattığı son antlaşma .Osmanlı batıda en geniş sınırlara ulaştığı antlaşma
• 1683-99:II.VİYANA KUŞATMASI(OSM-AVUSTURYA):Kutsal ittifak:Malta,Rusya,Lehistan,Venedik,Avusturya
• 1699-KARLOFÇA ANTLAŞMASI (OSM-AVUSTURYA):Osmanlının ilk büyük toprak kaybı.Osmanlı devleti batıda ilk kez toprak kaybetti(bu antlaşma rusya ile yapılmadı.)
• 1700 –İSTANBUL ANTLAŞMASI(OSM-RUSYA):Rusya Osmanlı başkentinde eliçi bulundurma hakkı elde etti,Karlofçanın devamı sayılır,Ruslar Karadeniz e ilk defa inme fırsatı elde etti.

17.yy ISLAHATLARININ GENEL ÖZELLİKLERİ

• Avrupa örnek alınmamıştır(kendimizi üstün sayıyoruz)
• Kişlere bağlı kalmış ve devlet politikası haline getirilememiştir
• Islahatlara saray,ulema(din adamları) ve yeniçeri (askerler)karşı çıkmıştır.
• Baskı ve şiddet yoluyla benimsetilmek istenmiştir
• Islahatçıların şifresi “TOKMAK”tır
• Islahatlar kalıcı olmamıştır
• yy ıslahatçıları duraklamanın temelini eski geleneklerin terk edilmesi olarak görmüşlerdir.

Not:3. İle başlayan padişahlar 3.murat dışında 18.yy padişahlarıdır.

DURAKLAMA DÖNEMİNDE OSMANLININ DIŞ SİYASET HEDEFLERİ

• Batıdaki kutsal ittifak saldırılarını önleme
• Genişleme politikasını devam ettirme

17.yy ISLAHATÇILARI VE ISLAHATLARI (TOKMAK )

• TARHUNCU AHMET PAŞA
• İlk modern bütçeyi yaptı
• Geir ve gideri eşitledi
• Sarayın masraflarını kıstı
• Devletin alacaklarını kişi ve kurumlardan tahsil etti
• OSMAN(GENÇ OSMAN)
• Osmanlı devletinde ilk ıslahat yapan padişah
• Saray dışından evlendi
• Şeyhülislamın yetkisi kıstı
• Yeniçeri ocağını kaldırmayı düşündü(Hotin seferi sonrası yeniçerilerin disiplinsiz davranışları sebebiyle)
• Başkenti İstanbul dışına (yozgata)taşımayı düşündü
• KUYUCU MURAT PAŞA
• Merkezi otoriteyi sağladı
• Celali isyanlarını bastırdı
• MURAT
• Saray kadınlarını devlet yönetiminden uzaklaştırdı
• Yeniçeriyi disiplin altına aldı
• Kahvehaneleri yasakladı (ilk kahvehane kanuni s.s zamanında istanbulda açıldı)
• İçki ve tütün içme yasağı getirdi
• Gece sokağa çıkma yasağı getirdi
• Koçi bey risalesi ve katip çelebi risaliyesi IV.Murata sunuldu :Rüşvetin kökünün kazınılması,halka adil davranılması,kanunu kadimin ihyası nı içeriyordu
• AHMET
• Ekber (büyük evlat) ve Erşet(en akıllı) sistemini getirdi
• Osmanlıda taht kavgaları tamamen sona erdi

Not:3.Mehmet sancağa çıkma usulünü kaldırdı.yani 1.ahmet sancağa gitmeden (kafes sistemi)tahta çıkan ilk padişah ,ahmette ekber ve erşeti getirdi)

• KÖPRÜLÜLER
• Köprülü Mehmet Paşa,Osmanlı sadrazamı olarak (saraya şartlar sürerek oldu)başa geçti
• Maliyeyi düzenledi
• Yeniçeri ocağını disiplin altına aldı
• Çanakkale boğazını Venedik ablukasından kurtardı
• Körülü fazıl Ahmet paşa
• Amcazade hüseyin
• Merzifonlu kara mustafa paşa
• Duraklamanın içinde yükselme dönemini yaşattılar

17.yy ISYANLARI

• İSTANBUL (MERKEZ, YENİÇERİ) İSYANLARI

NEDENLERİ :

• Merkezi otoritenin bozulması
• Ocak devlet içindir anlayışının değişmesi
• Ulufe maaşları ile cülus bahşişinin geç veya eksik ödenmesi

SONUÇLARI:

• Vakayı vakvakiye (çınar olayı) IV Mehmet zamanında 30 a yakın devlet adamı öldürüldü
• Genç Osman öldürüldü
• İstanbul da can ve mal güvenliği kalmadı
• ANADOLU (CELALİ)İSYANLARI

**İlk Yavuz Sultan Selim zamanında bozoklu Celal tarafından çıktı

NEDENLERİ:

• Merkezi otoritenin bozulması (tımarın iltizama verilmesi)
• Tımar sisteminin bozulması
• Köylünün ağır vergileri ödeyememesi
• Savaşların tımar topraklarında yapılması
• GÜRCİ NEBİ,KALENDER OĞLU,CANBULATOĞLU

SONUÇLARI:

• Anadoluda can ve mal güvenliği kalmadı
• Köyden kente göçler arttı
• Üretim ve vergi gelirleri azaldı
• Boşalan köylere eşkıyalar yerleşti
• EYALET İSYANLARI:
• Merkezi otoritenin bozulması
• Osmanlı devleti idarecilerinin halak kötü davranması

Not:Bu dönemde (17.yy) çıkan isyanları 19.yy da çıkan “ULUSÇULUK “iayanları ile karıştırılmamalıdır.bu yy.da çıkan isyanlar da bağımsız devlet kurma fikri bulunmamaktadır.

18.yy da OSMANLI  DEVLETİ (GERİLEME DÖNEMİ)

• 1711-PRUT ANTLAŞMASI (OSM-RUSYA):Osmanlı karlofça ve İstanbul Antlaşması ile kaybettiği toprakları geri ama umudu doğdu
• 1715-1718 PETERVARADİN SAVAŞI (OSM-AVUSTURYA):Avusturya kazandı
• 1718-PASAROFÇA ANTLAŞMASI (OSM-AVUSTURYA)Batının üstünlüğünü kabul etti.Lale devrine girildi,kaybettiği toprakları geri alma umudu son buldu
• 1736-1739 BELGRAT SAVAŞI (OSM-RUSYA/AVUSTURYA):1.Mahmutun yaptığı askeri ıslahatlar bu savaşta faydalı oldu.Belgrat Osmanlının oldu,rusya artık karadenizde ticaret ve savaş gemisi bulundurmayacaktı.Osmanlının batıda imzaladığı son kazançlı antlaşma
• 1740 ;antlaşmaya arabuluculuk yapan Fransa ya verilen kapitilasyonlar sürekli hale getirildi(1.Mahmut)
• 1746-KERDEN ANTLAŞMASI (OSM-İRAN):Son Osmanlı İran antlaşması
• 1768/1774 –OSM-RUS SAVAŞI:Ruslar kazandı,Savaş sırasında Osmanlının donanması Çeşmede yakıldı
• 1774-KÜÇÜK KAYNARCA ANTLAŞMASI (OSM-RUSYA):

Antlaşmanın Maddeleri:

• Kırım bağımsız olacak (tamamı türk ve Müslüman olan bir toprak parçası kaybedildi
• Kırım halkı dini açıdan halifeye bağlı kalmaya devam edecek(halifelik ilk defa siyasi bir güç olarak kullanıldı
• Osmanlı rusyaya ilk defa savaş tazminatı ödeyecek
• Rusya İstanbul da elçi bulundurabilecek(osmanlı devletinin politiksını yakından takip etme fırsatı elde etmiştir)
• Rusya Balkanlar da veya istediği bir yerde konsolosluk açabilecek (Panslavizm politikası Osmanlı toprakları üzerinde daha etkli olmaya başlamıştır
• Ortodoksların koruyuculuğu ruslara geçecektir(olmayan madde olmuş gibi)
• Osmanlı devleti AZAK Kalesini Rusyaya verecek ve Karadeniz tersanelerinde gemi yapamayacak (karadenizdeki türk egemenliği sona erdi)
• 1779- AYNALI KAVAK TEHKİHNAMESİ (SÖZLEME) OSM-RUSYA :Kırım özerk hale geldi içişlerinde serbest dışişlerinde rusyaya bağlı oldu
• 1787-1792 –OSM-RUSYA+AVUSTURYA:Kırımı geri alabilmek için hem rusyaya hemde Avusturya ile savaştıkçsavaş sırasında eş gelişme olarak Fransız İhtilai çıktı.Bu ihtilalden etkinenen Avusturya 1791 yılında Osmanlıyla ZİŞTAVİ ANTLAŞMASIimzalayarak savaştan çekildi.Yalnız kalan Rusyayla da 1792 yılın YAŞ ANTLAŞMASI imzalandı.Osmanlı Yaş antlaşması ile Kırımın Rusyaya ait olduğunu kabul etti
• 1801-EL ARİŞ ANTLAŞMASI:Napolyonun mısırı işgal etmesi üzerine Osmanlı devleti Nizam-ı Cedid ordusunu Cezzar Ahmet Paşa komutanlığında Mısara gönderdi.AKKA KALESİ nde Cezzar Nopolyon u yendi.Osmanlı tarihinde ilk defa İngiltereden yardım isteyerek denge politikasını uygulamıştır.Fransa ile EL –ARİŞ ANTLAŞMASI imzalanarak Fransa Mısırdan çekildi

18 yy ISLAHATLARI

GENEL ÖZELLİKLERİ

• Avrupa örnek alınmıştır
• Batıdan teknik uzmanlar getirildi
• yy a göre daha kalıcıdır
• Saray,ulema ve asker ıslahatlara karşı çıkmıştır
• Hukuk ve eğitim hariç her alanda ıslahat yapılmıştır
• Islahatçıların şifresi 31313 dür
• AHMET (LALE DEVRİ)

LALE DEVRİNİN ÖZELLİKLERİ:

• Hiç askeri ıslahat yapılmamıştır
• Sadrazamı Nevşehirli Damat İbrahim Paşadır
• Minyatürcüsü “levni” şairi “nedim”dir
• 1718 pasarofça antlaşmasıyla başladı
• 1730 Patrona Halil isyanıyla sone erdi

ISLAHATLAR

• Batıdan ilk defa matbaa getirildi (İBRAHİM MÜTERFERRİKA VE SAİT EFE getirdi özel bir matbadır.Bu ilk türk matbasında dini eserlerin basımı yasaktır (hattatlar işsiz kalmasın diye)Yalova da matbaanın kağıt ihtiyacını karşılamak için kağıt fabrikası açıldı.ilk eser VANKULU LÜGATI dır.
• Avrupaya ilk defa geçici elçilikler açıldı (paris buraya atanan ilk elçimiz 28.Mehmet Çelebi Pariste gördüklerini seferetname(batıya açılan pencere)adlı eserinde toplamıştır.viyana ,Varşova,moskova)
• Tulumbacılar ocağı (itfaiye)kuruldu
• Yalova da kağıt fabrikası açıldı
• İrandan çiçek aşısı getirildi
• Tercüme odaları kuruldu
• Barok,Rokıkı ve Gotik tarzı mimari üslup benimsendi.Batı tarzında yapılan ilk eser 3.AHMET ÇEŞMESİ dir
• MAHMUT
• Batıdan teknik uzmanlar getirdi CONTE DE BANNEVAL (Müslüman olup HUMBARACI AHMET PAŞA oldu)
• Hendeshane kuruldu (mühendis okulu)(batı tarzında açılan ilk kurum)
• İlk defa yurt içinde Kütüphane açıldı
• MUSTAFA
• Mühendishane –i Bahri hümayun açıldı (deniz subay okulu)
• Sürat topçuları kuruldu (baren de tott kurdu)
• İlk defa ermeni ve Yahudilerden borç para alındı (**kpss**esam senedi adı verilen bu borçlanma kağıtları ileride kağıt paraya geçişin ilk adımı sayılır)(galata bankerleri:azınlıkların zenginleri)
• ABDÜLHAMİT
• İstihkam okulunu açtı (köprü yol yaparlar)
• Cülus bahşişi verme geleneğini kaldırdı
• Yeniçeri sayımı yaptı
• Ulufe alım satımı yasakladı(başkasının yerine askerlik)
• SELİM

ÖZELLİKLERİ

• Yaptığı tüm ıslahatlara “NİZAMI CEDİT” denir
• Islahatlarda fransayı örnek almıştır
• Meşveret meclislerini kurdurarak yapılacak olan ıslahatları belirlemiştir.Bu mecliste bulunanlar 3. Selime “lahiyalar” (raporlar) sunmuştur
• Osmanlı devletinde ilk radikal yönde ıslahat yapan padişahtır
• Kabakçı Mustafa Paşa isyanıyla sona ermiştir

ISLAHATLAR:

• NİZAM-I CEDİT adında ordu kurulmuştur .Bu ordunun masraflarının karşılanması için “irad-ı cedit”hazinesini kurdurdu.Halk bu ıslahata tepki göstermiştir
• Mühendis Hane-i Berri Hümayun kuruldu (Kara subay okulu) sadeve askeri okullarda okutulması amacıyla FRANSIZCA Osmanlı devletinin ilk resmi yabancı dili olmuştur
• İlk defa kalıcı elçilik açılmıştır.LONDRA da  elçimiz YUSUF AGAH EFENDİ
• Şeyhül İslamın yetkileri kısıtlanmıştır
• Levent ve Selİmiye kışlası yapılmıştır.
• İlk devlet matbaası açılmıştır (MATBAAYI AMİRE)
• Yerli malı kullanılması özendirilmiştir.

XIX. YY. ISLAHATLARI 

1. MAHMUT ISLAHATLARI 

• Sened-i ittifak (1808) : Mahmut ve Ayanlar arasında, ayanların varlığı resmileşti.

İlk defa padişahın yetkileri sınırlandırıldı. Osmanlı Devleti’nde ilk demokratikleşme hareketidir.

• Askeri alanda Yapılan Yenilikler;

1) Sekban-ı Cedid Ocağı kuruldu.

2) Eşkinci Ocağı kuruldu.

3) Yeniçeri ocağı kaldırıldı yerine Asakar-i Mansure-i Muhammediye ordusu kuruldu. Bu ordunun asker ihtiyacının karşılanması amacıyla da Mektebi Funün-u Harbiye kuruldu.

• Tarihte yeniçeri ocağının kaldırılmasına …………………….. ……………………..

4) Askeri amaçlı ilk nüfus sayımı yapıldı.

5) Mekteb-i Tıbbiye ( Tıbbiyeyi Şahane ) ve Mekteb-i Hayriye kuruldu.

6) Mızıkayı hümayun kurularak Mehteran kaldırıldı.(İtalyan ……………………. Önderliğinde açılmıştır.)

7) Tımar sisteminin kaldırılmasıyla köy-kasabaların korunması için Redif Birlikleri kuruldu.

8) Askerlik işlerinin düzelmesi amacıyla Dar-ı Şura-yı Askeri kurulmuştur.

• Yönetim Alanında Yapılan Yenilikler; 

• Müsadere usulü memurların üzerinden kaldırıldı.
• Kanun, tüzük, yönetmelik çıkarılması için Meclis-i Valay-ı Ahkâm-ı Adliye
• Memurların terfi işlemleri için Dar-ı Şurayı Babıâli
• Tımar sistemi kaldırıldı.
• Memurlar maaşa bağlandı, eyaletlere Müşir ve köylere muhtar atandı. Ayanlıklar ortadan kaldırıldı.
• Posta teşkilatı kuruldu.
• Takvim-i vekayi adında ilk resmi gazete çıkarıldı.
• Enderun mektebi kaldırıldı yerine Mekteb-i Maarifi Adliye açıldı.
• Memura ceket, fes, pantolon giyme zorunluluğu getirildi.
• Mahmut devlet dairelerine portresini astırdı.( ………………….. ……………………….  )
• Pasaport uygulamasına geçildi.
• İstanbul’ a vize uygulaması başlatıldı. ( Mürur tezkeresi )
• Divan-ı hümayun kaldırıldı yerine Heyet-i vükela kuruldu.

Divan-ı hümayun                 Heyet-i vükela

Sadrazam                              Başvekâlet

Nişancı                                  Dâhiliye Nazırlığı

Defterdar                             Maliye Nazırlığı

Reisül küttap                        Hariciye Nazırlığı

Kazasker                               Nezaret-i adevi (Adalet Bakanlığı) — Meclis-i Maarifi Umumiye Nezareti (MEB)

Şeyhülislam                          Babı meşihat dairesi

• Eğitim, Sağlık, Kültür alanında Yapılan Yenilikler; 

• Avrupa’ya eğitim amaçlı ilk defa öğrenci gönderildi.
• Karantina servisi uygulandı.
• İstanbul’da ilköğretim zorunlu hale geldi.
• Rüştiye (Ortaokul) ve Mekteb-i Ulum-u Edebiye (Orta dereceli okullar) açıldı.

• Ekonomi alanında;

Bu dönemde Mısır sorununun çözümü için İngiltere ile Balta Limanı Antlaşması imzalandı. Bu antlaşma ile yabancıların ödemiş oldukları gümrük vergisi %15’den %3’e, yerli tüccarların ödemiş oldukları gümrük vergisi %5’den %12’ye çıkarıldı. Ayrıca yabancıların ödemiş olduğu iç gümrük vergisi de kaldırılmıştır. Bu antlaşma Sonucunda Lonca Teşkilatı iflas etti, yerli üretici battı, Osmanlı ekonomisi dışa bağımlı hale geldi. II. Mahmut bu duruma önlem almak için;

• Yerli malların kullanılmasını zorunlu hale getirdi.
• Memurun giydiği fes için Çuha fabrikası açtı.

1. TANZİMAT FERMANI (1839)

İlan Edilme Nedenleri;

• Mısır Sorunu’nun çözümünde Avrupalı devletlerin desteğini almak.
• Fransız İhtilali’nden yayılan Ulusçuluk akımının etkisini azaltmak.
• Gayrimüslimlerin haklarını artırarak devlete bağlılıklarını artırmak ve devletin parçalanmasını engellemek.

Bu ferman ile olarak II. Mahmut döneminde hazırlanmıştır. Sultan Abdülmecit zamanında ise Osmanlıcılık politikası doğrultusunda Mustafa Reşit Paşa tarafından hazırlanıp Gülhane Parkı’nda okunmuştur.

Fermanın maddeleri;

• Herkesin can, mal ve ırz güvenliği korunacak.
• Herkes mal ve mülk sahibi olacak.
• Herkesin gelirine göre vergi alınacak.
• Askerlik vatan hizmetine dönüştürülecek.(Yani herkes askere gidecek.)
• Mahkemeler açık olacak ve kimse yargılanmadan cezalandırılmayacak.

Fermanın önemi

• Anayasacılığa geçişin ilk belgesidir.
• Hukukun üstünlüğü benimsenmiştir.

1. ISLAHAT FERMANI (1856)

İlan edilme nedenleri;

• Tanzimat fermanının ilan edilme nedeniyle aynıdır.
• Paris Barış Konferansı kararlarında etkili olmak için ilan edilmiştir.
• İngiltere ve Fransa’nın dış baskıları sonucu hazırlanmıştır.

Fermanın maddeleri;

• Gayrimüslimi küçük düşürücü sözler söylenmeyecek.
• Gayrimüslimler, banka, şirket, okul açabilecek.
• Gayrimüslimler bir kereliğine mahsus olmak üzere nakit bedel ödeyerek askerlikten muaf tutulacak.
• Cizye vergisi kaldırılacak.
• İltizam usulü kaldırılacak.(Devlet vergiyi ……………………….  aracılığıyla toplanmaya başlanmıştır.)
• Gayrimüslimler devlet memuru olabilecek.
• Gayrimüslimler il genel meclislerine üye olabilecek.(Kazandıkları ilk siyasi haktır.) 

1. Tanzimat Dönemi Yenilikleri (1839-1876)

Bu dönemde iki tane padişahın (Sultan Abdülmecit, Sultan Abdülaziz) yaptığı yenilikler şunlardır;

• Meclis-i Ahkâm-ı Adliye
• Meclis-i Ali Tanzimat (İkisi 1861’ de birleşti.Kanun-yönetmelik-tüzük çıkarır.)
• Divan-ı Ahkâm Adliye(Yargıtay)
• Şurayı Devlet (Danıştay) (Fransa’daki Conseil d’etat yapısından örnek alınmıştır.)
• 1840-1867-1871 Vilayet Nizamnamesi yayınlandı.(…………….-………….-…………-………..-…………..)
• 1869 Maarif Nizamnamesi ile öğretim kurumları İptidai-Rüştiye-İdadi-Darülfünun şeklinde düzenlendi.
• Encümen-i Daniş(Talim Terbiye Kurulu’nda ünlü tarihçi ………. ve İngiliz ……………. yer almıştır.)
• Meclis-i Maarif-i Umumiye Nezareti(MEB)
• Galatasaray Sultanisi ve Darülfünun açıldı.
• Darülmuallimin (erkek) ve Darülmuallimat (kız) öğretmen okulu açıldı.
• Mecelle yayınlanmaya başladı.(1868)
• Posta pulu basıldı.
• Vapur işlerinin düzenlenmesi amacıyla Şirket-i Hayriye
• İlk defa demir yolu yapıldı.(Aydın-İzmir arası)
• İlk defa dergi çıkarıldı.( …………………… …………………………. )
• İlk kadın dergisi çıkarıldı.(Terakki muhaderat – İlk Türk kadın yazar Fatma Aliye Hanım’dır.)
• İlk defa Miladi takvim kullanan gazete olarak Sabah yayınlanmaya başlandı.
• İlk defa özel gazete çıkarıldı.(Tercüman-ı ahval–Şinasi ve Agâh efendi tarafından çıkarılmıştır.)
• İlk mizah dergisi çıkarıldı.(Diyojen-Teodor Kasap tarafından çıkarılmıştır.)
• İlk hukuk gazetesi çıkarıldı.(Ceride-i mahakim. Modern hukuka geçişin ilk aşaması sayılmıştır.)
• İlk defa dış borç alındı.(İlk dış borcu İngiltere’den Kırım Savaşı sırasında alınmıştır.)
• İlk defa yabancı sermayeli banka açıldı.(Bank-ı Osmani-İngiliz-Para basmaya yetkili bankadır.)
• Ziraat bankası 1863’te Memleket Sandıkları adıyla açıldı.
• İlk defa bir padişah yurtdışına çıktı. Sultan Abdülaziz’in yurt dışına çıkma nedenleri;
• Borç para bulabilmek.
• Osmanlı’nın içinde yaşayan Hristiyanlara padişahın nasıl saygı duyulduğunu göstermek.
• Rusya’nın planlarını anlatmak.

1. MEŞRUTİYET (1876)

• Genç Osmanlıların baskısıyla, II. Abdülhamit tarafından ilan edildi.
• Halk yönetime katıldı.
• Padişahın atadığı Ayan ve halkın seçtiği Mebusan Meclisi oluştu.

Türk tarihinin ilk yazılı anayasası olan Kanuni Esasi ilan edildi. Bu anayasanın maddeleri ise şunlardır;

• Osmanlı Devleti, Osmanoğulları sülalesinden gelen en büyük erkek evlat tarafından yönetilir.
• Resmi dili Türkçe’dir.
• Resmi dini İslam’dır.
• Yasama yetkisi Ayan ve Mebusan Meclisi’ne aittir.
• Yürütme yetkisi Heyet-i Vükela’ya aittir.(İlk başbakan ise ……………….. ………………….’dır.)
• Sürgün ve Angarya cezasını padişah verebilir.
• Hükümet yaptığı işlerden Padişah’a karşı sorumludur.
• Padişah önüne gelen bir kanunu sınırsız veto etme hakkına sahiptir.
• Meclisi açma-kapama yetkisi Padişah’a aittir.

1877-78 Osmanlı-Rus savaşı ve Ermenilerin Mebusan meclisinde bağımsızlık isteklerini dile getirmeleri üzerine Abdülhamit meclisleri kapattı ve Kanuni Esasi’yi de yürürlükten kaldırdı.

• 1878’den 1908’e kadar ülke baskı altında yönetilmiştir. Bu döneme İstibdat Dönemi Bu dönemin yenilikleri ise şunlardır;
• Haydar Paşa tren garı yapıldı.
• Engelliler için ilk defa kurum açıldı.
• Sanayi Nefise Mektebi
• Berlin-Bağdat demiryolu çalışmaları başladı.(Berlin-Bosof-Bağdat demiryolu projesidir. Projenin fikir babası Wilhelm’dir.)
• Ermeni isyanlarının bastırılması amacıyla Hamidiye Alayları
• İstihbarat Teşkilatı kuruldu. Bu teşkilata haber götürüp getirenlere Jurnal denir.
• İlk arkeoloji müzesi olan Asar-ı Atika açıldı.
• Günümüzdeki belli başlı idadiler yani liseler açıldı.Kendisine, döneminde camiden çok okul yaptırdığı için “ …………………………….”  denilmiştir.
• 1881 senesinde Osmanlı Devleti, Muharrem Kararnamesi ile iflas ettiğini açıkladı. Bunun üzerine alacaklı devletler Düyun-u Umumiye İdaresi (Genel Borçlar İdaresi)
• 1863 kurulan Memleket Sandıkları, Emniyet sandıkları ve Menafi Sandıkları ile birleşerek Ziraat Bankası’na dönüştü.

Abdülhamit’in bu baskılarına karşı ilk adı İttihadi Osmanî, daha sonra ismini değiştirerek İttihat ve Terakki ismini alacak olan ve Osmanlı subaylarından oluşan bu cemiyet 1908 yılında İngiltere ile Rusya arasında yapılan Reval Görüşleri’ne tepki vermeyen Abdülhamit’e karşı Selanik ve Makedonya’da Meşrutiyet’in bir kez daha ilan edilmesi amacıyla Selanik ve Makedonya’da isyan başlattı.

İsyanı bastıramayan Abdülhamit ikinci kez Meşrutiyet’i ilan etti. Bu seferde Meşrutiyeti istemeyenler, halkın bir kısmı, ulema sınıfı, medrese öğrencileri ve padişaha bağlı avcı taburları Meşrutiyet’i devirmek için 13 Nisan 1909’da tarihe 31 Mart Vakası olarak geçen bu gerici ya da diğer adıyla irticacı isyanı başlattılar. Abdülhamit isyanı bastıramayınca Selanik ve Makedonya’da İttihat ve Terakki’ye bağlı bir odu harekete geçerek İstanbul’a kadar geldi. Bu ordunun komutanı Mahmut Şevket Paşa, Kurmay Yüzbaşı’sı ise Mustafa Kemal’di. ( Mustafa Kemal’in tarih sahnesine çıktığı ilk olaydır.)

İsyan, Hareket Ordusu tarafından bastırıldı ve Padişah II. Abdülhamit meclis kararıyla görevinden alındı. Yerine ise V.Mehmet Reşat getirildi. Bu olaydan yararlanan;

• Girit, Yunanistan’a bağlandı.
• Bulgaristan bağımsızlığını ilan etti.
• Avusturya-Macaristan İmparatorluğu Bosna Hersek’i ilhak etti.

Uyarı: Osmanlı tarihinde rejime değiştirmeye yönelik çıkan ilk ve son isyan “ 31 Mart Vakası” dır. 

1909 KANUN-İ ESASİ DEĞİŞİKLİKLERİ

1876’daki ilk beş madde değişikliğe uğramamıştır. Değişikliğe uğrayan maddeler ise;

• Sürgün ve Angarya cezası kaldırılacak.
• Hükümet yaptığı işlerden halka (yani meclise) karşı sorumlu hale gelecek.
• Padişah önüne gelen kanunu bir kez veto etme hakkına sahiptir.
• Padişah isteği ve Mebusan Meclisi’nin 2\3’ünün çoğunluğu ile meclis kapanabilir.
• Herkes siyasi parti kurabilir.

1. Meşrutiyet ile kurulan partiler ise şunlardır;

• İttihat ve Terakki Fırkası
• Ahrar Fırkası
• İttihadi Muhammediye Fırkası
• Osmanlı Demokrat Fırkası
• Hürriyet ve İtilaf Fırkası
• Fedekaran-ı Millet Partisi
• Osmanlı Sosyalist Fırkası

İlgili Kategoriler

Tarih Ders Notları