ORTA DOĞU’DA BARIŞ SÜRECİ
- Süveyş Savaşı’nın çıkmasının temel sebebi; ABD ve İngiltere’nin Nasır yönetiminin oldukça önem verdiği Asvtan Barajı projesinin finansmanından çekilmesidir.
- 1950’li yılların ardından bölgedeki Arap devletlerini milliyetçi söylemler ile etkilemeye çalışan ve Batı Blok’u ülkeleri ile iyi ilişkilerde bulunan Orta Doğu’lu devletleri baskı altına alan devlet Mısır’dır.
- İkinci Arap- İsrail savaşı; Altı gün savaşları olarak anılmaktadır.
- İkinci Arap- İsrail savaşı öncesinde Bağdat’ta toplanan ve İsrail’e yardım eden ülkelere petrol ambargosu uygulayacağı kararını alan Orta Doğu’lu ülkelerin temsilcileri arasında Suudi Arabistan, Libya, Cezayir ve Bahreyn gibi ülke temsilcileri bulunmaktadır.
- Eylül 1967’de yapılan Arap Birliği’nin Hartum Zirvesi’nde; İsrail’i tanımama, görüşmelerde bulunmama ve barış yapmama kararı alınmıştır.
- 1967 Arap- İsrail Savaşlarının sonuçları arasında; İsrail 1960’lı yıllarda ABD ile kurmaya çalıştığı ilişkileri iyice artırmıştır. Fransa ile İsrail arasında iyice aksamaya başlayan ilişkiler fazlasıyla ikame edilecektir, Mısır ve Suriye, Sovyet silahlarlıyla donanmaya devam edeceklerdir, Orta Doğu’lu ülkelerin tehdit algılamaları Mısır’ın güç kaybı nedeniyle değişmektedir.
- Mısır ile İsrail arasındaki Camp David görüşmeleri 1978-79’da gerçekleştirilmiştir.
- İsrail Camp David Antlaşması’na rağmen gerçekleştirdiği eylemler; Kudüs’ü ilhak etmesi, Golan tepelerini ilhak etmesi, Güney Lübnan’ı işgal etmesi ve Kudüs’ü başkent ilan etmesidir.
- Filistin devletinin tam bağımsızlığı için Filistin kuruluş örgütü FKÖ lideri Yaser Arafat’tır.
- Bu dönemde FKÖ tarafından sorunun özüne yönelik savunduğu argümanlar arasında; Filistin’de uzun sürecek bir barışın laik, demokratik bir devletin kurulmasıyla gerçekleşecek olması, Hıristiyan, Yahudi, Müslüman, ayırt etmeden herkese eşit davranılmasını, FKÖ’nün Filistin’in tek temsilcisi olarak tanınması İsrail’in Kudüs dahil 1967’de işgal ettiği topraklardan çekilmesi yer almaktadır.
- İsrail ile FKÖ arasında 1991 yılında başlayan özerklik görüşmeleri ilk olarak Madrid’de gerçekleştirilmiştir.
- İsrail 1995-98 arasın dönemde imzalanan anlaşmalar neticesinde; Ramallah, Nablus, Karbata ve Beyrullahim bölgelerinden çekilmiştir.
- Mart 2002’de Beyrut’ta gerçekleştirilen Arap toplantısında Filistin meselesi üzerinde Suudi Arabistan Prensi’nin yapmış olduğu öneriler görüşülmüş ve bunlar ABD, Rusya, AB ve Arap biriliği tarafından olumlu bulunmuştur.
- Bağımsız Filistin devleti 1998’de Cezayir’de ilan edilmiştir.
- Filistin’in ilk başkanlık görevini Mahmud Abbas üstlenmiştir
- İsrail’in Gazze’den çekilmesiyle ilgili olarak; İsrail Gazze’den çekilmesiyle beraber karadan, havadan ve denizden kuşatmaya devam etmektedir. İsrail, çekilmeyle birlikte 21 yerleşim yerini boşaltmıştır. İsrail, Gazze’den çekilmesine rağmen ablukayı sürdürmüştür. İsrail 2005’te çekildiği Gazze’yi 2008’de yeniden işgal etmiştir.
- Oslo sürecini tıkayan gelişmelerden bazıları; İsrail’in geri çekilmek istememesi, bağımsız bir Filistin Devleti’nin istenmemesi, İsrail’im şiddet kullanması ve Şaron tarafından Mescid-i Aksa’ya girilmesidir.
- Camp David anlaşmaları; 1978 Mısır ile İsrail arasında yapılmıştır.