SENETLER
110- HİSSE SENETLERİ
Geçici olarak, elde tutulan hisse senetleri bu hesapta izlenir.
112- KAMU KESİMİ TAHVİL, SENET VE BONOLARI
Kamu tarafından çıkartılmış bulunan tahvil, senet ve bonolar bu hesapta izlenir.
128- ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR
Ödeme süresi geçmiş bu nedenle vadesi birkaç defa uzatılmış veya protesto edilmiş, yazı ile birden fazla istenmiş ya da icra safhasına aktarılmış senetli ve senetsiz alacakları kapsar.
İşleyişi:
Tahsili şüpheli hale gelmiş olan alacaklar ilgili hesapların alacağı karşılığında bu hesaba borç yazılarak bu durumdaki alacaklar normal alacaklardan çıkarılır. Alacağın tahsili veya tahsil edilmeyeceğinin kesinleşmesi durumunda bu hesaba alacak kaydedilir.
129- ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR KARŞILIĞI (-)
“128- Şüpheli Ticari Alacaklar” için ayrılacak karşılıklarla, perakende satış yöntemi kullanılarak bilanço gününden önceki iki hesap döneminde vadesinde tahsil edilemeyen alacakların ilgili dönemlerindeki toplam vadeli satışlara oranlarının ortalamasının değerleme dönemindeki vadeli satışlara uygulanması suretiyle bulunacak şüpheli alacaklar için ayrılan karşılıkları kapsar. Teminatlı alacaklarda karşılık, teminatı aşan kısmı için ayrılır.
İşleyişi:
Hesaplanan karşılık tutarı bu hesaba alacak, “654- Karşılık Giderleri” hesabına borç kaydedilir. Şüpheli alacağın tahsiline bağlı olarak, tahmin olunan zararın kısmen ya da tamamen gerçekleşmemesi halinde, gerçekleşmeyen kısım “644-Konusu Kalmayan Karşılıklar Hesabı” alacağına devredilerek bu hesaba borç kaydedilir. Şüpheli alacağın tahsili imkansız olduğu kesinleştiği takdirde bu hesaba borç, ilgili hesaba da alacak kaydedilir. Gerçekleşen zararın ayrılan karşılıklardan fazla olması halinde ayrılan karşılık kadar bu hesaba borç, zarar fazlası ise “681- Önceki Dönem Gider ve Zararları” hesabına borç, tahsil edilmeyen tutar, ilgili alacak hesabına alacak kaydolunur.
Perakende satış yönteminin uygulanması sonucunda bulunan, dönemin karşılık tutarının o tarihteki şüpheli alacaklar karşılığı tutarından az olması durumunda, aradaki fark “644- Konusu Kalmayan Karşılıklar Hesabı”na aktarılmak üzere bu hesaba borç yazılır.
Daha önce alacaklardan düşülen ve bu hesaba borç kaydedilen alacakların tahsili söz konusu olduğu takdirde de, oluşlarına göre “671-Önceki Dönem Gelir ve Karlar” hesabına alınır.
131- ORTAKLARDAN ALACAKLAR
İşletmenin esas faaliyet konusu dışındaki işlemleri dolayısı ile (ödünç verme ve benzer nedenlerle ortaya çıkan) ortaklarından alacaklı bulunduğu tutarların izlendiği hesaptır.
İşleyişi:
Alacağın doğması halinde hesaba borç, tahsili halinde ise alacak kaydedilir.
331- ORTAKLARA BORÇLAR
İşletmenin esas faaliyet konusu dışındaki işlemleri dolayısıyla ortaklara (ferdi işletmelerde işletme sahibine) borçlu bulunduğu tutarların izlendiği hesaptır.
İşleyişi:
Borcun doğması halinde hesaba alacak, ödenmesi halinde ise borç kaydedilir.
193- PEŞİN ÖDENEN VERGİLER VE FONLAR
Mevzuat gereğince peşin ödenen ve bir yıl içinde indirim konusu yapılabilecek gelir, kurumlar ve diğer vergiler ile fonların kayıt ve takip edildiği hesaptır.
İşleyişi:
Peşin ödenen ve bir yıl içinde indirim konusu yapılabilecek gelir, kurumlar ve diğer vergiler ile fonlar, bu hesaba borç yazılır. Dönem sonunda tahakkuk edecek gelir veya kurumlar vergisi ile fon karşılıklarından yapılacak olan indirimi teminen “37-BORÇ VE GİDER KARŞILIKLARI” grubunda bulunan “371-DÖNEM KARININ PEŞİN ÖDENEN VERGİ VE DİĞER YÜKÜMLÜLÜKLERİ” hesabının borcuna aktarılır. Ancak aktarılacak “370-DÖNEM KARI VERGİ VE DİĞER YÜKÜMLÜLÜK KARŞILIKLARI” hesabının tutarından fazla olamaz. Aktarılmayan tutar, dönem sonunda bu hesabın bakiyesi olarak kalır.
280- GELECEK YILLARA AİT GİDERLER
Bu hesap, peşin ödenen ve cari dönem içinde ilgili gider hesaplarına kaydedilmesi gereken, gelecek yıllara ait giderleri izlemek için kullanılır.
İşleyişi:
Gelecek yıllarla ilgili gider ve maliyet hesaplarına borç kaydedilecek olan peşin ödenen giderler bu hesabın borcuna kaydedilir. İlgili hesap dönemlerinde bu hesabın alacağı karşılığında dönen varlıklardaki “Gelecek Aylara Ait Giderler” hesabına gerekli aktarmalar yapılır.
226- VERİLEN DEPOZİTO VE TEMİNATLAR
İşletmede, üçüncü kişiler karşı bir işin yapılmasını üstlenmesi ve bir akidin karşılığı olarak, geri alınmak üzere verilen, bir yıldan uzun süreli depozito ve teminat niteliğindeki değerlerin izlendiği hesaptır.
300- BANKA KREDİLERİ
Banka ve diğer finans kuruluşlarından sağlanan kısa vadeli kredilen izlendiği hesaptır.
MALİ DURAN VARLIKLAR
240- BAĞLI MENKUL KIYMETLER
İştiraklerdeki sermaye payları hesabında aranan asgari yüzdeleri taşımadığı için iştirakler hesabında izlenemeyen, ancak uzun vadede elde tutulması amaçlanan hisse senetleri ile hisse senetleri dışında kalan ve uzun vadeli amaçlarla veya yasal zorunluluklarla veya paraya dönüşme niteliği kaybolduğu için elde tutulan menkul kıymetler bu hesapta izlenir.
İşleyişi:
Bu menkul kıymetler elde edildiğinde veya bu gruba devredilmesi gerektiğinde “240- BAĞLI MENKUL KIYMETLER HESABI”na borç; elden çıkarıldığında bu hesaba alacak kaydedilir.