Muhasebe de kar yedekleri nedir? Nasıl hesaplanır? Muhasebe ders notları



KÂR YEDEKLERİ

İşletme kârları üzerinden; kanun, ana sözleşme veya ortaklar kurulu kararınca ayrılan yedekler işletme bilançosunun pasifinde, kârlardan ve öz sermayeden ayrı olarak gösterilir. THP uyarınca yapılan ayırım (detaylandırma) aşağıdaki gibidir.

Yasal Yedekler: Bu kalem içinde TTK uyarınca ayrılan birinci ve ikinci tertip yedek akçeler gösterilir. Dönem içinde kullanılan yasal yedekler bu kalem muhteviyatından düşülür.

  1. Tertip yedek akçe: Her yıl safi kârın % 5 i I.tertip yedek akçe olarak ayrılır.Safi kâr, dönem kârdan varsa geçmiş yıllara ait zararlar düşülerek bulunur. I. tertip yedek akçe, ödenmiş sermayenin beşte biri (%20) buluncaya kadar ayrılır. Ödenmiş sermayenin beşte birini bulduktan sonra I. tertip yedek akçe ayrılması bir zorunluluk olmaktan çıkar.
  2. Tertip yedek akçe: Kurumlar vergisi, 1.tertip yedek akçe ve 1. temettü şirketin dönem kârından ayrıldıktan sonra ortaklara ve kâra iştirak eden diğer kimselere dağıtılması kararlaştırılmış olan kısmın %10’u 2. tertip yedek akçe olarak ayrılır. 2. tertip yedek akçenin ayrılması, kârın dağıtılmasına bağlıdır. Eğer şirket kârı dağıtmıyorsa, 2. tertip yedek akçe ayrılmaz.

Örnek: Kurumlar vergi matrahının hesaplanması aşağıdaki şekilde olur:

100.000 TL

Dönem karı

İndirimler (-)……………

İlaveler (+)……………..

Mali kâr (kurumlar vergisi matrahı)   100.000 TL

Kurumlar vergisi   100.000 x 0, 20 = 20.000TL

  1. Tertip Yedek Akçe Hesaplanması:

Ödenmiş sermaye……. 500.000 TL

  1. tertip yedek akçe ayırma sınırı 500.000/5= 100.000 TL’dir.

Şirket 31.12.2008 tarihine kadar 70.000 TL I. tertip yedek akçe ayrıldığına göre:

100.000 – 70.000 = 30.000 TL daha I. tertip yedek akçe ayırma zorunluluğu vardır.

Bu dönem I.tertip yedek akçe tutarı ise şöyledir:

Dönem kârı 100.000 x %5 = 5.000 TL

I.Temettü Hesaplaması:

Anonm şirketler ayrıca ödenmiş sermayenin %5’i kadar da I.temettü ayırmak zorundadır.

  1. temettü: 000 x %5 =25.000 TL’dir
  2. Tertip Yedek Akçe Hesaplanması:
  3. Tertip yedek akçe, dönem kârından, kurumlar vergisi ve I.tertip yedek akçe ile I.temettü düşüldükten sonra kalan kârın % 10’u kadar ayrılır. Buna göre:
Dönem karı…………

Kesintiler toplamı

…. 100.000 TL

(50.000 TL)

Kurumlar vergisi (-)    20.000 TL

  1. tertip yedek akçe (-) 000 TL

Ortaklara I. temettü (-)…. 25.000 TL

  1. Tertip yedek akçe matrahı. 50,000 TL
  2. Tertip yedek akçe 000 x %10 = 5.000 TL

Statü Yedekler: Bu kalem içinde kurum ana sözleşmesi uyarınca ayrılan yedek akçeler gösterilir. Bu akçelerden dönem içinde yapılan kullanımlar, kalem muhteviyatından düşülür.

Olağanüstü Yedekler: Bu kalemde şirket ortaklar kurulu (yetkili organlar) tarafından ayrılmasına karar verilen yedek akçelerden dönem sonu itibariyle kullanılmamış olanlar gösterilir.

Özel Fonlar: İşletmede bırakılması ve tasarrufu zorunlu olan fonlar ile diğer amaçlar için ayrılan fonlar bu kalem içinde bilanço pasifinde gösterilir. Fonlardan dönem içinde kullanılan kısımlar, fon muhteviyatından düşülür. Bu kalem içinde gösterilecek başlıca fonlar şunlardır;

  • Sabit kıymet yenileme fonu,
  • Finansman fonu,
  • Sermaye itfa fonu,
  • Vazgeçilen borçlar fonu,
  • Gayrimenkul ve iştirak hissesi satış kazancı fonu,
  • Sermaye kur farkı fonu.

İlgili Kategoriler

Muhasebe Ders Notları



Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir