MEDENİ HUKUK
AYNİ HAK:maddi mallar üzerinde sahibine en geniş yetkiler veren ve herkese karşı ileri sürülebilen haklardır.
DERNEK:kazanç paylaşımı dışında ortak bir gayeyi gerçekleştirmek amacıyla en az 7 gerçek veya tüzel kişi tarafından kurulur.
FİİL EHLİYETİ:davranışlarının sonuçlarını idrak eden ,iradesiyle serbestçe karar veren ve verdiği karara uygun olarak davrandığı kabul edilen makul kişilere tanınan ehliyettir(mümeyyiz olmamak/temyiz kudretine sahip olmak,reşit olmak,mahcur olmamak)
SINIRLI EHLİYETLİLER:evli kişiler ve mahkemece kendine yasal danışman atanmış kişiler
GAİPLİK:ölüm tehlikesi içinde kaybolan ve çoktan beri haber alınamayan kişinin ölümü muhtemel görünürse,hakim tarafından mahkemeye başvuruyu takip eden 6 ay geçtikten sonra gaiplik kararı verilir.Gaiplik kararının verilebilmesi için ölümüne muhtemel gözle bakılmada 1 yıl,uzun süre haber alamama durumunda 5 yıl geçmesi gerekir.Gaibin mirası hemen paylaşılmaz.Ölümüne muhtemel bakışta 5 yıl ,uzun süre haber alınamama durumunda 15 yıl geçmesiyle kesin olarak miras kazanılmış olur.
GAYRİMENKUL SATIŞ VAADİ SÖZLEŞMESİ:hem noterlerce hem de tapu sicil müdürlerince düzenlenen ve gayrimenkulun satışının taahhüt edildiği sözleşmelerdir.
*hakimin takdir hakkında ortada bir hukuk boşluğu olmadığı halde,Hukuk yaratmada var olan hukuksal boşluğu tamamlama amaçlanır.
HUKUK BOŞLUĞU:yasada mevcut duruma uygulanabilir bir kuralın bulunmaması halinde örf ve adet hukukundan da yararlanılamıyorsa ortaya çıkan durum.
HUKUKİ TAĞYİR:kendisine ait olmayan menkul eşya üzerinde bazı işlemlerde bulunarak,niteliğinin değiştirilmesi suretiyle bir mala sahip olunmasıdır.Değiştiren kişi iyiniyetli ise ve bu değişiklik için harcanan emek eşyanın asıl değerinden fazla ise,meydana gelen yeni şey hukuki tağyir yapanın olur.
İHRAZ:sahipsiz veya sahibi tarafından terk edilmiş menkul eşyaların mülkiyetinin tek taraflı el koyma veya zilyetliğinin alınması suretiyle aslen kazanılması.
İHTİRA BERATI:sanayide yeni bir buluş yapan kişiye,belli süreyle bundan ancak kendisinin veya mirasçılarının yararlanmasını sağlayan haklardır.
İNTİFA HAKKI:hak sahibine hakkın konusu olan malı zilyetliğinde bulundurma,yönetme,kullanma ve ondan yararlanma yetkilerini veren hak.
İPOTEK:bir alacağın teminatı olarak bir gayrimenkulun karşılık gösterilmesi.
İRTİFAK HAKLARI:sahiplerine sadece kulanma veya yararlanma ya da hem kullanma hem de yararlanma yetkilerini veren ayni haklardır.
AYNİ İRTİFAK HAKLARI:herhangi bir şahıs söz konusu olmaksızın bir gayrimenkul malikinin lehine,diğer gayrimenkul malikinin aleyhine olmak üzere kurulan irtifak haklarıdır.(geçit hakkı)
ŞAHSİ İRTİFAK HAKLARI:bir kimse lehine ve o kimsennin gayrimenkulunun maliki olup olmadığına bakılmaksızın kurulan irtifak haklarıdır.(intifa ve sükna hakkı)
İSTİHKAK DAVASI:malikin elinden rızası olmaksızın çıkan şeyin malike geri verilmesini talep etmek için açtığı davadır.Bu dava zamanaşımı ve hak düşürücü süreye tabi değildir.
İŞTİRA HAKKI:hak sahibine istediği zamanda bir şeyin malikinden o şeyin mülkiyetinin,kararlaştırılan bedel karşılığında devrini isteme yetkisi veren haktır.
İŞTİRAK HALİNDE MÜLKİYET:birden çok kişinin,her birinin payları belirlenmiş olmaksızın bir malın tamamı üzerinde mülkiyet sahibi olmaları.
*BİR KİŞİ O ANA KADAR YAPMIŞ OLDUĞU MASRAFLARI İYİNİYETLİ YADA KÖTÜNİYETLİ OLMASINA GÖRE TALEP EDEBİLECEKTİR:
-iyiniyetli ise zaruri ve faydalı masrafları talep edebilecektir.
-kötüniyetli ise zaruri masrafları talep eder,faydalı masrafları talep edemez.
İZALE-İ ŞUYU:müşterek mülkiyette mülkiyetin taksim yoluyla sona erdirilmesidir.
KURAL İÇİ BOŞLUK:kanun koyucu tarafından istenmiş ve bilinçli olarak bırakılmış boşluklardır.
KURAL DIŞI BOŞLUKLAR:iradi olmayarak meydana gelen yani kanunun düzenlemesi gerektiği halde düzenlememiş olan hususlarda kanun boşlukları söz konusu olur.
KAYNAK HAKKI:başkasına ait taşınmazdaki bir su kaynağından su almak,kendi arazisine su akıtmak hususunda tesis edilen bir irtifak hakkıdır.
KAYYUM:kanunda belirtilen durumlarda bir malı yönetmek üzere hakim tarafından görvlendirilen kişiler.
KAZAİ RÜŞT:mümeyyiz küçüğün mahkeme kararıyla rüştüne karar verilmesidir.(15 yaşını bitirmiş olmalı,küçüğün bizzat talebi,ana ve babasının muvafakati,küçüğün menfaati)
LÜKATA:malikin mülkiyeti terk etmek isteği olmaksızın ,iradesi dışında zilyetliğini kaybettiği eşya.
MAMELEK HAKKI:para ile ölçülebilen hak ve borçların tümü.
MENKUL DAVASI:zilyetlikten zilyedin iradesi dışında çıkmış olan veya çıkış şekli ne olursa olsun zilyetliği kötü niyetle kazanmış olan menkullerin önceki iyiniyetli zilyedine geri verilmesini sağlayan davadır.(tapuya kayıtlı olmayan taşınmaz için de açılabilir.)
MÜŞTEREK MÜLKİYET: bir mal üzerindeki mülkiyetin belirli orandaki bölümlerinin farklı kişiler arasında paylaşılmış olması durumu.
OBJEKTİF İYİNİYET/DÜRÜSTLÜK KURALI:bir hak sahibinin hakkını kullanırken veya bir borçlunun borcunu yerine getirirken iyi ve doğru hareket etmesi.
ÖNALIM HAKKI:taşınmazı maliki tarafından bir 3. şahsa satılması durumunda sözleşmenin tarafı olan kişiye satış şartlarına uymak koşuluyla o taşınmazı öncelikle satın alma yetkisi veren haktır.
SUBJEKTİF İYİNİYET:bir hakkın geçerli surette kazanılmasına engel olan herhangi bir hususun ,hakkı kazanacak olan kimse tarafından bilinmemesidir.
ÜST HAKKI:hak sahibine bir başkasına ait bir taşınmazda inşaat yapmak veya daha önce yapılmış olan bir inşaatı yerinde bırakmak yetkisi veren haktır.Bağımsız ve sürekli nitelikte ise hak sahibinin istemi üzerine tapu kütüğüne taşınmaz olarak kaydedilir.En az 30 yıl için kurulan üst hakkı sürekli niteliktedir.
ZİLYETLİK:bir eşyayı iktisadi gayesine uygun olarak kullanmak ve ondan faydalanmak için maddi ve hukuki fiilleri icra etme ve eşya üzerinde fiili kudret kurma.