KAPİTALİST ÜRETİM BİÇİMİ
Ekonomide çalışanların ezici çoğunluğunun sanayide olduğu toplumdur.Ekonomik yaşam kentsel yöne kayıyor.Sanayiyle beraber fabrikalar kurulması köy yaşamında olan köylülerin burada işçi olması sonucunu doğuruyor.Bunun yanı sıra zanaatkarlarda fabrikaya yöneliyor.
Kent Odaklılık-Sanayi ve Fabrikalar + Hizmet Sektörü
-Kapitalist işletme (Bu işletme bir sermayedara(patron) aittir.
-Bu işletmelerde üretimi işçiler yapıyor.
-İşçinin 2 özelliği var:
1-Üretim araçlarına sahip değildir.
2-İş güçlerini satmakta özgürler.
Bir 3 ncü özellik olarak emeği olmazsa aç kalır diyebiliriz.
İşçi sınıfının ortaya çıktığı dönemle günümüz arasında nitelik açısından derin farklar vardır.Çalışma süresi,alınan ücret,sosyal haklar v.s. ..
1-Bütün üretim araçları gerçek yada tüzel özel kişilerin elindedir.
2-Üretimi ücret karşılığı emeğini satan işçiler yapar.
3-Üreitim piyasa için yapılır.
Ekonomi biliminin ortaya çıkması bilimsel düşüncenin ardından ticaretin artmasıyla olmuştur.
MERKANTİLİZM(15,16,17 yy.)
-Tüccar esaslı ticarete dayalı bir düşünce .
-Ticaretle uğraşmak,alım-satımı önemi gören bi yaklaşım.
-Ulus devlet önemli.Güçlü devlet anlayışı
-İhracatın arttırılıp ithalatın azaltılması hedefleniyor.
Bilimselbakış açısıyla beraber ekonominin düzeyide kapitalizme ulaştı.Merkantilizm bu anlamda ekonominin kontrolünü eline alabiliyordu.Bir anlamda devlet ağırlığı var.
ADAM SMİTH(18.yy)
-Ulusların zenginliği
-Klasik Ekonomi Politik düşüncesinin kurucusu.
-Merkantilizmin düzenleyici tavrına karşı çıkıp ‘’Piyasa’’ kavramına önem veriyor.
-Ekonomiye devlet etkisinin minimum seviyede olması gerektiğini düşünüyor.
-Serbest ticaret(Ülkeler arası serbest ticaret)
-İşbölümü
BÖLÜŞÜM İLİŞKİLERİ
Sermaye … Kar
Toprak Sahibi … Rant
Emek … Ücret
DAVİD RİCARDO
-Adam Smith’e ek olarak toprak sahibinin alacağı paydan azaltıp sermayedarın payı arttırılmaldır diyor.(Kapitalizmin gereği olarak)
-Sermaye sınıfı daha karlı olsun,toprak sahiplerine vergi koyalım
-Karşılaştırmalı üstünlükler teorisi(Ülkeler arası serbest ticarette bi işte en iyi olanın üstünlüğü teorisi)
KLASİK EKONOMİ(KLASİK EKONOMİ POLİTİK)
-Piyasa
-Serbest Ticaret
-Liberalizm(Serbest ekonomi,özgürlük)
KARL MARX
Klasik ekonomi politiğin eleştirisini yapıyor Kapital’de.Daha sonra Marksist Ekonomi Politik görüşünün oluşmasının temellerini atıyor.Klasik ekonomistler sermayedarların sözcüleridir diyor.Zenginliğin neden sermayede,yoksulluğun neden işçi sınıfında olduğunu soruyor ve öngörü olarak zengilliğin sahiplerinin giderek azalacağı ve tekelleşeceği yoksul kesimin ise giderek artacağı yönünde.Marx bu şekilde fakirleşen sınıfın bi süre sonra devrim yapacağı öngörüsünde de bulunuyor.
ARTI DEĞER TEORİSİ(Marx’ın ekonominin dağılımı sorusuna cevaplarında birisi)
İşçilerin alfığı ücretlerin karşılığı belli bir süreyken fazla çalışma süresiyle ekstra olarak görebileceğimiz kısma ARTI DEĞER diyor Marx(Smith ve Ricardo’nun sermayedarın karının artmasıiçin öngördüğünün üzerine yapılan ekstra birkatkı) Ve sermayeye artı değer kattığını söylüyor.
1-MUTLAK ARTI DEĞERİ ARTTIRMA
-Çalışma süresi uzar.
-Ücret düşer.
2-GÖRELİ ARTI DEĞERİ ARTTIRMA
Etkin ve verimli teknikle işgücünden artı değer sağlama.Teknoloji yardımıyla yada uzmanlaşmayla yapılan işin süresinin kısalması kalan zamanın artı değer olarak kalması
NEOKLASİK EKONOMİ(19. Yy’ın ortalarından bugüne)
-Marx’a cevap olarak çıktı
-Yeniden klasik ama poltikası yok
-Günümüzde kullanılan terimlerin kullanıldığı bir ekonomi
-Bölüşüm sorunu üzerine odaklanmayan bir ekonomi
-Toplumsal kesim analizden dışlanıyor.Sermaye kısmı öne geliyor.(Üretici-Tüketici)
Jevans,Menger,Walras
-Birey(Üretici-Tüketici
-Kar Maksimiasyonu(En Çoklaştırma)
-Fayda
-Yoğun matematik/İstatistik kullanımı
1770’ler 1880’ler 1900’ler
Klasik Ekonomi Politik Marksist Ekonomi Politik Neoklasik Ekonomi
Neoklasik Ekonomi:Ekonomi(Günümüzdeki kullanımı)
KITLIK KANUNU
-İhtiyaçlar sonsuz kaynaklar kıttır.
-Bunu karşılama sanatı Ekonomi’dir.
Marksistlerin kıtlık kanununu eleştirisi;
-Sonsuz ihtiyaç kapitalist düzenin bir sonucudur.
-Kaynaklar kıt değildir,kaynakların kötü kullanımı vardır.
KAVRAMLAR
-Gereksinimler
-Mal ve Hizmetler
-Fayda
MAKRO ve MİKRO İKTİSAT
Mikro Ekonomi:Birey düzeyinde (üretici yada tüketici)piyasa da karşılaşır.Arz ve taleple oluşan fiyatlandırmayı inceler.
## Üretici-Tüketici-Piyasa-Arz-Talep ##
Makro Ekonomi:Ulusal düzeyde oluşan ekonomi.Mili gelir,kişi başına düşen gelir v.s.
## İstihdam-Kalkınma-Ticaret ##
UZUN DÖNEM:İncelenmekte ola ekonomik olayın değişikliğe izin verecek kadar uzun olması.
KISA DÖNEM:İncelenmekte olan ekonomik olayın değişikliğe izin vermeyecek kadar kısa olması.
-Kıtlık kanunu
-Temel kavramlar
İhtiyaç
Üreitici-Kar maksimizasonu
Tüketici-Fayda
-Mikro ve Makro ekonomi-Uzun dönem ve Kısa dönem