İnsan hakları kaynağı, felsefi, gelişimi
*İnsan hakları, bir kişinin sırf insan olmasından dolayı sahip olduğu haklar demektir.Yapısı gereği devredilemez.
*Özgürlük, geniş manada bir kimsenin dilediği gibi düşünebilmesi, davranabilmesi ve kendi tercihlerine göre
kurma çabasının başkaları tarafından engellenmemesini ifade eder.
*Hak: Bir kişi, kurum veya bir şey üzerinde gerçeklendirilmiş bir iddia veya talebi ifade eder.
*Pozitif Hak: bireylere devletten olumlu bir davranış, hizmet veya yardım isteme imkanı tanıyan haktır.
*Meşrutiyet, bir siyasi düzenin tanınma ve kabul görme ehliyetidir.
*Norm: Kural, ilke, kanun, model anlamlarına gelir.Hukuk normu, belirli bir insan davranışını emreder.
*Doğal haklar doğuşdandır, devredilemez.Doğal haklar toplum-öncesidir ve toplum varlığından bağımsızdır.
Doğal haklar mutlaktır.Hiçbir düşünce uygulanmadan alıkonulamaz.Doğal haklar Evrenseldir.
*Postüla: İspatina gerek duyulmadan doğru kabul edilen önerme.
*İnsan haları devlete karşıdır.Devletin insan hakkına ilişkin tanıma, karışmama, tedarik etmek üzere 4 görevi var
_Tanıma: devletin insan olarak değerimizi, ve değerden kaynaklanan haklarımızı tanımak zorunda olmaıdır.
_Karışmama: Devletin, sivil, kamusal, siyasi alanda hakları kullanımlarına prensip olarak karışmaması.
_Koruma: Devlet insan haklarını koruma görvi 2 yönlüdür.İnsan haklarını ihmal etmemeyle yükümlüdür.
_Temin-Tedarik: Devletin yoplum içinde kendi geçimlerini sağlayamayanlar için gerekli tedbirleri almasıdır.
*Sofizm: Bilgi anlamına gelir..Bilen bilgili kişidir.
*Aristokrat: Bir toplumda seçkin yere sahip, soy tiibariyle diğer insanlardan farklı özellik taşıdığı varsayılan kişilerdir.
*Aristokrasi: Bir toplumda ekonomik, siyasi, sosyal gücün imtiyazlı, soyca üstün sınıfın elindeki tarihi yönetim biçimidir.
*Polis: antik yunan toplumsal ve siyasi örgütlenmiş biçimidir.
*Demagog: Liderlik yapmak anlamındadır.Bir halkın lideri anlamına gelir.
*Tiranlık: Hiçbir yasa tanımaz, şiddetle cezalandrılır..Zorba ve keyfi yönetim.Diktatörlük.
*Sroiszm: Kıbrıslı Zenon kurdur.Stoacılık, bireycilik evrenselciliği uzlaştırmaya çalışır.İnsanları tek devlet altında birleştirir.
*Feodalizm: İnsanlar arası katı ve bireycilik yapılanma öndörür.Bu sistemde merkezi örgütlenmiş bir devlet yoktur.
*Liberal siyasal teorinin ilk kuramcısı JOHN LOCKE dir.görüşleri anayasacılık ilkelerinin temelini oluşturur.
*Toplumsal sözleşme : Bilinmeyen tarihte bireyler arası yapılan, örgütlenmiş toplumu ortaya çıkaran antlaşmadır.
*MAGNA CARTA LİBERTATLİUM :İngiliz kral JOHN, Papa III. INNOCENT ve baronlar arası, kral yetkilerini kısıtlar.
*Büyük Devrim: 1685te İng de tahta oturan II.JAMES, katı mutlakiyetçi yapı kurmaya, İngiltereyi Katolik ülke yapmak istedi.PArlemonta buna direndi.II JAMES da 1688 de ing.kaçtı.bu olay tarihe ŞANLI – KANSIZ DEVRİM olarak geçti
*Yaşama hakkı Hukukdan önce gelir ve Hukukdan üstündür.
*Ahlaki evrenselliğin 3 boyutu:
1_herhangi sıfatla ilişkisi olmayan insanlar, insan haklarına sahiptir.
2_Tüm insanlar, hakları değer tüm kişilere karşı ileri sürebilirler.
3_bu haklar diğer tüm haklara(siyasi veya hukuki talaplere) oranla önceliğe sahiptir.
*Kültürel Rölativizm(görecilik): bir kültürün içindeki ahlaki ve top. Farklılklarının, o kültür dışı kişilerce eleştirilmeyeceğini, böyle bir eleştirinin meşru temelinin bulunmadığını savunan bir teoridir.
*Çağsaş İngizli filozof ISAİAB BERLİN temelde Ahlaki Çoğulculuğu savunur.
+Doğal hukuk düşüncesinin odağında İNSAN vardır.İnsan doğasından bahsedildiğinde anlatılmak istenen insanın AHLAKİ doğasıdır.İnsan hakları maddi-manevi boyutlarıyla Birey e tanınmıştır.İnsna halarının öznesi BİREY dir.
+İnsan hakları mutlaktır; onların varlığı asla inkar edilemez.İnsna hakları gelişiminde en önemli katkıyı İngiliz filozof JOHNN LOCKE yaptı.
/// BERLİN : insan haklarını ulusal irade ile birlikte modern demokrasinin iki meşrutiyet kaynağından biri olarak görür.
/// Doğal hukuk : _evrenselci öze sahiptir._”olan”’ı temel alır.”olması gerekeni” olana göre açıklar.
_evrensel yollar akılla bulunur _Hukuk kaynağında “insan” ve “hakları vardır.
///Yine doğal Hukuk: _devredilemez, vazgeçilemezdir_Evrenseldir_Mutlaktır, kapsamı daraltılamaz_ödevlerini yapar.
/// AND demiştir ki; İnsan doğasının 2 temel özelliği vardır.Zorlanmadan kaçınma ve Rasyonelliktir, demiştir.
/// İnsan haklarından herkes yararlanır.İnsan hakları, zaman aşımına uğramaz. İnsan hakları herkese karşı ileri sürülebilir.
/// LOCKE demiştir ki : “İnsan doğuştan hak sahibidir.Devlet bu insanlar tarafından kurulmuştur…..”
/// Kültürel Rölativist : _İnsanlar farklı koşullarda yaşadıklarından farklı kültür ve ahlaki değerlere sahiptir.
_kültürel, ahlaki kuralalr ancak belli kültürel ahlaki topluluk içinde gelişir.
_İnsan hakları Batı kültürünün icadıdır. _kültürlerin belli değeri üretesi, kabullenmesi zaman alır.
/// SOFİZM demiştirki “İnsan eksenli düşünceyi yansıtır.insana yöneleir, insanı sosyal, siyasal ortamı içinde ele alır”
///MAGNA CARTA LİBERTATİUM : insan haklarında ilk önemli hukuki gelişmeyi kabul der.Bu belgeyle siyasi iktidar açıkca sınırlandrıılmış, adil yargılanma, haksız yere tutuklama, sürgün edilmeme gibi haklar kayıt altına alındı.