GELİR VE İKAME ETKİLERİ-ENGEL EĞRİLERİ ve MALLARIN NİTELİĞİ

HİCKS ve SLUTSKY YAKLAŞIMI

P↓	İKAME ETKİSİ①	GELİR ETKİSİ②	TOPLAM ETKİ①+②
NORMAL MAL(Üstün Mal) 0<em<1 »Zorunlu Mal em>1 »Lüks Mal	─ Talep edilen mal miktarında artış yaşanır. Q↑	─ Talep edilen mal miktarında artış yaşanır. Q↑	─ Toplam etki negatif. Talep edilen mal miktarında artış yaşanır. Q↑
GİFFEN MAL	─ Talep edilen mal miktarında artış. Q↑	+ Talep edilen mal miktarında azalış. Q↓	+ GE>İE Talep edilen mal miktarında azalış yaşanır. Q↓
DÜŞÜK MAL(Giffen olmayan) em <0	─ Talep edilen mal miktarında artış. Q↑	+ Talep edilen mal miktarında azalış. Q↓	─ İE>GE Talep edilen mal miktarında artış olur. Q↑
Normal Mal	0<em<1 »Zorunlu Mal. Bu durumda Engel Eğrisi pozitif eğimli olup, gelir eksenine doğru kıvrılmaktadır. Eğriye çizilen teğet miktar eksenini keser.
	em>1 »Lüks Mal. Bu durumda Engel Eğrisi pozitif eğimli olup, miktar eksenine doğru kıvrılmaktadır. Eğriye çizilen teğet gelir eksenini keser.
Düşük Mal	em <0» Düşük Mal. Engel Eğrisi negatif eğimlidir. Düşük malların en dip noktası Giffen malı olarak adlandırılır.
Diğer Durumlar	em=0 sıfır esnek maldır. Bu durumda talep, gelirdeki değişmeden etkilenmez. Engel Eğrisi ise miktar eksenine diktir. em=1 birim esnek maldır. Bu durumda, gelirde meydana gelen bir birimlik artış, talebi de aynı oranda arttıracaktır. Bu durumda Engel Eğrisi orijinden çıkan bir doğrudur.

(Yatay Eksende Gelir, Dikey Eksende Miktar varsayımı.) (e_m= Talebin Gelir Esnekliği)

TELAFİ EDİLMİŞ TALEP EĞRİSİ TABLOSU

TETE		FARKLI YANLAR	ORTAK YANLAR
	NORMAL MAL	*Eğrinin eğimi, alışılmış talep eğrisinden fazla, esnekliği ise azdır. *Yönü, alışılmış talep eğrisi ile aynı olup negatif eğimlidir. *Talep kanunu geçerlidir.	* Daima negatif eğimlidir. *yalnızca ikame etkisini yansıtır.
	DÜŞÜK MAL	*Eğrinin eğimi, alışılmış talep eğrisinin eğiminden az, esnekliği ise fazladır. *Yönü, alışılmış talep eğrisinin eğimi ile aynı olup negatiftir. *Talep kanunu geçerlidir.
	GİFFEN MAL	*Telafi edilmiş talep eğrisi negatif eğimlidir. *Alışılmış talep eğrisi ise pozitif eğimlidir. *Talep kanunu geçersizdir.

 

*Fiyat tüketim eğrisi pozitif eğimli ise, bireysel talep eğrisi negatif eğimlidir bu nedenle talebin fiyat esnekliği 1’den küçüktür. ed<1(talep inelastik). Bundan dolayı malın fiyatında meydana gelecek azalma talep edilen miktarı artıracaktır. Fakat malı satan firmaların toplam hasılatı(TR) azalır. Marjinal hasılatı(MR) da negatif değerlidir.

*Fiyat tüketim eğrisi negatif eğimli ise talebin fiyat esnekliği 1’den büyüktür. ed>1(esnek talep) bu durumda malın fiyatında meydana gelen azalma malı satan firmaların toplam hasılatını(TR) artırır. Marjinal hasılatta(MR) pozitif değerlidir.

*Fiyat tüketim eğrisi miktar eksenine paralel, DMYH eksenine dik ise ed=1(birim esnek) bu durumda malın fiyatında meydana gelen azalma veya artma malı satan firmaların toplam hasılatını(TR) etkilemez yani değişmez. Marjinal hasılatları(MR) da sıfırdır.

*Fiyat tüketim eğrisi miktar eksenine dik, DMYH eksenine paralel ise ed=0(Tam inelastik), malın fiyatında meydana gelen azalma Toplam hasılatı(TR) azaltır.

*ed=sonsuz(tam esnek talep) bu durum talep kanunun istisnasıdır bundan dolayı fiyat tüketim eğrisi oluşmaz. Fakat malın fiyatında meydan gelen azalma toplam hasılatı(TR) artırır.

FİYAT TÜKETİM EĞRİSİ VE TALEBİN FİYAT ESNEKLİĞİ

GELİR TÜKETİM EĞRİSİ VE TALEBİN GELİR ESNEKLİĞİ(dikey eksende Y malı yatay eksende X malı)

*Gelir tüketim eğrisi pozitif eğimli ise em>0 her iki malda(X-Y) normal(üstün) maldır.

*Gelir tüketim eğrisi pozitif eğimli ve dikey eksene doğru bükülür ise X için em>1, Y için em<1 dir.

*Gelir tüketim eğrisi pozitif eğimli ve dikey eksene doğru bükülür ise X için em<1, Y için em>1 dir.

*Gelir tüketim eğrisi negatif eğimli ise em<0 yani Düşük maldır.

*Gelir tüketim eğrisi orijinden geçen düz bir çizgi ise em=1 dir.

*Gelir tüketim eğrisi pozitif eğime sahipse her iki malda normal maldır. Negatif eğime sahipse biri normal diğeri düşük maldır. Fakat her ikisi birden düşük mal olamaz.

ESNEKLİK FORMÜLLERİ

*Talebin Fiyat Esnekliği 

   e_d  = (∆q/∆p) X (P₁/Q₁)    =   (Q₂-Q₁ / P₂-P₁ ) X (P₁/Q₁ ) 

*Talebin Yay Esnekliği 

   e_y = (∆q/∆p) X (P₂+P₁) / (Q₂+Q₁) 

*Talebin Gelir Esnekliği

                                                                                              e_m>0 ise Normal Mal(üstün mal)

   e_m = (∆Q/∆M) X (M₁/Q₁)                                         e_m<0 ise Düşük Mal

                                                                                              e_m>1 ise Lüks Mal(kuvvetli üstün mal)

                                                                                              0< e_m<1 ise Zorunlu Mal(zayıf üstün mal)

*Talebin Çapraz Esnekliği

                                                                                              e_ç<0 ise Tamamlayıcı Mal

    e_ç= (∆q_x/∆P_y )/ (P_x/Q_y)                                            e_ç>0 ise İkame Mal(rakip mal)

                                                                                              e_ç=0 ise İlişkisiz-Bağımsız Mal

 

İlgili Kategoriler

İktisat Ders Notları