Eğitim Bilimlerinde Az Bilinen Kavramlar

Cevapla
BİLGİN
Mesajlar: 6
Kayıt: 11 Eki 2016 17:03
İletişim:

11 Eki 2016 17:11

Donma Etkisi: K. Lewin'in (1947), karar verme etkinliğinin sonuçlarını belirtmek üzere ortaya attığı bu kavram (freezing), insanların 'onlara kendi kararları gibi görünen şeylere katılma ve bu kararlara uygun davranma eğilimi gösterdikleri' varsayımına dayanmaktadır. Örneğin akşam dışarda eğlenmek için pek çok seçeneğe sahip olan bir aile, içlerinden birinin X konserine bedava bileti olduğu için öncelikli seçeneklerinden vazgeçebilir. adı üstünde yani bir iş başarısız oluyorsa bile eğer kayıp varsa zaten kayıp olduğu için devam edilir. örneğin be kumar oynuyorum çok zarar ettim. mantıken kalkmam gerekiyor ama kalkmıyorum zaten zarar etmişim oynamaya devam. Donuyorum yani.

Zeigarnik Etkisi: İlk kez Rus psikolog bluma Zeigarnik tarafından "yarım kalmış, kesintiye uğramış işler tamamlanmışlardan daha kolay ve net hatırlanır" denilerek dillendirilen, bitmemiş ilişkilerimizi neden sürekli hatırladığımızı, yarım kalan aşklarımızı neden unutamadığımızı, üçüncü gününde eve geri dönmek zorunda kaldığımız tatillerin neden daha çekici gözüktüğünü nedenselleştiren etki.

Kelebek Etkisi Teorisi : Dünyanın bir ucundaki kelebeğin kanat çırpması yüzünden bile diğer ucunda birşeylerin değişebileceğini öngören felsefedir. Bu teoriye göre, Afrika'da kanat çırpan kelebek, Amerika'da fırtına yaratır, her şey birbirine zincirleme olarak etki eder ve hayatı var eden bu döngüdür. Yani bize önemli görünmeyen küçücük bir şey ondan bağımsız olduğunu sandığımız pek çok şeye hatta her şeye etki eder. Ruh sağlığı hastaları için de aynı teori söz konusu. Örneğin: bir psikiyatri doktorunun başka köyde görev yapan doktor arkadaşına, “Hasta, muskacıya, cinci hocaya (şarlatana) gitmekle kendini ruhen rahat hissedeceğine inanıyorsa bunu değiştirmeye ya da buna engel olmaya çalışmak doğru değil. Bu yüzden, muskacıya gidenlere, hoşgörüyle yaklaş; ancak aynı zamanda doktora da başvurmalarını öner.” demesi.

Pazar Yeri: bir konuyla ilgili fikirler kağıtlara yazılır üstlerine takılır sınıfta dolaşılır diğerleri bu kağıtları okur.

Top Taşıma Tekniği: Öğrencilerin bir konuyu farklı konuşmasına fırsat veren bir tekniktir. Teknikte öğrenciler iç içe iki çember oluşturur . İç ve dış çemberdekiler yüz yüze gelecek şekilde ikişerli biçimde ayakta dururlar ve konuşurlar. Sonra her biri bir adım kayarak önce eşinin yanındaki ile yeni bir ikili oluşturur. Böylece her öğrenci birkaç eşle görüşme fırsatı bulur.

Sandviç Tekniği: Öğrenciler, önce bireysel çalışma, sonra yaptıklarını arkadaşlarıyla paylaşma, birlikte somut bir ürün oluşturma-örneğin, grafik oluşturma- bu ürünü sunma gibi çok aşamalı çalışmalar yapabilirler. Çok katmanlı olduğu için sandviç adım almıştır

Tereyağı-Ekmek Tekniği: Verilen bir problem, bir soru ya da konu üzerinde öğrenciler önce tek başına düşünür, daha sonra arkadaşları ile bir araya gelerek düşüncelerini tartışırlar. Sonunda, ulaştıkları sonucu sınıfa sunarlar. İlk aşamada öğrencilerin yanıtlarını ya da düşüncelerini kaydetmeleri istenebilir. Bu, öğrencilere düşünmek için zaman kazandırır, ayrıca öğrencilerin tümünün aynı anda aktifleştirilmesini sağlar. Yöntem birinci aşamaların üstüne bir kez daha konuşma fırsatı verdiği için bu adı almıştır.

Serbest Kürsü etkinliği; öğrencilerin değişik fikir ve görüşleri sınıfta sergilemelerini hedefleyen bir etkinliktir.

Beyin Eseri Tekniği: Her öğrenciye bir konunun farklı yönlerini belirten 3 kart dağıtılır. Görüşlerini kartlara yazdıktan sonra kartlar toplanır ve sırasıyla öğrenciler kart çekerek okurlar. Benzerler gruplanır ve tahtaya yazılır. Görüşlere eleştiri yapılmaz.

Crespi Etkisi: Hull'ın ortaya attığı ilkedir. Buna göre verilen pekiştirecin büyük olması gösterilen performansın gücünü büyük ölçüde etkilemektedir.Pekiştirmenin büyüklüğü performansın gücünü büyük ölçüde etkilemektedir.
Örneğin, hayvana ne kadar büyük bir pekiştirici verilirse, hayvanın ona ulaşmak için koşma hızı o denli artmaktadır
pekiştirecin büyüklüğü değiştiğinde performansın da değiştiği gözlenmektedir.örneğin bir ayakkabı tamircisine 10 tl karşılığında 20 ayakkabı tamir etmesi istense tamir etmeyecek ancak 100 tl karşılığında 20 ayakkabı tamir etmesi istendiğinde rahatlıkla tamir edecektir.

Sönme Patlaması: Sönmeye bırakılmış davranışın ilk başlarda artış göstermesi olayıdır. Örneğin; istediklerini ağlayarak yaptırmaya alışmış bir çocuğun bir yerden sonra bu davranışı görmezden gelinmeye başlayıp sönmeye bırakılırsa ilk zamanlarda çocuğun ağlama davranışında kısa süreli bir artış gözlenecektir. İşte bu sönme patlaması olarak adlandırılmaktadır. Bu süreçten sonra davranış azalmaya başlayacak ve zamanla sönecektir.

Davranışta kontrast; bir ayırt edici uyarıcı durumunda, davranışın pekiştirilmesiyle davranışta artma, pekiştirilmeme durumunda azalma görülmesidir.

sosyal atom ölçeği: öğrenilmiş çaresizlik düzeyini ölçmeye yarayan bi yöntem. öğrenilmiş çaresizlik düzeyini ölçen ve kişilerin kaygı ve başarısızlık nedenlerini belirlemeye çalışan bir ölçektir.

Halo Etkisi: Kişiyle alakalı olumlu bir özellıgın dıger özellıklerede genellenmesi.yani derslerınde basarılı bir cocuk ile tanıstıgınızda,bu cocuk hıc yalan soylemez arkadaslarıyla iyi gecınır gıbı genellemelerde bulunmanız.



Horn Etkisi: Halo etkısıne çok benziyor ama bunda olumsuz ozellık genellenıyor

Diyalektik yaklaşım: program geliştirmede yer alan bir kavramdır. Birey eğitim ortamında yaşadığı çelişkileri bu yöntemle ortadan kaldırır. diyalektik yaklaşımın temel amacı ikilikleri ve çelişkileri bireyin faydalanacağı bir şekilde ortamdan kaldırmaktır.

Hızlı Tur: Öğrencilerin belli bir konudaki bilgi, sonuç vb. düşüncelerini gözden geçirmelerini sağlar. Önce düşünülür sonra sırayla konuşulur. Önceki konuşulanların tekrar edilmemesinden dolayı dikkatli dinleme becerisi sağlar. Öğrencilere hızlı bir biçimde sorular sorulup uygulanan,cevap vermeyen öğrencinin ”geçiniz” diyerek cevap hakkını bir başka arkadaşına devrettiği aktif öğrenme yöntemidir.

Kart Gösterme: Öğrencilere öğrendiklerini gözden geçirme, değerlendirme yapma, karar verme vb. gibi fırsatlar sunar. Önce öğrencilere çeşitli renklerde 3-5 adet küçük kart ya da kağıt parçasından oluşmuş desteler dağıtılır. Her renge bir anlam verilir. Örneğin, yeşil, tümüyle katılıyorum; mavi, katılıyorum; beyaz, kararsızım; san katılmıyorum gibi. Sonra öğretmen işlenen konuyla ilgili bazı tümceler okur. Bu tümceleri dinleyen öğrenciler önce hangi kartı seçeceklerini düşünürler, sonra seçtikleri kartı sıranın üzerine koyarlar. Daha sonra, her öğrenci neden o kartı seçtiğini, yani neden öyle düşündüğünü açıklar.

Plasebo etkisi: Psikolojik bir kavram. Mesela benım basım agrıyor, agrı kesıcı ıstıyorum ama kardesım bana agrı kesıcı degıl de ona benzer bir sekerleme türü getırıyor. ben onu agrı kesıcı sanıyorum ve basımın agrısı gecıyor.
Yapılan deneysel bir çalışmada ise sabah bulantılarından şikâyet eden hamile kadınlara, mide bulantısını gidereceği konusunda garanti verilen haplar doktorlar tarafından verildiğinde kadınların büyük bir bölümü ilacı kullandıktan sonra kendilerini çok daha iyi hissettiklerini ve mide bulantılarının geçtiğini ifade ettiler. İlginç olan ise verilen ilacın kusmayı tetikleyen bir ilaç olmasıydı. Plasebo etkisi ilaca amacının tersine bir etki kazandırmayı bile başarabilmişti.


Verbalizm: Program geliştirmede israfı anlatır. Gereksiz yere emek, zaman ve maliyetin kullanılmaması demektir. Öğretmenin sınıfta lüzumsuz konuşmalarını da buna dahil edebiliriz.

Salınım Etkisi: Tepkinin ortaya çıkmasının engellenmesinin durumdan duruma, zamandan zamana farklılığı.

Komite Görüşmesi: Yeteri sayıda bir grubun, belli bir konuyu inceleyip daha üst bir kurula rapor hazırlamak amacıyla işe koştukları bir konuşma türüdür. Sosyal Bilgiler dersinde “Yurdumuzda Ekonomik Yaşam” ile ilgili belli bir guruba görev verilir. Bu grup belirtilen konuyla ilgili araştırma yapıp sınıfa sunabilir, onun üzerinde sınıfça tartışılabilir

Uyarıcı İzi: Dış uyarıcının sinirler üzerindeki etkisi, uyarıcı yok olduktan sonra birkaç saniye daha sürer.

Sıva Kova Hipotezi: Bilgiyi İşleme Kuramı’nda aynen su sızdıran bir kovada olduğu gibi; var olan bilgilere yenileri eklendikçe eski bilgilerin unutulması demektir.

Özgeci olmak (alturizm): Freud dan yeni bir savunma mekanizması daha... Bireyin bencil duygularını bastırarak çevresindekilere yardım etmesi,ilgi göstermesi. yani saçımı süpürge ettim durumu

Sistematik Davranış Kuramı (Hull): Eğer tepki ihtiyaçları karşılanmasını sağlarsa, güdü azalır. Uyarıcı – tepki bağı güçlenir ve “alışkanlık” haline gelir.

Phi phenemon yasası, gestalt kuramında algı yanılması kavramının içindedir. hareketsiz nesneleri hareketliymiş gibi algılamasıdır. çizgi filmler en iyi örnek.

postmodernizm: Her birey kendince haklıdır anlayışının bir ürünüdür. Her bireyin kendi açısından doğru gördüğü değerler vardır. Kişiler bu değerlere saygı göstermelidir. Bireysellik ve öznel yaklaşım ön plandadır

ambivalans: bir insan veya durumla ilgili olarak zıt duyguların, fikirlerin ve dileklerin birlikte mevcudiyeti anlamına gelir. birini bir gün sevip ertesi gün nefret etmek gibi

Yürütücü Bellek Şeması: Yürütücü bilişin depolandığı şemanın adıdır. Bireyin kendi bellek yapısı hakkındaki bilgilerin, belli bir konuyu öğrenmek için gerekeli stratejilerin, öğrenilen bilginin geriye getirilmesinde kullanılabilecek uygun stratejilerin vb. içsel temsilcileri yürütücü bellekte depolanmakta ve gerektiğinde uygulamaya geçmektedir.

Hawthorn etkisi: Bir iş yerinde kameralar ile takip edilen bir işçi ilk başlarda iş performansı artarken zaman içinde işverenlerine göre davranan bir kimliğe sahip olabilir ve kamera altında başka kamerasız ortamlarda başka davranışlar göstererek gerçek kimliğini gizleme ve iş ortamına göre kimlik üretme problemi olabilecektir. Bu ise sahte kimliklerin çoğalması anlamına gelecektir. Burada asıl olan iş sorumluğun ve iş bilincinin gelişmesi iken (iş kazalarının azaltılması, tartışmaların giderilmesi, güvenliğin sağlanması vs..) gibi iyi yönler için kullanılsa da olumsuz etkilerininde gözden kaçırılmamasıdır. Bunu en güzel örnekleri televizyon programlarında açık unutulan kamera ve mikrofonlardır.

Pragnanz etkisi; gestalt yaklaşımının bir ürünüdür. Kişiler olayları ve durumları bütüncül algılamaktadırlar.

Bakalorya yeni bir eğitim yaklaşımıdır. Geniş alan ya da disiplinler arası yaklaşımın diğer bir adı da bakaloryadır. Farklı disiplin (ders-konu) alanlarının birleştirilerek uygulanmasıdır. Yenilenen eğitim programlarının bir gereğidir.

Rulman Tekniği: konuşma halkası gibi öğrenciler çember şeklinde dizilirler . Ortaya ise faklı öğrenciler tarafından başka bir çember şeklinde dizilim olur ve ortadaki öğrencilerin yüzü dış tarafta yani dıştaki öğrencilere olur. Bir konu hakkındaki tartışmaya sırayla katılırlar. konuşma halkasıyla tek farkı içteki öğrenciler ile dıştaki öğrenciler sadece kendisine yüzü dönen öğrenci ile fikir alış verişi yaparlar.

Mahkeme Tekniği: Sınıfta sanal bir mahkeme kurulması şeklinde uygulanan bu teknik birçok öğrencinin etkinliğe yani derse katılımını sağlar. Mahkeme yöntemi uygulanırken konu seçimi, çevre seçimi, öğrencilerin rolleri seçimi (hakim,savcı,avukat,tanık v.b), öğretmenin rolünü seçmesi ve odak noktanın belirlenmesine dikkat edilmelidir.Karşılıklı görüşlerini savunan öğrenciler tartışma ortamı oluşturarak jüri ve hakim karşısında davalarını haklı gösterme çabasına girerler. Burada kendini doğru ifade edebilme, karşı görüşlere seviyeli olarak fikirlerini sunabilmeleri çok önemlidir.

Cyrano Kompleksi: Kişinin kendi ihtiyaç, istek ve amaçlarının başkaları tarafından gerçekleştirilmesini tercih eden tutuma verilen addır. Bu komplekse sahip olan kişiler, başkalarının başarılarından, en az kendi başarılarından duydukları kadar sevinç duyarlar.
Kişinin, kendisini bir başkasının yerine tam olarak koyabilme yeteneği bu kompleksin temelidir. İşin içine, suçluluk duyguları, kendi kendini cezalandırma tutkusu ya da mazoizm gibi şeyler karıştığı takdirde, Cyrano kompleksi bir hastalık halini alabilir.
NOT: Arkadaşlar bu kavramlardan bazıları öğretmenlik mülakatında sorulmuştur.
BİLGİN
Mesajlar: 6
Kayıt: 11 Eki 2016 17:03
İletişim:

11 Eki 2016 17:12

Arkadaşlar öğretmenlik mülakatında bazıları soruldu. bilginize.
Cevapla
  • Benzer Konular
    Cevaplar
    Görüntü
    Son mesaj
  • Bilgi
  • Kimler çevrimiçi

    Bu forumu görüntüleyen kullanıcılar: Hiç bir kayıtlı kullanıcı yok ve 5 misafir