TARİHTE GENEL OLARAK TİCARİ EŞYA DEPOLAMA YANİ ANTREPO HİZMETLERİ

Cevapla
kubi
Mesajlar: 24
Kayıt: 22 Mar 2017 16:51
İletişim:

25 Mar 2017 19:55

Ticari eşya depolama ile ilgili bilinen eski kaynaklar olmasına karşın, kesin olarak bir tarih vermek mümkün değildir. Öte yandan ticari eşyaların depolaması en genel manada iki amaçla olabilir, ya ürünün bir yerden bir yere nakli ve satışı gibi ticari amaçlarla ticari eşyalar depolanmaktadır, ya da artan üretimin ticari sisteme hemen katılmasının söz konusu olmadığı durumlarda ticari eşyalar depolanmaktadır. Devam eden bölümde, ticari eşyaların depolanmasının dünya ve ülkemizdeki tarihi süreçte gelişimine yer verilmiştir.

Dünyada Depolamanın Tarihsel Gelişimi
Depo kavramı, ürünlerin hammadde olma sürecinden üretim ortamlarına, buradan da tüketim merkezleri dağıtımına kadar süren tüm faaliyetleri içeren stratejik değeri olan bir yapı olup, depolama işlemiyse en klasik tanımda ürünlerin elde edilmesinden gereksinim duyulan ana kadar saklanması olarak belirtilmektedir (Çavuşlar, 2007: 9).
Ülkelerin ekonomilerinin kalkınmasında ihracatın önemli bir rolü olup, bir ülkede ihracatın artması, ithalatın azalması faaliyetleri hayati önem taşımaktadır. Ülkelerin bu hedeflere ulaşmak için aldıkları kararlar ve tedbirler dış ticaret politikasını oluştururken, dış ticaret politikası açısından bir devletin dış ticaretini etkileyebilecek etkenlerin başında yasaklar, gümrük resmi, ticaret antlaşmaları, primler, sübvansiyonlar ve idari korumacılık kavramları gelmektedir (Kaya, 2009: 8).
Bu kavramlardan yasak, ithalatın ve ihracatın yasaklanmasıyla transit geçiş yasakları olarak bir ayrıma tabi tutulmaktadır. Öte yandan gümrük resmi de aynı şekilde ithalat, ihracat ve transit ticarette uygulananlar olarak üçe ayrılmakta olup eskiden, dış ticareti etkileme araçları ithalat, ihracat ve transit geçiş yasakları ile sınırlıydı. Günümüzde ise gümrüklerin doğrudan sonucu etkileyici bir rol oynadıkları ortaya konmuş olup, uluslararası ticareti kısıtlamak ya da teşvik etmek için yapılan düzenlemelerin sistematik şekilde bir araya gelmesidir (Kaya, 2009: 8).

Türkiye’de Depolamanın Tarihsel Gelişimi
Ülkemizde toplamda antrepo sayısı bin üç yüz yirmi altı olup, bunların adresi bilinmeyen bazıları dışında, toplam kırk sekiz ilde mevcut antrepolar vardır. Bu antrepoların toplam alanı 45 ilde 10.592 m2 değerindedir. Bunun yanında adresleri tam olarak bilinmeyen ortalama 468.000 m2 antrepolarla beraber ortalama 11.000.000 m2 antrepo alanı mevcuttur (Dış Ticaret Dünyası, 2010: 2).
Bu değerler içerisinde Kırıkkale, Tekirdağ ve İzmit illerinde bulunan antrepo
o
alanları hakkındaki bilgi m veya m2 olduğu kesin olmadığından eklenmemiş olup, rakamlara göre birinci sırada 356,4 milyon m alanı bulunan Kırıkkale’de yalnızca üç antrepo vardır ve bu antrepolar Tüpraş ile MKE kurumlarının antrepolarıdır. İzmit’de 6.325.000.000 m2, Tekirdağ’da 3.983.000.000 m2 antrepo alanı vardır. Öte yandan İzmit’e ilişkin bu rakamlar İstanbul’un (2.200.000 m2) oldukça üzerinde olup, bu
o
illerdeki alanların önemli bir bölümünü m şeklinde düşünmek gerekir (Dış Ticaret Dünyası, 2010: 2).
Karadeniz;
1.292
Kaynak: Dış Ticaret Dünyası, 2010: 2
Ülkemizde bölgelere göre antrepolar incelendiğinde, Marmara Bölgesinin toplam yedi yüz yirmi bir antrepoya ve 5.200.000 m2 alana sahip olarak, sıralamada birinci olduğu görülmektedir. Akdeniz Bölgesi ise yüz otuz iki antrepo ve toplam 2.4
0. 000 m2 alanla ikinci sırada, Ege Bölgesi yüz otuz antrepo ve toplam 1.400.000 m2 alanla üçüncü sırada gelmekte olup, son senelerde Rusya ile ilişkilerin gelişmesi neticesinde Karadeniz Bölgesi’nde kırk tane olan fakat 1.300.000 m2 alanı olan bu bölge gelmektedir (Dış Ticaret Dünyası, 2010: 3).

Geçici Depolama Yerleri
İthalat ve ihracatta önemli olan depolar, ürün dağıtımları aşamasında kullanılan kısa süreli stok noktalarından olup, tedarik zincirinin amaçlarına uygun bir şekilde çalışmasına ve lojistik faaliyetlerinin etkili bir şekilde yürütülmesine büyük destekleri vardır. Bu bağlamda depolar, üretim tesisinin içerisinde ya da yanlarında olabilirler. Buna ilave olarak depolar ayrı bir şekilde, özel olarak yapılan binalar da olabilirler. Malzemeler ya da ürün, genel olarak depolarda raf sistemi ile depolanmaktadır (Ertek, 2012: 2). Depolarda malzeme giriş çıkışları depo rampaları üzerinden
gerçekleşmektedir. Yükleme ya da boşaltma işlemleriyse forklift ismi ile bilinen araçlar kullanılarak gerçekleştirilmece olup, depo yönetimi, Depo Yöneticisi veya Depo Müdürü olarak bilinen uzmanlarca gerçekleştirilir (Ertek, 2012: 2). Tedarik zincirlerinde değişik amaçlarla kurulan farklı depo çeşitleri olup, bazı depolar bu kategorilerden birkaçının özelliklerini aynı anda taşıyabilir. Literatürde ve uygulamada en fazla bilinen depo çeşitleri aşağıdaki gibidir (Frazelle, 2001, Akt. Ertek, 2012: 6):
1. Yarı mamül deposu: Bir üretim tesisinde, daha final seviyesine gelmemiş, son ürüne dönmemiş yarı ürünler bu depolarda stok edilmekte olup, genel olarak üretim tesislerinin içinde, ya da üretim bantlarının veya üretim hücrelerinin hemen yanında bulunur.
2. Son ürün deposu: Üretimi yapılmakta olan bir tesisin üretim süreci bitmiş son ürünleri buralarda stoklanır.
3. Hammadde ve parça deposu: Üretim tesislerinde bulunan, hammadde ve üretim için gerekli olan parçaların bulunduğu depolardır. Genellikle üretim tesisleri ya da atölyeler içerisinde olurlar.
4. Katma değer servis deposu: Bir ürünün stokunun değer kazandırdığı durumlarda ürünlerin depo edildiği depolardır.
5. Dağıtım deposu ve dağıtım merkezi: Üretilen ürünleri tedarikçilerle ya da dağıtım zinciri ile bir araya getiren depolardır. Genellikle lojistik değeri yüksek olan bölgelerde bulunurlar.
6. Yerel depo: Bölgesel pazarlama yapılan ya da bazı bölgelerde yoğun talep olan ürünlerin stoklanmasında kullanılan depolardır. Bu depolar aynı zamanda, ürün tedarik zincirinin önemli birer parçasıdır.
7. Antrepo: Gümrük Müsteşarlığı tarafından alınan izinle, bir gümrük idaresine bağlı olarak işletilen depo türleridir. Bu depolarda antrepo sahibinin tüzel kişilik veya kurum olma zorunluluğu vardır. Antrepolarda yalnızca ulusallaşmamış ithal mal ve ihracat amaçlı ürünler konulmaktadır.
Antrepolar her ne kadar geçici depolama yerlerine benzese de iki önemli farkla onlardan ayrılır. Geçici depolama yerleri malların gümrük idaresince onaylanan işlemlerin tamamlanmasına kadar bekletildiği yerlerdir. Ancak antrepolar geçici depolama yerlerinin depolama işlevine ek olarak verdiği hizmetlerle ve sahip olduğu ekonomik rejimle öne çıkar. Geçici depolama yerleri ve antrepoların arasındaki bir diğer temel fark da depolama süresidir. Mallar geçici depolama yerlerinde işlemlerinin bitmesine kadar beklerken antrepolarda süre kısıtlaması yoktur. Antrepo rejiminin etkili bir ekonomik rejim olmasının en önemli nedenlerinden biri de budur (Yaşar, 2007: 51).
Antrepoların normal depolardan en önemli farkı ihraç edilecek malın konulduğu yerin, gümrük kontrolü altında olması ve gümrük işlemlerine tabi tutulma zorunluluğunun bulunmasıdır. İhracat malının antrepoya konulması halinde Türkiye Gümrük Bölgesi’nden ihraç edilen ya da ihracat olarak görülen işlemler ya da kullanım konusu olana değin, ürünle ilişkili gümrük denetimi söz konusudur (Arlı, 2009: 39).
Antrepo içerine konulmuş ihraç malları gümrük idaresinin izni ile elleçleme işlerine tabi tutulurlar. İhracatçı antrepo içerisinde elleçleme işlemi için gümrük idaresine izin için bir dilekçe ile başvurur. Antrepoların kurulduğu yada kurulmasına müsaade edildiği yerler genellikle limanlar yada limana yakın bölgeler ile uluslararası demiryolu yük taşımacılığının yapıldığı yerlerdir
Cevapla
  • Benzer Konular
    Cevaplar
    Görüntü
    Son mesaj
  • Bilgi
  • Kimler çevrimiçi

    Bu forumu görüntüleyen kullanıcılar: Hiç bir kayıtlı kullanıcı yok ve 7 misafir