ATATÜRK DÖNEMİNDE GÜZEL SANATLAR
ATATÜRK DÖNEMİNDE MÜZİK
- Ulusal müziğin şekillendirilmesinde atılan ilk adım Cumhuriyetin ilanından hemen sonra olmuştur. İlk iş olarak 1916’da açılan Darülehan 1923’te yeniden düzenlendi.
- İkinci adım olarak 1 Eylül 1924’te Musiki Muallim Mektebi açıldı. Cebeci’de Şakir Ağa tarafından otel olarak inşa edilen yerde öğretime geçildi.
- Üçüncü adım olarak İstanbul vilayet makamına bağlı olarak görevini yürüten Darülehan 1927’de İstanbul Konservatuarına dönüştürüldü. Genç müzisyenlerden Adnan Saygun, Ulvi Cemal Erkin, Halil Bedii Yönetken gibi sanatçılar tarafından derlenen folklor malzemeleri ‘’Halk Türküleri’’ adıyla 14 defter halinde yayınlandı.
- Atatürk’ün direktifleri ile 19 Şubat 1932’de açılan Halkevleri ile Türk müziği çalışmaları yeni bir boyut kazandı. İstanbul Eminönü Halkevi Viyanalı Kompozitör Prof. Dr. Joseph Marx’a konferanslar verdirdi.
- Dördüncü aşama olarak Atatürk’ün direktifleriyle Abidin Özmen Başkanlığında 26 Kasım 1934’te gerçekleştirilen müzik kongresidir. Bu kongreye Adnan Saygun, Cemil Reşit Rey, Necip Kazım Akses, Feridun Cemal, Ulvi Cemal Erkin, Halil Bedii gibi ünlü isimler katılmıştır.
- Beşinci aşama ise opera denemeleri olmuştur. 1934-35 yılları arasında Ankara’da Atatürk’ün girişimi ile ilk opera gerçekleştirildi. İlk opera 19 Haziran 1934’te İran Şahı’nın Türkiye’ye gelişi onuruna Ankara’da Feridun(Özsoy) operasında sahneye kondu. Konusu bizzat Atatürk tarafından tespit edilen libretto Ahmet Saygun’a verildi. Ahmet Saygun bu sırada Riyaset-i Cumhur Orkestrası yönetmenidir. Aynın zamanda Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk devlet sanatçısıdır.
- Cemal Reşit Rey, Türk Beşlileri arasında yer almış, Onuncu Yıl Marşını bestelemiştir. Ayrıca T.C. ilk konservatuarını kurmuştur.
- 1935’te librettosu Münir Hayri Egeli tarafından yazılan ve Ulvi Cemal Erkin’in bestelediği ‘’Ülkü Yolu’’ operası sahnelendi.
- Türkiye’nin ilk rock operası eserinin adı Gods’tur.
DİĞER ÖNEMLİ BİLGİLER
- Erzurum’un Atatürk’e adadığı halk oyunu Ata Barı’dır.
- Türkiye’yi Eurovision’da temsil eden ilk sanatçı Semiha Yankı’dır. Şarkısının adı’’Seninle Bir Dakika’dır.
- Muammer Sun, Adnan Saygun’un öğrencilerindendir. Kurtuluş adlı filmin müziklerini yapmıştır. Eserleri: Yurt Renkleri, Atlı Karınca, Elektro ve Sultan Gelin.
- Kurtuluş, dizi ve sinema filmidir. Kurtuluş Savaşını ayrıntılı olarak anlatır. Senaryosunu Turgut Özakman yazmış, yönetmenliğini Ziya Öztan yapmıştır.
- Nevit Kodallı: Ünlü Atatürk Oratoryosu2nu besteledi. Diğer eserleri: Von Gogh, Gılgamış Operası, 100. Yıl Marşı, Hürrem Sultan, Cumhuriyet Kontatı.