AÖF Ders notları-Strateji ve güvenlik



ÜNİTE : 1    (STRATEJİ ve GÜVENLİK KAVRAMLARI)         STRATEJİ ve GÜVENLİK
+ Dar anlamda STRATEJİ : Askeri amaçlı kuvvetlerin kullanılmasdır.
+ Geniş anlamda STRATEJİ ise, Bir ulusun siyasi amaçlara ulaşması için ulaşılabilecek tüm aynaklarını kullanmasıdır
+ Genel, yüksek ve ulusal strateji milleti siyasi, ekonomik, askeri, psikolojik kaynakları savai-barış zamanında yönlenriecek bilim, sanattır.
+ Stratejik çalışmalar anahtar kavramı Stratejidir.Soğuk savaş ile bilikte de gelişmiştir.
+stratejinin özünde Savaş vardır.
+ Güvenlik kavramı Soğuk savaşın sona erdiği 1980 lere kadar neredeyse tamamen sratejik çalışmaların gölgesinde kalıyordu
*  Strateji diğer tanımı : Muharebenin savaşım amaçları doğrultusunda kullanılmasıdır.
* Strateji çalışmaların Savaş-barış ilişkisi bazı ifadeler:
-SUN TZU ya göre Stratji amacı; Savaşın önlenmesi olduğundan, salt barış zamanını ilgilendiren kavramdır
-HART : Askeri stratejiyi yalnıza savaş zamanına dai bir kavram olarak ele aldığı için CLAUSEWİTZ i eleştirmiştir.
-Nükleer silahların tahrip gücü , savaşı abaşılmaz niteliğe büründürdüğü için barış zamanınıda ilgilendiren kavramdır
-CLAUSEWTİZ : Strateji, yalnızca savaş zamanını ilgilendiren bir kavramdır
*Thucdides e göre savaşın Asıl nedeni : GÜÇ PEŞİNDE KOŞMA dır.
*Sun Tzu, Liddel Hart, Thucydides, Machiavelli ‘de Strateji izlerini görmek mümkündür.
*Sun Tzu – Savaş Sanatı                          *Clousewtiz – Savaş Üzerine
*Machiavelli – Savaş Sanatı                   *Liddesl Hart – Strateji,dolaylı tutum
* Modern Dönem Stratejistleri = Jomini, Hart, Von moltke, Clausewitz
*Nükleer Dönem Strateji anlayışı
-Uzmanlar genelde akademik kuruluşlarda görevli sivillerdir.    –stratejistler farklı alanlarda uzmanlığa sahiptir.
-Bilimsellik, nükleer dönem stratejisinin özünü oluşturmakta.      –Savaş tahribi yüksek olduğundan CAYDIRICILIK anlayışı önem kazandı
*Soğu savaş dönemi güvenlik “askeri güç kullanımı yada kullanım tehtidi ile özdeşleşmiştirildir.
*Soğuk Savaş döneminde güvenliği tehdit eden özne _ DEVLET tir.
*Beireyi güenlik öznesi kabul etmeyen yaklaşım _REALİST ANLAYIŞtır.

–ASKERİ STRATEJİ muharebenin, Savaş. amacı için kullanılmasını ifade ederken, TAKTİK  kavram mharebenin düzenlenmesi ifade eder.
–Güvenli çalışmalarında Soğuk Savaş sonrası dönemde Birey, Birim(Devlet) ve sistem düzeyinde güv. Özneleri olarak karışımıza çıkar
+VARŞOVA PAKTI : 14 mayıs 1955 SSCB, Arnavut, Bulgar, Çekos, D.Almam, Macar, Polon,Romanya arası iş, dostluk yardımlaşma anlaşmasıdır.B.Almanyanın NATO ya üye olmasına tepki olarak kuruldu. 1991 Prag zirvesinde Pakt sona erdi.
ÜNİTE : 2   (STRATEJİK ÇALIŞMALAR)
+Kitlesel Karşılık Stratejisi : 17 Ara. 1954 de benimsendi.Nükleeri geleşrieen SSCB nin herhangi bir atağında her gücüyle NATO nun karşılık vermesi öngörülmektedir.
+Herman KAhn “ On Thermonuclear War” başlıklı kitabı  kitlesel cinayetlerin nasıl işleneileceği hakkında manevi bir broşürür.
+Uluslarasıs Ekonomik Poliitik : Uluslararsı siyasi ilişkileri ekononmi perspektifinde inceleyen akademik bir disiplindir.
+OPEC (Petrol ihraç eden ülkeler örgütü) = 1960 da Bağdat ta ki imzalana antlaşma ile kuruldu. İran, Irak, Kuveyt, Venezuela, S.Arab.
(Katar, Libya, B.Arap Emirk, Cezair, Nijerya, Ekvator, Angola ). Toplam 12 üyesi vardır.
+OAPEC (Petrol İhraç eden Arap Ülkeleri) =  + Ocak 1968 Beyrut, Libya, Kuveyt, S.Arab arası antlaşmayla kuruldu.
(Cezayir, Bahreyn, Mısır, Irak, Katar, Suriye, Bir.A.Emirlik).. Toplam 10 üyesi vardır.
                                                                               + 1973 arap-İsrail sav ile OAPEC İsrail ve ABD ye petrol ambargosu uyguladı.
+PERSHİN II FÜZELERİ : Abd tarafından 1960 da kullanıldı.B.Almanyaya yerleştirildi.
+CRUİSE FÜZELERİ : Uçak gibidir pilotu oktur.II. Dünya savaşı Almanya Lonra’da kullandı.Günümüz TOMALHAREK FÜZESİdir.
+HEGA HAFTERDORN : Güv. Çalışmalrıı barış araştırmalarının Strateji çalış. Kadar yayılan pek çok kompartmana ayrıldı.
+Stratejik Çalışmaların Güv. Çalışmaları kapsamaındaki Mevcut konumu
1_Askerlik Bilimi 2_STRATEJİK ÇALIŞAMALAR  3_Realist Güv. Çalışmaları   4_Uluslarası Güv. Çalışmaları

+Soğuk Sav. Dönemi Nükleer silahlanmasının başlamasıyla, savaşların topyekun tahrip olasılığı savaşı “SAVAŞILMAMASI GEREKEN” bir olgu haline getirdi.Bu da klasik  askeri uzmanlıkdan farklı bir uzmanlığa gerektirdi.
+Stratejik çalışmalar, Realist teorinin varsayımları doğrultusunda hareket eder.Devlet-merkezli ve askeri tehditler ile güç
kullanımı yönetimli analizinin kaynağı realimin temel Varsayımlarıdır.

*Stratejik Çalışmalar, Sivil uzmanlığa gerekesinim sonucu ortaya çıktı.1955-1965 Nükleer gerilimiz zirvesiye ulaşmasıyla ALTIN ÇAĞINI yaşamaya başlamıştı.
*Stratejik çalış araştırma konuları = _Büyük güçlerin savunma politikaları_Nükleer Caydırıcılık_Silahsızlanma_Sav. Maliyeti

*ULUSAL GÜVENLİK ÇALIŞMALARI, Stratejik çalışmalar alanıyla, İçeri bakımından Eşanlam taşıyan bir disiplindir.
*Nükleer silahlanmanın başlamasıyla birlikte nükleer tahrip gücü yüksek olan savaşı önlemek için Sivill uzmana ihtiyaç vardır
*Stratejik Çalışmalar ALTIN ÇAĞIN da gözlenenler:
_Realist  akımın varsayımlarından yola çıkar_Doğa biliminden yararlanır_ABD merkezlidir_Politikacılara hizmet eden alandır
*Stratejik Çaışmalar ATIN ÇAĞDA eleştriler:
_Aşırı rasyonllik_Poitika güdümlü_Vicadni,ahlaki düzeyde boşluk_3. Dünya sorunlarının göz ardı edilmesi
*Stratejik Çalışmalarının 1970 yıllarında DURAĞAN döneme girmesinin nedeni : İki kutup arası nükleer gerilimim kutuplar arası savaş ehdininin azalması ve anlaşmaların akdedilmesiyle hafiflemesi dir.

*Yumuşama ve stratejik çalışmaların Duraklama döneminde, alanın kurumsallaşmasına katı sağlayan gelişimler;
-Ünv lerde kürsü kurulması ve alanın ders olarak okutulması_Alanla ilgili dergilerinin yayın hayatına başlaması
_Enstitülerin kurulmsı_Stratjik çalışmaların Ulslarası ilişkilerin alt disiplinine dönüşümü
*GÜVENLİK REJİMLERİ = Strajistlerin göz ardı ettiği devletler arası işbirliğine dayalı davranışları, açık veya zımni normlar olarak ve kurallar çerçevesinde düzenleyen bir sistemi açıklar.
*Stratejik çalılmalara alternatif olarak doğan yaklaşımlar =
_Güvenlik Rejimleri_3.Dünya güvenlik okulu_Alternatif Savunma_Demokratik Barış Yaklaşımı
*Günümüz Strateik çalışmaların, uluslararası Güv. Çalışmaları disiplinindeki yeri;
_Askerlik bilimimne yakınlaştı_Ulslararsı Güv. Çalış. Alt-disiplinidir_alternatifi sayılabilecek pek çok güv. Yaklaşımı mevcuttu
_Stratejik çalışmöalar realist güv. Çalışmalarının bir alt dalıdır

ÜNİTE : 3  (STRATEJİK ÇALIŞMALAR ve SAVAŞ )
+Savaş Türleri_ Coğrafi ve büyüklüğüne göre  : Topyekün Savaş, Sınırlı Savaş,
_Silah kullanımına göre :  Konvansiyonel Savaş,Nükleer, biyolojik, kimyasal Savşlardır.
_Yöneteme göre Savaşlar : Gerilla, Düzenli Savaş,
 _Niteliklerine göre : İç savaş, Asimetrik Savaş, Dini, Etnik gibidirler.
*Topyekün : ekonomik, siyasi askerli her tülü olgunun kullanıldığı savaştır. Tüm kaynakları kullanır.
*Konvansiyonel : Silah sistemlerinin kullanıldığı savaştır.Geleneksel silah çatışma şelini temsil eder.
*Gerilla Savaşı : Düzenli değildir. Gayri- nizami bir çatış ma türüdür.
*İç Savaş : aynı ülkede yaşayan belirli kesimlerin hükümet üzerinde kontrolü sağlamak istemeleri
*Asimetrik Savaş : Düzenli değildir.
*Soğuk Savaş :  Taraflar arasında silahlı çatışmalara varmaz.yoğun ideolojik ve siyasan mücadeledir.
+CENEVRE SÖZLEŞMESİ : 4 sözleşme, 3 protokolden oluşur.Savaşta zara görenleri uygulanacak hukuki yaptımları ayarlar.
*JUZ AD BELLUM : Savaşın haklı ve adil oluşu._haklı Neden_Hukuka uygun otorite, niyet, İyi niyet_Amca barışa ulaşmak
*JUS İN BELLO : Savaşta adil olma.
*Antik ÇAĞ : ST AUGUSTİNE, – Tanrı devleti adlı eseri vardır.
*OrtaÇAĞ : Thomas AQUİNAS – Summa Theologica başlıklı çalışmasına sorusuna cevap arar.
*Rönesanas ve Moders Dönem : FRANCİSCO DE VİORİA , HUGO GROTİUS
Aydınlanma : IMMANUEL KANT – Ebedi barış eseri var.Savaş bütün kötülüklerin, ahlaksal bozulmaların kaynağıdır.
* Savaş nedenleri ;   _Görünenneden-temel neden      _Etkili neden, izin verilen neden     _Yetrli neden, gerekli neden
*görünen neden-temel neden : görünen neden savaşların ortaya çıkışını tetikleyen neden.
*etkili neden, izin verilen neden: belirli bir savaşı ortaya çıkaran belirli koşullara atfen kullanlır.
*Yeterli nende, gerekli nende: ortaya çıktığında mutlaka savaş gerektiren nedendir.
*SCHLİEFFEN PLANI : almanyanın batıda Fransa, Doğuda Rusya ile eş zamanl savaşmasını önlemek için her iki cephede zafer kazanması amaçlı oluşturulan stratejik plan.
*YATIŞTIRMA(APPEASEMENT) POLİTİKASI : II.dünya savaşaına giden denemde İngiltere başbakanı NEVİLLE CHABERLAİN ile özdeştirilen politika.
+Savaş : Siyasal birimlerin hedeflerine ulaşmaları için şiddet kullanmaları .
+Sun Tzu, Machiavelli, Fredrich Hegel gibi düşünürler, Savaşın kaçınılmaz hatta gerekli olduğu kanısına varmışlarıdr.
+Barış arayışlarına sürüklenmenin ardından ilk kurulan cemiyet Milletler Cemiyeti dirç
+1928 de Briad Kellog paktı ve Birleşmiş milletler Şartıyla uluslarası hukukta kuvvet kullanma yasaklanmıştır.
+sosyal bilimler II.Dünya savaşından beri savaşların nedenlerini açıklamak için yoğunçaba sarfetmiştir.bu noktada en kapsamlı çalışmayı JOHN GANETT tan gelir.GARNETT e göre savaşlar, görünen-esas neden, etkili izin verici neden ve yeterli-gerekli neden ayrımlarına dayanılarak kategorize edilebilir.WALZ da Birey,birim(devlet) ve sistem, yani 3 imaj ekseninde değerlendirilebilir.

*Jean Jacques ROUSSEAU, savaşı insan doğasına dayandırmaz
*ROUSSEAU, savaşı aydınlanma döneminde savaş ve strateji kavramlarını tanımlamıştır.
*Milletler Cemiyetinde Savaş, tahkim, uluslar arası yargı ve soruşturma süreçlerinde alınan kararların ardından karara uyulmasının beklediği 3 aylık sürede yasaktır.
*BM sisteminde savaşın yasaklandığı haller ,_bir devletin aşırı silahlanması_ devletin BM ye üye olması teddetmesi
_ekonomik hegemonya tehdidinin ortaya çıkması_ nükleer silahlara sahip olması
*İkinci dünya savaşı TOPYEKÜN SAVAŞ 1a örnektir.
*Savaş türleri : Nükleer, konvansiyonel, gerilla, i.ç savaş.
*Savaşı haklı kılan ölçütlerden bazıları : _hukuka uygun otorite_Savaş son çare olmalı_haklı neden_Sav. Başarı şansı olması.
*Savaşın çıkması için OLMAZSA OLMAZ neden, GEREKLİ NEDEN dir.
*Savaşların nedenleri konusunda kullanılan analiz düzeyleri : _Birey,_Devlet,_Etkileşim,_Uluslararası etkileşim düzeyi
*Savaşların kaynağı 3iamj(birey-devlet-sistem ayrımına dayandıran yazar : KENNETH WALT dır.
BM sisteminde savaş meşru müdafaa hali dışında tamamen yasaklanmıştır.
-JUS AD BALLUM savaş eylemine başvurmanın haklı olduğunu ifade eder.
-JUS İN BELLO savaş esnasında araç ve eylemlerin haklılığına ilişkindir.

ÜNİTE : 4 (STRATEJİK ÇALIŞMALARDA CAYDIRICILIK ve OYUN TEORİSİ)
+Schelling, oyun teorisi analizi geliştirdiğinden 2005’te Nobel ekonomi ödülüne layık görüldü.
+CAYDIRICILIK, soğuk savaş döneminin, nükleer strateji çağının emel kavramlarındandır.
+Caydırıcılık türleri
-genel  caydırıcılık                          =   Saldırgan taraf, Caydırdırıcı taraf=dümanca ilişki durumu ve yakın-olası tehdit yoktur.
-dolaysız caydırıcılık                      =    Saldırgan taraf, Caydırdırıcı taraf=Yakın-Olası
-genişletilmiş genel caydırıcılık   =   Saldırgan,Caydırıcı, Korunan taraf= düşmanca ilişki durumu yok, yakın-olası tehdit yok
-genişletilmiş dolayszı caydırıcıl  =  saldırgan,Caydırıcı,Korunan taraf = Yakın-olası
+JOHN F. KENNEDY : Ancak silahların gerçekden yeterli olduğuna dair şüphemiz kalmazdığında onların asla kullanılmayacağından emin olabiliriz.
+Karşılıklı teyit edilmiş yok etme kavramı, Soğuk savaş çalışmalarında “dehşet dengesi” ifadesi de kullanıldı.
+Oyun Çeşitleri =  Tavuk oyunu ve Mahkum ikilemi.
*Caydırıcılık, Soğuk savaş döneminin, nükleer strateji çağının yarattığı bir kavramdır.
*1962-1983 karşılıklı caydırıcılık dönemi 1962 de ABD ile SSCB arasında çıkan Küba kriziyle başlamıştır.
*
Caydırıcılık çalışmasında en çok kullanılan analiz yöntemi oyun teorisidir.
*Caydırıcılık Türleri, Caydırıcılık, G.Caydırıcılık, Dolaysız Caydırıcılık, Gewnişletilmiş Genel Caydırıcılık
*2. Dalga caydırıcılık çalışmalarının özellikleri = _analizler büyük oranda oyun teorisinw dayanır.                                                        _Analizler ceza tehdite dayanır. _tam rasyonellik varsayımıyla çalışması_Ödül,uzlaşmayı göz ardı etmeleri.
*Esnek karşılık stratejisinin nitelikleri:
_sınırlı nükleere uzanacak hesaplı tırmanma aşaması içermesi  _genel nükleer savaş içermesi
_Konvansiyonel silahlara doğrudan savunmaya yer vermesi   _taktik, nükleer silahların kullanılmasını içerir.
*ABD, Sovyetler Birliği arası imzalanan SALT 1 antlaşması =_anti balistik füze (ABM) radarlarıyla ilgili sınırlandırma
_SALT 1 1972 yılında Moskova da imzalandı.   _ Taraf devletler (ABM) anti balitik füzeleri başkalarına vermeyecek
*Devletlerarası ilişkiler dışına çıkarak dahafazla devlet-dışı aktörlere odaklanması “4.KUŞAK” caydırıcılık çalışmasının ortak özelliğidir.
*Oyun teorisi nitelikleri  = _Çatışmayı, devlet hayatının ayrılmazparçası olarak görür._savaş analiznde kullanıılırı
_pazarlık ve çatışmanın analiz edilmesiyle ilgili teoridir. _her durum matematiksel değerlere inebilir.
*n-kişi değişkenli toplamlı oyunları, Çok karmaşık olduğundan analiz edilmesi zordur, denilebilir.
*Tavuk oyunlarında, her iki oyuncu mutlak kazanamaz..

İlgili Kategoriler

Anadolu AÖF AÖF Ders Notları



Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir