AÖF Ders notları-Eski yunan tarihi ve uygarlıkları



Eski Yunan Tarihi ve Uygarlığı

M.Ö. 1200 yıllarında Yunanistan’a göç eden Dorlar Akaların egemenliğine son verdiler. Yunanistan’ın tamamına egemen olan Dorlar “Polis” adı verilen şehir devletleri kurdular. Polislerin başında “Tiran” denilen krallar vardır. Yunan şehir devletleri M.Ö. IV. Yüzyılda Makedonya egemenliğine girmiştir.

Yunan uygarlığının önemli özellikleri şunlardır: 

  • Yunanistan’da birbirinden bağımsız şehir devletleri kurulmuştur. Bu şehir devletlerinin özgür yaşamak istemesi ve birbirinin egemenliğini kabul etmemesi, Yunanistan’da siyasal birliğin kurulmasını engellemiştir.
  • Yunanistan’da sınıf ayrımı mücadelelere neden olmuştur. Sınıf kavgalarının çözümlenmesi ve toplumsal barışın sağlanması için Drakon, Solon ve Klistenes isimli arhonlar kanunlar yapmışlardır. Yunanistan’da yapılan kanunlarda;
  • Köylülerin borçları affedilmiş, borcunu ödeyemediği için köle durumuna düşenlere özgürlükleri geri verilmiştir.
  • Sınıf farklılıkları ortadan kaldırılmıştır.
  • Halk meclisleri açılarak, halkın yönetimde söz sahibi olması sağlanmıştır.
  • Yunanistan’daki bu uygulamalar İlk Çağ’da demokratikleşme sürecini başlatmıştır.
  • Yunanistan dağlık bir araziye sahip olduğu için tarıma elverişli toprak azdı. Bu nedenle halk geçimini zeytincilik, balıkçılık ve hayvancılıkla sürdürmeye çalışıyordu. Kolonizasyon hareketlerinin başlamasıyla Yunanlılar uzak ülkelerle ticaret yapmaya başladılar. Bunun sonucunda Yunanistan’da zengin bir orta sınıf oluşmuştur.
  • Yunanlılar kurdukları kolonilere göç ederek yerleşmişler ve Yunan kültürünün buralara yayılmasını sağlamışlardır.Y unanlılar kolonilerini ikinci yurtları saymışlar, bu nedenle uzun süre buralara egemen olmayı başarmışlardır.
  • Yunanlılar Fenike alfabesini kullanmışlardır. Yunanistan’da en çok gelişen edebi tür destanlar olmuştur. Bunlar arasında Homeros’un İlyada ve Odise destanları çok ünlüdür. Bu destanlar Yunanlılar arasında ulusal birlik duygusunu pekiştirmiş ve okullarda ders kitabı olarak okutulmuştur.
  • Yunanistan’da felsefe, tıp, tarih, aritmetik, geometri ve astronomi bilimlerinde önemli gelişmeler yaşanmıştır. Sokrat, Eflatun ve Aristo en önde gelen filozoflardandır. Tarihin bilim dalı haline gelmesinde Yunan tarihçilerinin büyük rolü olmuştur. Tarihin babası sayılan Herodotos’un dışında Tukidides de önemli eserler yazmıştır.

Minos uygarlığının en önemli şehir merkezi olan ve 1500 odalı saray bulunan şehir Knossos’tur.

Minos Uygarlığının merkezi Girit adasında bulunan Knossos şehridir. Diğer şehirler de Minos Uygarlığının önemli yerleşmeleri arasındadır.

Homeros’un İlyada adlı eserinde anlattığı Akalar ve Toyalılar arasında geçen savaş Miken Uygarlığı Döneminde gerçekleşmiştir.

Yunanistanın’ın güney ucu olup günümüzde Mora yarımadası olarak bilinen yerin antik çağdaki adı Plopennes ‘ tir.

Dorların Yunanistanda egemenliği ele geçirdikleri dönemin özelliği

  • Yunanistan’ın Karanlık Çağ’ı olarak bilinen dönemdir.
  • Seramik bezeme sanatında geçmişin doğal ve canlı motifleri yerini keskin geometrik desenlere bırakmıştır.
  • Polis adı verilen kent devletleri ortaya çıkmıştır.
  • Yunanistandaki bazı topluluklar Anadolu’ya göç etmiştir.
  • Antik Yunanlılarda bütün tanrıların yöneticisi ve gök tanrısı Zeus’dur.
  • Klasik Çağda yaşamış modern tıbbın kurucusu olarak bilinen ve mesleğe yeni başlayan hekimlerin onun adını taşıyan yemini ettikleri bilim adamı Hipokrat’dır
  • İ.Ö 490 yılında yapılan Maraton savaşı Atina ile Pers Devletleri uygarlıkları arasında olmuştur.
  • Herşey insanın gördüğü, kavradığına göredir, kesin gerçek yoktur insana göre değişen nispi gerçekler vardır. Biçiminde özetlenen düşünceye sahip ve İ.Ö 5. yy’da ortaya çıkan felsefe Sofizm’dir.

İskender İmparatorluğu

  • Ö. 337’de tahta geçen İskender, önce Yunanistan’daki bütün şehir devletlerini, sonra da Anadolu, İran, Irak, Suriye ve Mısır’da Perslere ait tüm toprakları kendine bağlamayı başardı.
  • Büyük İskender’in Asya seferinin sonucunda Helenizm Uygarlığı doğmuştur.
  • Helen Medeniyeti Makedonyalı-İskender’in İyon şehir devletlerini Pers istilasından kurtarmak için M.Ö.334 yılında yaptığı Doğu (Asya) seferi sonucunda kuruldu.
  • Anadolu, İran, Mezopotamya ve Mısır’ı ele geçirdi.
  • Doğu-Batı kültürünün kaynaşmasından sentez bir medeniyet olan “Hellenizm” doğmuştur.
  • Hellenizm medeniyetinin doğmasında Yunan, Anadolu, İran, Mezopotamya, Mısır ve Hint medeniyetlerinin etkisi olmuştur.
  • Doğu-Batı ticareti ve kültürel etkileşim artmıştır.
  • Önemli şehirler kurulmuştur (İskenderiye,  İskenderun)
  • Hellenizm; Roma ve İslam medeniyetini etkilemiştir.

Büyük İskender, 33 yaşında öldü. (M.Ö.323)

İskender’in ölümünden sonra kazanılan topraklarda kurulan bağımsız devletler:

  • Mısırda-Ptolemeler Krallığı (M.Ö. 321-30)
  • Trakya ve Batı Anadolu’dan Hindistan’a kadar
  • Selevkoslar Krallığı (M.Ö. 321-64)
  • Antik Yunanda Klasik Çağ İ.Ö 500-400 arasını kapsar.
  • Antik Çağ’da dünyanın yedi harikasından biri kabul edilen ve devasa ölçüleri ile tanrısallığı vurgulamak istenen vePhedias’a yaptırılan eser Zeus Heykeli’dir.
  • İ.Ö 323 yılında Babil’de İskender’in varis bırakmadan ölümü sonucu komutanları imparatorluğu daha küçük devletlere ayırmışlardır.
  • İ.Ö 5 yy. dan itibaren felsefe tarih yazımı biyolojik ve mimari olmak üzere pek çok alanda kendini geliştirmiş  Yunanistanı etkileyerek uygarlığın gelişmesini sağlayan bölge İyonya’dır.
  • Eski Yunan Tanrılarından Akıl Bilgelik tanrıçası Athena’dır.
  • Arkaik dönemde bazen halk bazen de aristokrat kesimin desteğini alarak bir darbe ile iktidara gelen kişinin yönetimi olan düzen Tyranlık’tır.
  • Antik Yunan Uygarlığı’nın yaratıcı dönemlerinin başladığı Arkaik Çağ’da felsefenin beşiği olan İyonya’daki kentMiletos’tur.
  • Klasik Çağ’da Peloponnes savaşları Atina ve Sparta şehir devletleri arasında yapılmıştır.
  • Antik Yunan’da daha çok spor yapılan kuruluş Stadyumdur.
  • Tek Bildiğim hiçbirşey bilmediğimdir sözü ile felsefesi özetlenebilen klasik çağ’a damgasını vurmuş Perikles’in yakın arkadaşı olan filozof Sokrates’dir.
  • Eski Yunanda Arkaik Çağ İ.Ö 800-500 yılları arasını kapsar.

İlgili Kategoriler

Anadolu AÖF AÖF Ders Notları



Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir