ZAMAN KAVRAMI (=TENSE)
GİRİŞ
Zamanlar Present, Past, ve Future sırası ile ele alınmaktadır. Ele alınan tense başlıkları:
PAST PRESENT FUTURE
SIMPLE V2 V will / be going to + V
CONT. was / were + Ving am / is / are + Ving will be + Ving
PERFECT had + V3 have / has + V3 will have + V3
PER. CONT. had been + Ving have / has been + Ving will have been + Ving
PRESENT
2.1. Simple Present Tense
a) Her zaman olan / olabilecek olaylar için kullanılır.
The earth rotates around the sun.
Dünya Güneş’in çevresinde döner.
You should apologise when you ….. him.
A.saw
B. will see
C. see
D. had seen
E. were seeing
b) Bir olayı naklederken, özellikle hikaye dilinde kullanılır.
Rosencrantz flips a coin. (Bir tiyatro oyunundan)
c) Her zaman olan, olabilecek ve bir sıklığa sahip olayların anlatımında kullanılır.
I always / sometimes / rarely brush my teeth.
Because the office is too busy these days, I ….. find time for lunch.
A.hardly
B. always
C. often
D. usually
E. almost always
Simple Present’ın bu kullanımları (A-C) Türkçe’ye aktarılırken “yüklem + -Er/-Ir” yapısı kullanılır.
d) Geleceğe ait kesin bir olaydan söz ederken kullanılır.
We set off after lunch.
astonish, belong to, believe, concern, consist of, contain, depend on, deserve, detest, dislike, doubt, feel, fit, forget, guess, have, hear, hate, imagine, include, impress, know, like, love, need, owe, realize, recognize, regret, resemble, remember, satisfy, see, seem, smell, sound, suppose, taste, think, understand, want, wishe) Normalde VERB konumunda Ving yapısı ile kullanılmayan bazı yüklemlerle birlikte kullanılır:
feel yüklemi “fikir sahibi olmak” (- I feel he is right) anlamında “-ing” almaz; “hissetmek” anlamı (- How are you feeling today?) taşıdığında “-ing” alabilir.
have yüklemi “sahip olmak” (- She has three children.) anlamında “-ing” almaz”; “..almak / yemek” anlamı (- They are having lunch.) taşıdığında “-ing” alabilir.
hear yüklemi alışılmadık durum belirttiğinde (- I’m hearing things. / Gaipten sesler duyuyorum.) “-ing” ile kullanılabilir.
see yüklemi alışılmadık durum belirttiğinde (- I’m seeing double) “-ing” ile kullanılabilir.
smell yüklemi “koku salmak” (- It smells nice.) anlamında “-ing” almaz; “koklamak” anlamı (-She is smelling the flowers.) taşıdığında “-ing” alabilir.
taste yüklemi “tadı olmak” (- It tastes nice.) anlamında “-ing” almaz; “tatmak” anlamı (- Why are you tasting the soup?) taşıdığında “-ing” alabilir.
think yüklemi “fikir sahibi olmak” (- I think he is right.) anlamında “-ing” almaz; “düşünmek” anlamı (- What are you thinking ?) taşıdığında “-ing” alabilir.
Simple Present’ın bu kullanımları (D-E) Türkçe’ye aktarılırken “yüklem + – Er/-Ir” ya da çoğu kez “yüklem + – Iyor” yapısı kullanılır.
f) Emir vermek için kullanılır.
Stop !
Please ….. smoke before you see the red light off.
A.not to
B. no
C. do not
D. to
E. not
2.2. Present Continuous Tense
a) Şu anda gerçekleşmekte olan olaylar için kullanılır.
You are reading a sentence.
I’m afraid you can’t speak to Tom now because he ….. a shower.
A. has
B. had
C. is having
D. was having
E. would have
b) Şu aralar olmakta olan olaylar için kullanılır.
I am reading a wonderful novel.
c) Geleceğe yönelik kesin planlarda kullanılır.
What are you doing tomorrow ?
d) Konuşmacıyı tedirgin eden ve sık tekrarlanan bir olay için always ile birlikte kullanılır.
She is always complaining about my dog.
Present Continuous’un bu kullanımları (A-D) Türkçe’ye “yüklem + -Iyor/-mEktE” kullanılarak aktarılır.
Genelde şu zaman sözcükleri ile kullanılır:
now, at present, at the moment
2.3. Present Perfect Tense
a) Az önce tamamlanan bir olay için, genelde just ile kullanılır.
I have just drunk a cup of tea.
He ….. only just ….., so he should be tired.
did / come
B. was / coming
C. will / come
D. had / come
E. has / come
b) Zamanın belli olmadığı ya da önemli olmadığı durumlarda kullanılır.
Peter has been to the States twice.
c) Geçmişte yapılmış, şu anda ya da gelecekte yapılabilme olasılığı var olan olaylar için kullanılır.
He has won 3 Oscars.
d) Sınırları kesin olmayan bir zamanla [1], ya da, zaman diliminin sona ermediğinde [2] kullanılır.
The population has risen dramatically lately. [1]
They haven’t had a holiday this year. [2]
This is the largest car that I ….. whole my life.
have seen
B. saw
C. will see
D. had seen
E. am seeing
So far, we ….. only a part of the project.
will complete
B. completed
C. complete
D. have completed
E. were completing
We ….. an enormous number of tourists this summer.
had
B. have had
C. had had
D. would have
E. were having
Apparently, she ….. her homework yet.
didn’t do
B. won’t do
C. doesn’t do
D. isn’t doing
E. hasn’t done
Yet sözcüğünün farklı kullanım ve anlamları:
be + yet è daha, bir de, üstüne üstlük.
olumlu eylem + yet èever.
Tümce başında yet, fakat anlamındadır.
I ….. here since 1983.
have lived
B. am living
C. lived
D. live
E. will live
Since ve for sözcüklerinin kullanımı:
Since + eylemin başlama zamanı.
For + dönem.
Since + simple past.
Since the day he ….. ill, he ….. a lot of reading.
is/did
B. was/does
C. was/did
D. is/has done
E. was/has done
Present Perfect’in bu kullanımları (A-D) Türkçe’ye “yüklem + -DI”, çeviri metni resmi bir dil taşıdığında da “yüklem + – mIştIr” yapısı ile aktarılır.
e) be yüklemi ile birlikte, nitelik, yer, vs. belirten yapıların oluşturulmasında kullanılır.
I have been a teacher for 7 years.
2.4. Present Perfect Continuous TenseBu kullanım (E) Türkçe’ye “yüklem + -DIr” yapısı ile aktarılırsa da -DIr takısı genelde düşer.
a) Present Perfect’ten farklı olarak, daha süreli bir eylemi kapsar.
I have been writing since ten this morning.
He ….. very hard every day for the last week.
A. studies
B. will study
C. is studying
D. studied
E. has been studying
b) Kimi zaman, olayın kendisi bitmiş olsa bile etkisi sürmektedir.
You look terrible. Have you been fighting ?
Judging from the wet streets, I can say that it ….. very heavily.
A. is raining
B. rains
C. will rain
D. was raining
E. has been raining
Present Perfect (Continuous) genelde şu zaman sözcükleri ile kullanılır:
recently, lately, so far, by far, since, for, yet, already
Present Perfect Continuous Türkçe’ye, eylem sonuçlanmamış ise (A) “yüklem + -Iyor/-mEktE”, eylem sonuçlanmış ise (B) “yüklem + -DI” ile aktarılır.